Nâng cao kiến thức an toàn lao động cho gia đình tại làng nghề

 

 

Làng nghề giúp tạo việc làm, thúc đẩy phát triển kinh tế, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn lao động và sức khỏe .Ý thức kỷ luật, tuân thủ pháp luật thấp, công nghệ sản xuất không tiên tiến, điều kiện lao động nhiều rủi ro, công tác ATVSLĐ tại các cơ sở làng nghề chưa được quan tâm. Việc quản lý ATVSLĐ của  các cấp đối với làng nghề gần như đang bị bỏ ngỏ. 

 

Người lao động trong các làng nghề, đặc biệt là lao động trẻ, còn thiếu kiến thức cơ bản về ATVSLĐ, cùng với môi trường lao động còn nhiều hạn chế, dẫn đến nguy cơ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp tăng cao.

 

Hoạt động sản xuất, kinh doanh ở làng nghề hiện nay phát triển khá sôi động, nhưng chủ yếu theo quy mô gia đình. Việc đầu tư cơ sở vật chất phục vụ sản xuất đáp ứng yêu cầu về ATVSLĐ rất khó vì ít vốn. Hơn nữa, lao động tại đây thường là có mối quan hệ gia đình, hàng xóm với người sử dụng lao động nên thường thỏa thuận miệng mà không có hợp đồng lao động đi kèm. Người lao động chủ yếu chuyển từ khu vực nông nghiệp sang công nghiệp nên chưa được đào tạo bài bản, ý thức về ATVSLĐ còn hạn chế. Mặt khác, người sử dụng lao động chỉ quan tâm đến lợi nhuận trước mắt mà chưa quan tâm đến vai trò quan trọng của ATVSLĐ. 

 

Thói quen làm việc tự phát, không quy trình cũng như sự chủ quan của người lao động và chủ sử dụng lao động khiến môi trường lao động ở các làng nghề luôn tiềm ẩn những nguy cơ mất an toàn. Nhiều cơ sở sản xuất không trang bị, hoặc trang bị không đầy đủ các phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao động. Không có sổ sách theo dõi, thống kê đầy đủ tình hình tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

 

Hầu hết các cơ sở sản xuất đều không có hệ thống thông gió, hút bụi, xử lý hơi khí độc trong nhà xưởng. Đặc biệt, ngay cả các cơ sở sản xuất sử dụng nhiều hóa chất, nhiều chất dễ cháy, dễ nổ (a-xít, xút, cao su, xà phòng, đồ nhựa…) cũng không có hệ thống thông gió.

 

Do đó, việc xây dựng tài liệu tập huấn và mở rộng các lớp tập huấn tại các làng nghề sẽ là trọng tâm trong thời gian tới. Trước mắt, việc hướng dẫn đảm bảo an toàn, vệ sinh môi trường lao động tập trung vào các mô hình làng nghề đã thực hiện điểm về ATLĐ. Tập trung đảm bảo ATLĐ ở các khâu liên quan đến điện, phòng chống cháy nổ, hóa chất. 

 

 

Ông Phạm Đức Chính - Phó giám đốc Sở LĐTBXH tỉnh Nam Định cho biết: Ước tính toàn tỉnh có khoảng 300.000 lao động không theo hợp đồng lao động, trong đó tập trung ở các làng nghề thuộc các lĩnh vực: cơ khí, thủ công mỹ nghệ, tái chế phế liệu, dệt nhuộm, ươm tơ, chế biến lương thực, thực phẩm và các nhóm ngành nghề khác… Những năm qua, các làng nghề trong tỉnh phát triển mạnh cả về số lượng và quy mô, tạo việc làm, thu nhập cho người lao động. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mang lại, các làng nghề hiện cũng đang phải đối diện với các yếu tố nguy hiểm, độc hại như bụi, tiếng ồn, hóa chất, tiềm ẩn nguy cơ mất ATVSLĐ và ô nhiễm môi trường.

 

Ở làng nghề cơ khí Đồng Côi, thị trấn Nam Giang (Nam Trực), làng nghề đúc Tống Xá, xã Yên Xá (Ý Yên)…, do đặc thù của nghề gia công, đúc kim loại nên tiếng ồn, lượng khí thải và bụi từ hoạt động đúc kim loại, gia công cơ khí… xả ra rất lớn. Tuy nhiên, đa phần lao động ở làng nghề, từ chủ cho đến người làm thuê đều chưa có ý thức trong vấn đề bảo đảm ATVSLĐ, không sử dụng hoặc sử dụng không đầy đủ các thiết bị bảo hộ lao động trong quá trình sản xuất như: không mang khẩu trang, giày, đeo kính... Một số lao động, mặc dù biết là môi trường làm việc ô nhiễm, độc hại, có thể các tai nạn gây thương tích và nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn, nhưng vẫn chủ quan không sử dụng thiết bị bảo hộ lao động cá nhân. 

 

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động chủ yếu trong các lĩnh vực dệt may, xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng, kinh doanh dịch vụ nên công việc không ổn định, do vậy việc tập huấn, huấn luyện về ATVSLĐ-PCCN gặp khó khăn. Mặt khác, phần lớn cơ sở sản xuất có quy mô nhỏ, thường đặt tại gia đình, người thợ chủ yếu làm việc bằng kinh nghiệm, truyền nghề cho nhau, chưa mang tính chuyên nghiệp, không tham gia BHXH, BHYT. 

 

 

Những năm qua, với sự vào cuộc của các cấp, các ngành chức năng trong việc triển khai đồng bộ các biện pháp từ tuyên truyền, hướng dẫn, thanh tra, tăng cường quản lý công tác ATVSLĐ, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định đã quan tâm chú trọng đến công tác ATVSLĐ, cải thiện môi trường làm việc. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn một bộ phận doanh nghiệp nhỏ, cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhất là người lao động không theo hợp đồng lao động chưa thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về ATVSLĐ. 

 

Nhằm tăng cường công tác ATVSLĐ, nhất là đối với người lao động không theo hợp đồng lao động, thời gian tới, các ngành chức năng cần tăng cường thông tin tuyên truyền, huấn luyện về ATVSLĐ, nâng cao nhận thức và sự tuân thủ pháp luật về công tác ATVSLĐ đối với người sử dụng lao động và gia đình người lao động tại các làng nghề, nhằm bảo đảm ATLĐ trong quá trình làm việc, hạn chế tối đa các nguy cơ gây tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đối với người lao động. Nâng cao ý thức trách nhiệm của người lao động và người chủ sử dụng lao động trong việc thực hiện các quy định về ATVSLĐ, tạo môi trường làm việc an toàn, bảo đảm sức khỏe cho người lao động là nền tảng để doanh nghiệp, làng nghề phát triển bền vững.