Động Ngườm Ngao kỳ thú

 

 

Từ thành phố Cao Bằng, xe chúng tôi vượt cung đường quanh co hơn 60km qua Đèo Mã Phục, Đèo Khau Liêu tới thị trấn Trùng Khánh. Từ đó đi thêm 29km nữa để vào Động Ngườm Ngao. Động nằm trong lòng núi ở bản Gun, xã Đàm Thủy (huyện Trùng Khánh), cách Thác Bản Giốc nổi tiếng khoảng 5km.

 

Vừa đi, chúng tôi vừa nghe hướng dẫn viên Thành Nam giới thiệu về động. Năm 1921, một số quan chức người Pháp và người Việt tới thăm Thác Bản Giốc đã phát hiện ra động này. Về tên gọi Ngườm Ngao, tương truyền trước đây trong hang động có rất nhiều hổ giữ sinh sống nên người dân địa phương còn gọi là Động Hổ (Tiếng Tày Ngườm có nghĩa là động, Ngao là hổ). Theo phân tích của các nhà khoa học, thì có thể dòng suối ngầm trong động với tích tụ cuội sỏi cao đến hàng mét thoát ra sông Quây Sơn chảy rì rầm ngày đêm và âm thanh ấy vọng vào vách hang, tạo nên tiếng động như tiếng hổ gầm khiến người dân liên tưởng đặt tên cho động. 

 

Động Ngườm Ngao là hang động đá vôi, được hình thành cách ngày nay khoảng 300 triệu năm. Qua số liệu mà Hội Khảo sát Hang động Hoàng Gia Anh cung cấp, thì động có chiều dài 2.144m gồm 3 cửa chính là: Ngườm Ngao, Ngườm Lồm (Cửa Gió) và cửa Bản Thuôn phía sau núi thuộc bản Thuôn. Nhiệt độ trong động chỉ từ 18 - 25 độ C nên luôn mát mẻ vào mùa hè, ấm áp vào mùa đông.

 

Bước qua cửa động thấp, chúng tôi hết sức ngạc nhiên vì khi chui qua đó là cả một không gian tráng lệ, huy hoàng mở ra trước mắt khiến mọi người choáng ngợp, cảm giác như mình đang lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh giữa trần gian. Nền hang khá trơn trượt nên mọi người phải đi chậm, vừa đi vừa nghe tiếng tí tách của những giọt nước rơi từ trần hang xuống, hòa vào tiếng róc rách của những con suối nhỏ trong lòng hang tạo nên một bản nhạc vui tai. Lang thang khám phá động qua khu “Tứ trụ chống trời”, thấy những cột đá khổng lồ cao đến vài mét; khu trung tâm vòm hang rộng tưởng như có thể đặt cả ngôi nhà vào; khu châu báu với núi vàng, núi bạc lấp lánh… đã cho chúng tôi nhiều trải nghiệm thú vị. Vừa tiếc nuối khi lòng động thắt eo chỉ một người lom khom chui vừa, lại hân hoan vui sướng tột độ ngắm một lâu đài tráng lệ nguy nga, rực rỡ chợt hiện ra, lúc ồ lên thích thú vì từ vòm động rủ xuống hay từ dưới lòng hang đột ngột chồi lên vô vàn nhũ đá với nhiều hình thù kì lạ. Có khối thạch nhũ trông giống như bức tường thành sừng sững, hay tấm mành đá thanh mảnh duyên dáng, có khối hệt một ngôi tháp nhiều tầng, một bụi san hô khổng lồ, hoặc các nàng tiên đang chải tóc… Càng đi, chúng tôi càng sửng sốt trước trước cảnh tượng kì thú của thế giới đá hết sức sinh động, đẹp lung linh, huyền ảo, làm cho sức tưởng tượng của con người tha hồ phiêu du, bay bổng để gọi chúng với những tên khác nhau như: “Thác Bạc”, “Cây cô đơn”, “Bầu sữa mẹ”, “Cây rơm vàng”, “Con tàu”, “Tượng Các Mác”… Khi thạch nhũ trong động bắt ánh sáng trắng có nét đẹp riêng mộc mạc, nhưng đôi chỗ người ta cũng điểm xuyết ánh đèn màu làm chúng óng ánh tựa kim sa, tăng thêm vẻ quyến rũ tuyệt vời cho thế giới cổ tích này.

