Bữa cơm gia đình kết nối yêu thương

Hầu hết các gia đình Việt đều có truyền thống cùng tụ họp bên bữa cơm tối sau một ngày dài làm việc và học tập. Đây là lúc cả nhà trao đổi, trò chuyện vui vẻ về các vấn đề liên quan đến cuộc sống và giúp con trẻ hiểu thêm các quy tắc, ứng xử trong bữa ăn.

Giữ nét văn hóa truyền thống

Các thế hệ người Việt luôn được dạy là mời mọi người dùng cơm trước khi ăn. Mời người lớn tuổi trước, nhỏ tuổi sau. Hay nếu trong gia đình có ai đang đi vắng chưa về được, những người có mặt trẻ sẽ để dành một phần thức ăn bằng sự tôn trọng của mình. Được chứng kiến cảnh “kính trên nhường dưới” như thế, trẻ nhỏ sẽ dần hình thành ý thức ứng xử với mọi người, không chỉ trong bữa ăn. Từ đó xây dựng ý thức trách nhiệm của trẻ với gia đình.

Hiểu về giá trị dinh dưỡng

Những bữa ăn gia đình giúp trẻ hiểu được giá trị dinh dưỡng đối với cơ thể. Bữa ăn cũng là cơ hội cha mẹ khuyến khích trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm khác nhau, đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất, mang lại sức khỏe để sinh hoạt, học tập, vui chơi...

Ăn uống lịch sự

Trong câu tục ngữ “Học ăn, học nói, học gói, học mở” thì “học ăn” được xếp đầu tiên cho ta biết tầm quan trọng của việc học kỹ năng sống về phép lịch sự trong bữa ăn. Thực tế cho thấy, nhiều phụ huynh phàn nàn về thói quen ăn uống không tốt của con em mình như biếng ăn, vừa ăn vừa chơi điện thoại, ăn uống rơi vãi nhiều…. Việc hướng dẫn cho con trẻ ăn uống ngay từ nhỏ là rất cần thiết bởi đây là khoảng thời gian rất hiệu quả để uốn nắn trong quá trình hình thành kỹ năng sống cho trẻ sau này.

Không chê đồ ăn      

Sự hiện diện của cha mẹ trong giờ ăn có thể cung cấp cho con sự tương tác xã hội trực tiếp thông qua các cuộc trao đổi về những vấn đề xã hội và những mối quan tâm thường nhật.

Trẻ cần được hướng dẫn, trong mâm cơm, có thể có những món ăn không phù hợp với khẩu vị của mình nhưng không nên chê bai. Thay vào đó hãy cảm ơn và thể hiện sự tôn trọng tới người đã bỏ tâm huyết ra nấu cho mình. Trẻ cũng cần được hướng dẫn để trao đổi nếu đó là sự cho phép để phù hợp. Đây chính là một phần quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng sống lòng biết ơn cho con trẻ.

Ăn chậm, nhai kỹ

Người Việt có câu ”ăn chậm, nhai kỹ” để chỉ một kỹ năng dưỡng sinh và phép lịch sự trong bữa ăn. Việc ăn chậm giúp thức ăn được tiêu hoá tốt hơn, giảm tình trạng đau dạ dày. Hơn nữa, việc nhai kỹ giúp dạ dày có đủ thời gian để báo hiệu cho não bộ cảm thấy no, qua đó hạn chế ăn quá nhiều thức ăn.

Học cách nhờ giúp đỡ      

Các nghiên cứu cho thấy, trẻ nhỏ có xu hướng phát triển tốt hơn về trí lực lẫn thể lực thông qua những bữa cơm gia đình khi chúng tư duy giải quyết vấn đề nhanh và nhạy hơn, cũng như có hành vi đạo đức theo hướng tích cực hơn.

Trong bữa ăn, cha mẹ hãy dặn con nếu muốn lấy đồ ăn ở ngoài tầm với, hãy lên tiếng nhờ bố mẹ hoặc người lớn ngồi cạnh giúp đỡ một cách lịch sự thay vì cố rướn người ra để lấy. Bởi nếu cố lấy thức ăn ở xa, trẻ có thể sẽ làm ảnh hưởng đến người bên cạnh hoặc dễ làm rớt, đổ đồ ăn, gây mất vệ sinh. Đồng thời, cha mẹ hãy dạy con cách nói cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ từ mọi người.

Không lãng phí đồ ăn

Một số cha mẹ cho rằng không nên ép con ăn nhiều, tuy nhiên nếu con để dư lại đồ ăn thừa, lâu dần sẽ tạo thành tính lãng phí và không biết trân trọng thức ăn. Thay vào đó, cha mẹ có thể dặn con lấy lượng thức ăn vừa đủ và ăn hết phần thức ăn của mình. Đây không chỉ là việc dạy con ăn uống lịch sự mà còn tạo cho trẻ thói quen tiết kiệm, không lãng phí và biết tôn trọng công sức người nấu. Cha mẹ cũng có thể cho con tham gia cùng nấu ăn để trẻ ý thức rõ hơn về điều này.

Khi ăn không gõ bát, đĩa hoặc cắm đũa lên bát cơm

Cắm đũa lên bát cơm hay gõ vào bát, đĩa là trò nghịch ngợm thường thấy ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, gõ đũa vào bát trong bữa ăn có thể gây ồn ào và ảnh hưởng đến người xung quanh. Và theo quan niệm dân gian, điều này mang hàm ý triệu hồi những người ăn xin ở cõi âm. Việc cắm đũa thẳng lên bát cơm cũng mang ý nghĩa tâm linh, chỉ dành để cúng tổ tiên và nhiều người vẫn tin vào quan niệm này. Dù đúng hay sai thì việc gõ bát trước khi ăn có vể không được lịch sự và cắm đũa vào bát cơm có thể gây ra mất an toàn khi trẻ không may ngã vào. Vì vậy, bố mẹ nghiêm túc cần nhắc nhở con không được làm điều này. Bên cạnh đó, hãy giải thích một cách dễ hiểu để trẻ tránh phạm phải.

Gọn gàng, ngăn nắp

Sau bữa ăn, trẻ có thể học được cách xếp bát, đĩa gọn gàng để mang đi rửa. Ngay cả khi chưa thể trực tiếp rửa bát, cha mẹ có thể dạy trẻ cách thu dọn thức ăn vung vãi, xếp bát đũa, lau bàn... Điều này giúp trẻ hiểu phần nào trách nhiệm với công việc chung của gia đình.

Xin phép khi kết thúc bữa ăn

Đây được xem là một phép lịch sự cần thiết và không thể thiếu trong mỗi bữa ăn. Nếu lời mời mọi người dùng cơm là để bắt đầu thì xin phép và mời mọi người tiếp tục dùng cơm là việc để kết thúc sau khi dùng bữa. Dù là hành động nhỏ nhưng thể hiện sự tôn trọng, lễ phép đến mọi người trong bữa cơm. Học và làm được được điều này, trẻ sẽ hình thành lòng biết ơn, sống vị tha, có trách nhiệm với chính mình và mọi người