Dạy teen tự lập

Giúp con phát triển kỹ năng ra quyết định

Khi con cần đưa ra quyết định, bạn có thể giúp con phát triển kỹ năng bằng cách: Tìm hiểu các sự lựa chọn; Xem xét ưu và khuyết điểm của những lựa chọn, từ đó ra quyết định đúng đắn; Suy nghĩ xem cần phải làm gì nếu mọi việc không theo đúng kế hoạch; Sau khi con ra quyết định, hãy đưa ra nhận xét, góp ý. Ngoài ra, bạn cũng có thể để con tham gia vào những việc trong gia đình. Đây là một dịp để thúc đẩy sự tự tin của con, đồng thời thể hiện rằng cha mẹ coi trọng ý kiến ​​của con. Khi cần đưa ra quyết định ảnh hưởng trực tiếp tới con, cha mẹ hãy thảo luận cùng con, không nên tự quyết một mình. Điều bạn nghĩ là tốt nhất cho con có thể lại không phải là điều con thực sự mong muốn.

Với sở thích đi du lịch, tôi xác định phải cho con đi nhiều để thấy đất trời rộng lớn, thiên nhiên tươi đẹp. Từ đó, tôi đã lan tỏa đến con trai tôi – cháu Minh Nhật - thói quen trải nghiệm cuộc sống trong hiện thực, không sống ảo.

Con trai tôi trước kia rất nhút nhát, đi đâu cũng tự ti, bẽn lẽn nép sau lưng mẹ, e dè không dám nói năng chia sẻ trước đám đông. Tôi hay đưa con tham dự nhiều hoạt động cộng đồng, các sự kiện ra mắt phim, lễ hội sôi động, khích lệ con tự tin giao lưu kết bạn, mạnh dạn trả lời phỏng vấn truyền hình dưới góc độ cảm nhận của khán giả… Và dần dần con đã tự tin hơn.

Từ hồi chưa xảy ra đại dịch Covid-19, khi đi du lịch cùng mẹ, con trai tôi rất thích được tự lên kế hoạch chi tiết, từ đặt vé máy bay, khách sạn, lịch trình thăm quan,… Sau đó con gửi để mẹ nhận xét, góp ý, trước khi đặt lệnh giao dịch trực tuyến. Tôi hướng cho con đến các điểm tham quan hấp dẫn, các bảo tàng văn hoá, nghệ thuật để hiểu hơn về đất nước, con người, phong tục văn hoá nơi đến, thu hoạch nhiều trải nghiệm thực tế bổ ích. Từ đó thúc đẩy con phát triển tư duy sáng tạo. Hoặc cũng có chuyến đi đơn giản chỉ là hoà mình vào thiên nhiên tươi đẹp, thưởng thức các đặc sản địa phương, sống chậm lại, để cảm nhận hương vị tình thân, gia đình cùng trò chuyện tâm tình để hiểu nhau hơn. Điều quan trọng là qua những chuyến đi, con lớn lên, tự tin và dạn dĩ hơn. Ngoài ra, đó cũng là một cách bồi dưỡng sự hiểu biết, cải thiện năng lực trí não, giúp thư giãn và thêm yêu cuộc đời.

“Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”

Không ít lần, tuy trong chuyến đi xảy ra sự cố nhưng vẫn mang đến cho con sự tự do, giúp con học được các kỹ năng sống, chấp nhận những rủi ro để kiểm tra năng lực bản thân, dần dần thúc đẩy khả năng phục hồi.

Mấy năm trước, trong chuyến đi Malaysia, trên đường trở về khách sạn, tôi đã bước xuống tàu điện ngầm, nhưng con trai (năm ấy 13 tuổi) không ra kịp. Tôi hốt hoảng lo lạc mất con vì trong người không có giấy tờ, hộ chiếu. May sao, một phụ nữ Malaysia khuyên con: Hãy bình tĩnh ở yên trên tàu, đến điểm đỗ sau xuống chờ mẹ. Khi tôi quay lại điểm đỗ, nhìn thấy con bình tĩnh đứng đợi, hai mẹ con ôm nhau mừng phát khóc. Qua các chuyến du lịch nước ngoài, con thấy  được lợi ích việc tiếng Anh và hào hứng học ngoại ngữ hơn.

Cũng chuyến đi ấy, mẹ con tôi sang Singapore mua sắm, rồi quay lại Malaysia để về Việt Nam, nhưng không còn đủ tiền ra sân bay. Chúng tôi tìm mãi mới thấy điểm giao dịch ngoại hối, chấp nhận cà thẻ Mastercard đổi tiền Việt sang tiền Ringgit và may sao vẫn lên được chuyến xe bus đến sân bay, vừa kịp giờ bay. Đó cũng là kinh nghiệm để con hiểu cần biết tiết kiệm, cân đối chi tiêu, biết tính toán thời gian…

Tạo cho con sự tự tin, tự giác làm việc và tự lập

Chia sẻ dưới góc độ là một chuyên viên tư vấn giáo dục, ông Phạm Phúc Thịnh, Trung tâm Nhịp Cầu Hạnh Phúc cho biết, việc cha mẹ và con cái cùng nhau làm việc, vui chơi là một cách giáo dục rất tốt, tạo cho các em sự tự tin, thói quen tự giác làm việc và tính tự lập. Qua đó sẽ gắn kết hơn mối quan hệ thân thiết giữa các thành viên trong gia đình, nhất là khi cùng làm việc với cha mẹ, trẻ dễ dàng tâm sự cởi mở những vấn đề các em quan tâm hoặc những chuyện thầm kín đang lo lắng.

Theo đánh giá của ông Phạm Phúc Thịnh, hiện nay nhiều trẻ em, đặc biệt là trẻ ở thành thị phải học quá nhiều, mất đi những cơ hội được trải nghiệm thực tế cũng như tinh thần yêu lao động. Cha mẹ ở thành phố thường có thói quen ôm đồm hết công việc nhà. Từ đó vô tình hình thành nên một lớp trẻ “cậu ấm, cô chiêu” chỉ biết hưởng thụ mà không biết làm việc. Từ chỗ không được dạy cách làm việc, trẻ sẽ đánh mất cơ hội rèn luyện những kỹ năng cơ bản. Khi lớn lên, các em thường sống ích kỷ, không biết quý trọng giá trị của lao động và chỉ muốn người khác phục vụ mình.

Cha mẹ không thể nào bao bọc con mãi trong vòng tay của mình, chúng cần được tự do khám phá thế giới. Vì vậy, hãy chuẩn bị cho chính con em mình những kỹ năng cần thiết để sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống và bảo vệ bản thân.