Hỗ trợ trẻ em và thanh niên ứng phó với Covid-19

Theo đánh giá nhanh về tác động của Covid-19 đối với trẻ em do Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam (VACR) thực hiện vào tháng 9-10/2021, 45,5% người chăm sóc dùng đến la mắng, lăng mạ, đe dọa hoặc so sánh trẻ với người khác hoặc động vật khi xung đột xảy ra. 24,6% người trông trẻ chọn hình phạt thể xác (đánh, đấm, bạt tai, tát) để giải quyết vấn đề chăm sóc trẻ từ 6 đến dưới 12 tuổi. Điều này cho thấy số lượng cha mẹ lạm dụng tinh thần và sử dụng hình phạt thể chất tăng so với năm 2020. Ngoài ra, kiến thức và kỹ năng để giữ an toàn khi trực tuyến vẫn còn thấp, với 18,7% người tham gia không phân biệt được các liên kết an toàn với các trang web lạ để tránh rủi ro, 16,4% không biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình, 37,2% không được dạy cách tự vệ trước những kẻ bắt nạt và 26,8% đã được dạy một số kỹ năng, nhưng không biết cách áp dụng kiến thức của mình.

Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 kéo dài đã phần nào khiến tỷ lệ thất nghiệp do tổn thất thị trường gia tăng, dẫn đến suy giảm điều kiện kinh tế xã hội, đặc biệt là đối với các nhóm vốn đã dễ bị tổn thương. Theo Tổng cục thống kê Việt Nam, Covid-19 đã và đang để lại những tác động kinh tế to lớn cho nhóm này với gần 13 triệu trong tổng số 38,1 triệu người làm việc trong các khu vực phi chính thức đang phải đối mặt với cú sốc kinh tế lớn nhất và tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên 15-24 tuổi chiếm 35,4% tổng số người thất nghiệp. Năm 2020, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên (7,21%) cao gấp 4,4 lần tỷ lệ thất nghiệp của nhóm 25 tuổi trở lên (1,63%).

Bên cạnh các vấn đề mà đại dịch gây ra cho trẻ em và thanh niên, Covid-19 cũng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc của các tổ chức xã hội tại Việt Nam. Theo báo cáo đánh giá nhu cầu nhanh “Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đối với các tổ chức xã hội ở Việt Nam” do Viện nghiên cứu Quản lý Phát triển Bền vững (MSD) thực hiện vào tháng 4/2020, 96% trong số 110 tổ chức xã hội được hỏi cho rằng đại dịch Covid-19 tạo ra những thách thức đối với hoạt động của họ ở các mức độ khác nhau. Đặc biệt, trong bối cảnh giãn cách xã hội và hạn chế đi lại, có tới 90% các tổ chức xã hội phải tạm ngừng các hoạt động hỗ trợ cộng đồng, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương.

Nhằm hỗ trợ các tổ chức xã hội ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh có thể giải quyết những thách thức do đại dịch Covid-19 và hỗ trợ thanh niên và trẻ em nhập cư, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương về giới (ví dụ như trẻ em gái, những người phi nhị giới) có thể tiếp cận các dịch vụ bảo trợ xã hội và công việc tử tế, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em hợp tác cùng Trung tâm Hỗ trợ giá trị bản địa và môi trường bền vững (CHIASE) và Hội bảo trợ trẻ em thành phố Hồ Chí Minh (HCWA) thực hiện Dự án “Hỗ trợ thanh niên và trẻ em trong ứng phó với Covid -19 ”.

Ông Nguyễn Minh Trí – Trưởng phòng, Phòng LĐ-TB&XH Quận 8, TP. Hồ Chí Minh cho biết, hiện Quận 8 có khoảng 434.000 người, trong đó có hơn 100.000 là người nhập cư từ các vùng khác đến đây sinh sống và làm việc. Điều kiện kinh tế của người dân nơi đây vốn đã rất khó khăn, đại dịch Covid-19 diễn ra khiến các thách thức càng thêm chồng chất. Đặc biệt, trên địa bàn Quận hiện có 432 trẻ dưới 18 tuổi đã mất đi cha, mẹ hoặc người chăm sóc trực tiếp vì dịch bệnh. “Do đó, bên cạnh những nỗ lực của UBND Quận, chúng tôi rất vui mừng và trân trọng những hỗ trợ từ các tổ chức xã hội đối với người dân nói chung và đối với trẻ em, thanh thiếu niên bị ảnh hưởng bởi Covid-19 nói riêng. Chúng tôi sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để dự án triển khai đạt được những kết quả tích cực trong thời gian tới”, ông Quý chia sẻ.

Phát biểu tại buổi lễ Khởi động Dự án, bà Kristina Bünde – Trưởng bộ phận hợp tác đại diện Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam cho biết, bảo vệ quyền trẻ em và nâng cao vị thế kinh tế xã hội cho thanh niên là những lĩnh vực mà Liên minh Châu Âu ưu tiên thúc đẩy. “Tăng cường hòa nhập kinh tế xã hội của trẻ em là điều cần thiết để giải quyết tình trạng nghèo đói và thiệt thòi qua nhiều thế hệ. Chúng tôi hy vọng Dự án sẽ góp phần hỗ trợ việc triển khai Chương trình Hành động quốc gia vì trẻ em giai đoạn 2021-2030 của Việt Nam, cũng như thực hiện các khuyến nghị gần đây của Ủy ban Quyền trẻ em của Liên hợp quốc liên quan đến chăm sóc trẻ em mất cha, mẹ trong COVID-19” bà Kristina Bünde nói.

Bà Lê Thị Thanh Hương – Trưởng đại diện Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tại Việt Nam cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với hai tổ chức đối tác và các bên liên quan trong suốt quá trình triển khai dự án, góp phần nâng cao chất lượng các dịch vụ bảo trợ xã hội cũng như giải quyết các nhu cầu về việc làm của thanh niên trong bối cảnh Covid-19 nói riêng và trong khủng hoảng nói chung, để đảm bảo không có ai bị bỏ lại phía sau.

Dự án được thực hiện từ tháng 4/2022 – tháng 6/2024 tại Hà Nội (huyện Gia Lâm và huyện Đông Anh) và TP Hồ Chí Minh (Quận 8 và huyện Bình Chánh). Ít nhất 600 trẻ em và thanh niên nhập cư (300 trẻ em và 300 thanh niên), đặc biệt là thanh niên dễ bị tổn thương về giới, trong độ tuổi từ 16 đến 25 được hưởng lợi. Nhóm này bao gồm nhưng không giới hạn thanh niên nhập cư làm việc trong các nhà máy ở khu công nghiệp, các khu vực phi chính thức như bán hàng rong, cũng như trẻ em di cư theo cha mẹ bị giảm thu nhập do các cú sốc kinh tế.