 

 

Anh Nam cho biết, điều làm nên “tên tuổi” của Động Ngườm Ngao có lẽ là hình ảnh độc đáo của những thửa ruộng bậc thang, do sàn đá vôi bị xâm thực phong hóa hàng triệu năm tạo thành và đẹp nhất là hình ảnh bông sen vàng úp ngược - một tác phẩm điêu khắc thiên tạo có một không hai, bởi những cánh hoa như được gọt giũa đạt tới độ tinh xảo, mềm mại tuyệt vời. Theo dân gian truyền lại, ngày xưa có một vị Phật ngồi trên đài sen tu mãi không thành chính quả. Quá buồn và nản chí, ngài đã úp ngược đài sen xuống còn mình biến thành cột đá bên cạnh. Chính vì thế, ai hứng được giọt nước từ đài sen rớt xuống xoa lên mặt sẽ gặp nhiều may mắn. Sự li kì nhuốm màu huyền thoại làm cho kiệt tác bông sen đá càng nổi tiếng hơn, khiến ai chưa chụp với sen coi như chưa tới được Ngườm Ngao.

 

Một hiện tượng kì ảo nữa mà thiên nhiên ban tặng riêng cho Động Ngườm Ngao, đó là trong động còn có khe hở thông lên trời. Vào 14 giờ chiều ngày 22 tháng 4 hàng năm, hai luồng ánh sáng trong động và trên trời chiếu xuống gặp nhau sẽ làm một khoảng rộng sáng rực như ban ngày vài phút. Điều đó khiến cho dân phượt say mê khám phá thường nô nức rủ nhau đến thăm động dịp này chỉ để chiêm ngưỡng điều đặc biệt không nơi nào có được.

 

Ra khỏi Động Ngườm Ngao, chúng tôi còn được thưởng thức bữa trưa với khá nhiều đặc sản thơm ngon của Trùng Khánh như vịt quay, rau dạ hiến xào thịt bò, hạt dẻ hầm bồ câu, măng chua, lạp sườn gác bếp… Để khi ra về, ai cũng mua về làm quà cho người thân.

 

 

 

Trong con mắt của nhiều du khách, Ngườm Ngao được đánh giá là một trong những hang động đẹp nhất Việt Nam. Động được tỉnh Cao Bằng đưa vào khai thác du lịch năm 1996 và được công nhận là danh thắng quốc gia theo Quyết định  số 95/QĐ-BVHTTDL, ngày 24/01/1998 của Bộ VHTTDL. 

 

Có lợi thế nằm gần Thác Bản Giốc - một trong 10 thác lớn đẹp nhất thế giới và Động Bản Thuôn (được công nhận là danh thắng cấp tỉnh) ở núi Phia Pảng, xóm Bản Thuôn, xã Đàm Thủy, nên Động Ngườm Ngao thuộc quần thể danh thắng du lịch nổi tiếng trong Công viên địa chất non nước Cao Bằng. Ngày 12/4/2018, Công viên địa chất non nước Cao Bằng cũng vinh dự được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu UNESCO. Được biết, danh hiệu cao quý này chỉ dành cho một khu vực tự nhiên chứa đựng một tập hợp các di sản địa chất tầm cỡ quốc tế, có giá trị khoa học, giáo dục và thẩm mĩ cùng các giá trị khác về đa dạng sinh học, khảo cổ, lịch sử, văn hóa, xã hội… cần được bảo tồn và phát huy giá trị một cách tổng thể. Đây chính là thế mạnh du lịch của Động Ngườm Ngao nói riêng và Công viên địa chất non nước Cao Bằng nói chung, nên hàng năm, quần thể danh thắng Thác Bản Giốc - Động Ngườm Ngao đã thu hút hàng ngàn lượt khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan, mang lại nguồn thu không nhỏ góp phần đáng kể vào công cuộc phát triển kinh tế, xã hội bền vững của tỉnh Cao Bằng.

 

Điều đáng nói ở đây là khi khai thác giá trị của quần thể danh thắng trên, tỉnh Cao Bằng cần tuân thủ mục tiêu khai thác du lịch gắn liền với việc bảo vệ những giá trị đặc biệt vốn có của Công viên địa chất non nước Cao Bằng. Song song với triển khai quy hoạch bảo tồn, phục hồi đa dạng sinh thái xung quanh động, thì cũng cần giữ nguyên trạng cấu trúc và cảnh quan trong hang động, giúp Động Ngườm Ngao luôn có tinh chất nguyên sơ đẹp như thuở ban đầu và trở thành một kì quan tuyệt mĩ của thiên nhiên.