An toàn lao động để nâng cao hiệu quả sản xuất

 

Hiện nay, sử dụng cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp đang là nhu cầu cấp thiết. Việc ứng dụng nhanh tiến bộ kỹ thuật đã và đang hình thành các vùng sản xuất tập trung mang lại hiệu quả kinh tế cao. Một số chủng loại máy mới được đưa vào sản xuất tại các khâu như: máy cày, máy bừa, máy đập tách hạt, máy bơm nước; gieo mạ khay, máy cấy, máy phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), máy gặt... Nhưng cùng với việc gia tăng sử dụng máy móc, các vụ tai nạn lao động (TNLĐ) trong nông nghiệp cũng gia tăng, để lại những thương tích nặng nề cho người nông dân, nhiều trường hợp dẫn đến tử vong.

 

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực an toàn lao động (ATLÐ), một trong những nguyên nhân khiến TNLĐ trong sản xuất nông nghiệp có chiều hướng gia tăng là do trình độ nhận thức của người nông dân về vấn đề ATLÐ còn hạn chế; nhiều người dân không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân khi tiếp xúc với thuốc BVTV, vứt vỏ chai, bao chứa thuốc tại đồng ruộng; lượng thuốc BVTV sử dụng vượt mức khuyến cáo. Phần lớn máy móc, thiết bị nông nghiệp đưa vào sử dụng thiếu các bộ phận che chắn an toàn, trong khi nhiều người lao động chưa hiểu rõ và chưa nắm được các nguyên tắc về an toàn trong sử dụng điện và máy móc nông nghiệp. Họ chủ yếu làm theo thói quen, theo sự mách bảo từ người này sang người khác và từ kinh nghiệm sử dụng của bản thân. Người dân mua thiết bị về tự học, tự làm mà không có người hướng dẫn bài bản.

 

Ðể hạn chế tai nạn, tránh được những rủi ro cho nông dân khi tham gia sản xuất nông nghiệp, chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng cần nâng cao nhận thức cho người nông dân khi tham gia sản xuất nông nghiệp; tuyên truyền, hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc BVTV; hướng dẫn quy trình, nguyên tắc vận hành máy móc, thiết bị đúng cách, đúng liều lượng, thời gian quy định.

 

Thực tế, tại nhiều địa phương, việc sử dụng máy nông nghiệp đã trở nên phổ biến. Tuy nhiên, đã có không ít người bị thương tật do không bảo đảm được ATLĐ. Trong khi đó, các loại máy móc nông nghiệp hiện đại có cấu tạo phức tạp, nhiều bộ phận tiếp xúc với người lao động lại không được bảo hộ kỹ lưỡng, nên dễ dẫn tới tai nạn khi hoạt động.

 

Ông Trương Quang Nhàn - Chủ tịch HĐQT HTX dịch vụ Mai Đình huyện Sóc Sơn (Hà Nội) trao đổi: Trong canh tác, nếu năng suất thấp hoặc chi phí đầu tư cao sẽ khiến nông dân không có lời, từ đó ảnh hưởng đến đời sống. Vì vậy, việc đẩy mạnh cơ giới hóa là một trong những bước cần thiết trong quá trình thực hiện sản xuất theo hướng hàng hóa tập trung, nhằm giúp người trồng lúa đạt hiệu quả cao trong sản xuất. Tuy nhiên, bên cạnh hiệu quả từ việc đưa máy móc vào đồng ruộng như tăng năng suất, giảm hao hụt, giảm công lao động, giảm sử dụng thuốc BVTV… thì khó khăn đặt ra là phải bảo đảm được ATLĐ. Giải quyết được điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và phát triển một cách toàn diện.

 

Từ thực tế trên, HTX dịch vụ Mai Đình đã tạo mọi điều kiện để thành viên được đi học các lớp tập huấn, hướng dẫn thực hiện an toàn cơ giới hóa trong nông nghiệp. Chỉ những người có đủ điều kiện sức khỏe, không bị thương tật mới được đảm nhận việc điều khiển từng loại máy móc phù hợp. Ngay cả khi vận hành các loại máy nông nghiệp từ nhà kho ra ngoài đồng ruộng cũng phải tuân theo Luật Giao thông đường bộ. Khi qua ngã ba, ngã tư, đường vòng hay qua cầu cống, chỗ đông người…, người điều khiển máy phải giảm tốc độ, báo hiệu cho mọi người biết. Nếu cần, phải dừng máy xuống quan sát, chú ý không để các vật cồng kềnh trên máy, tránh tình trạng va quệt vào người và vật trên đường.

 

Nhờ đó, quá trình hoạt động của HTX được hoàn thiện, không để xảy ra vụ tai nạn nào do mất ATLĐ. Người điều khiển máy của HTX cũng ý thức hơn về vai trò của mình, nên chủ động tham gia và tìm hiểu các kiến thức về ATLĐ trong sản xuất nông nghiệp.

 Theo ông Trương Quang Nhàn, nếu trước đây, các vụ tai nạn do máy cày, máy bơm, máy tuốt lúa thường xuyên xảy ra gây ảnh hưởng không nhỏ đến an toàn và sức khỏe của người sản xuất, thì nay, khi yếu tố kỹ thuật được đảm bảo, những vụ tai nạn nặng gần như không còn. Ngoài ra, khi tham gia sản xuất, các hộ được HTX hỗ trợ, khuyến khích trang bị đầy đủ đồ bảo hộ như mũ bảo hiểm, khẩu trang, găng tay chuyên dụng… để đảm bảo sức khỏe, tránh TNLĐ, từ đó tăng hiệu quả canh tác.

Vấn đề ATLĐ cũng đang được đặc biệt chú trọng tại HTX Nông nghiệp Phú Phương (Ba Vì - Hà Nội). Sau nhiều năm hoạt động, HTX đang là đầu tàu về chuyển dịch cơ cấu cây trồng mang lại hiệu quả cao tại địa phương. Ông Nguyễn Văn Vượng - Giám đốc HTX cho biết: Trong quá trình chuyển đổi, bên cạnh giá trị kinh tế, HTX đặc biệt chú trọng đến vấn đề ATLĐ, nhằm đảm bảo lợi ích toàn diện cho thành viên, nông dân. Đơn cử, trong sản xuất lúa, HTX gắn quá trình cơ giới hóa với đảm bảo ATLĐ cho thành viên. Đội ngũ vận hành máy được tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật, đồng thời nắm vững kiến thức về ATLĐ.

 

Trong quá trình sản xuất, bên cạnh yếu tố kỹ thuật, HTX thường xuyên tổ chức khám sức khỏe cho thành viên. Khi tham gia các khâu sản xuất như bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật, thành viên được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ để tránh gây ra các bệnh về đường hô hấp, viêm da.

 

Để hạn chế TNLĐ trong lĩnh vực nông nghiệp, ngoài việc nâng cao nhận thức cho người nông dân, các cơ quan, ban, ngành cần xây dựng và bổ sung, hoàn thiện các chính sách pháp luật về ATLĐ trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; Tăng cường quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này thông qua việc tổ chức tuyên truyền, tập huấn sử dụng máy móc trang thiết bị; tổ chức, thanh tra, kiểm tra ATVSLĐ đối với nông nghiệp, nông dân, nhằm hạn chế thấp nhất mức độ rủi ro trong lao động, sản xuất. Về lâu dài, Nhà nước cần triển khai những biện pháp đồng bộ trong nghiên cứu, xây dựng hệ thống pháp luật, lực lượng cán bộ chuyên môn đủ để hướng dẫn nông dân thực hiện những biện pháp bảo đảm ATVSLĐ trong sản xuất.