Nỗ lực thúc đẩy giáo dục cho trẻ em gái các vùng dân tộc thiểu số

Cam kết và đồng hành

Tại Việt Nam, các vùng DTTS thường gặp nhiều khó khăn hơn so với các vùng dân số khác bởi các định kiến và rào cản văn hóa. Mặc dù đã có những tiến bộ trong phổ cập giáo dục cơ bản, trẻ em DTTS, đặc biệt là trẻ em gái vẫn có nguy cơ bỏ học cao hơn các nhóm trẻ em khác.

Để giải quyết vấn đề này, giai đoạn II của dự án "Chúng tôi Có thể" sẽ được triển khai tại các tỉnh Cao Bằng, Kon Tum và Ninh Thuận với mục tiêu tiếp tục trao quyền cho thanh niên dân tộc thiểu số, đặc biệt là trẻ em gái và nữ thanh niên tại các trường trung học cơ sở nội trú và các vùng lân cận. Thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho các hoạt động truyền thông và vận động do học sinh khởi xướng. Đồng thời, tăng cường cam kết của Chính phủ về giáo dục cho trẻ em và thanh niên dân tộc thiểu số, đặc biệt là trẻ em gái.

Phát biểu tại buổi lễ, bà Justine Sass, Trưởng ban Giới và Hòa nhập trong Giáo dục của Trụ sở chính UNESCO tại Paris cho biết, giáo dục là một công cụ trao quyền mạnh mẽ bởi giáo dục có thể giải quyết được những rào cản, sự kỳ thị và phân biệt đối xử dựa trên cơ sở giới đang cản trở người học thực hiện quyền được giáo dục và các cơ hội trong cuộc sống, công việc và định hướng trong tương lai.

Bà Justine Sass nhấn mạnh: "Chúng ta phải khai thác sức mạnh của giáo dục để khơi sáng những tiềm năng của người học và tôn trọng sự đa dạng của họ, cũng như việc chuyển đổi các tổ chức giáo dục để đạt được công bằng xã hội, bình đẳng và hòa nhập".

Đại diện Bộ GD&ĐT, ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục cho biết, trong giai đoạn 2, Bộ GD&ĐT sẽ kiểm tra cả 3 tỉnh và tập trung cho các nội dung chính là tư vấn học đường đối với trẻ em, chú trọng đến các trẻ em gái có hoàn cảnh khó khăn - đối tượng ít được tiếp cận với giáo dục. Hoàn thiện chính sách của ngành Giáo dục, Văn hóa thể thao để giúp cho học sinh nâng cao tính tự tin, có năng lực để tham gia. Tăng cường trao quyền cho thanh niên dân tộc thiểu số, đặc biệt là trẻ em gái và nữ thanh niên tại các trường trung học cơ sở nội trú và các vùng lân cận, để vượt qua định kiến, lên tiếng và hành động vì ước mơ, hy vọng và nguyện vọng trong giáo dục.

“Giai đoạn II sẽ xây dựng các kỹ năng và nền tảng, thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho các hoạt động truyền thông và vận động do học sinh khởi xướng; tăng cường cam kết của Chính phủ về giáo dục cho trẻ em và thanh niên dân tộc thiểu số, đặc biệt là trẻ em gái” – ông Vũ Minh Đức nói.

Tin tưởng vào thành công của Dự án, ông Christian Manhart, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam cho rằng: Dự án được kỳ vọng sẽ đóng góp vào Kế hoạch Chiến lược phát triển Giáo dục giai đoạn 2021 - 2030 của Chính phủ Việt Nam. Chiến lược công tác dân tộc và cam kết quốc gia trong việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững, đặc biệt là Mục tiêu 4 về giáo dục và Mục tiêu 5 về bình đẳng giới…

Những tín hiệu khả quan

Theo UNESCO, giai đoạn I được thực hiện từ năm 2019 – 2022, Dự án tập trung triển khai tại 12 huyện ở 3 tỉnh là Hà Giang, Ninh Thuận và Sóc Trăng. Dự án đã đạt được thành công trong việc đáp ứng các đầu ra mong đợi nhằm tăng cường khả năng tiếp cận giáo dục và duy trì việc học của trẻ em gái, đặc biệt là trẻ em gái DTTS, tạo cơ hội việc làm tốt hơn cho trẻ em gái và phụ nữ DTTS.

Kết quả giai đoạn I đã tiếp cận được 16.296 học sinh (trong đó có 8.021 nữ sinh). Tại 24 trường Dự án, trong số học sinh DTTS, tỉ lệ nhập học tăng từ 62% lên 67%, tỉ lệ bỏ học giảm từ 3,8% xuống 2,9% và tỉ lệ chuyển tiếp lên trung học cơ sở tăng từ 69,7% lên 76,7%.

Đặc biệt, 2.136 giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục đã được đào tạo về tư vấn trường học có nhạy cảm giới và hàng nghìn người khác đã được tiếp cận thông qua việc triển khai khóa học trực tuyến trên toàn quốc. Ngoài ra, 120 phụ nữ và thanh niên DTTS đã được đào tạo nâng cao năng lực khởi nghiệp và tiếp tục được hỗ trợ thông qua Hội Phụ nữ xã.

Chia sẻ tại lễ công bố Dự án "Chúng tôi Có thể" (giai đoạn 2), ông Nguyễn Văn Thái, Phó hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Minh Tân, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, khẳng định: Nhiều năm gần đây, song song với Dự án, nhà trường đã thu hút được 100% học sinh đến trường, không có trẻ em phải nghỉ học đi lấy chồng. Đó là thành công của nhà trường và bước đầu cũng đã hình thành cho các em về hướng nghiệp qua các buổi tham quan thực tế các mô hình tại địa phương.

Thay mặt các học sinh Trường Phổ thông dân tộc bán trú Minh Tân (huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang), em Phàn Thị Trang cho biết: Những bài học bổ ích từ Dự án đã giúp chúng em dám nói ra ước mơ của mình. Đó cũng là nguồn động lực lớn để chúng em cố gắng hơn.

Đánh giá về hiệu quả đã đạt được, bà Bế Hồng Vân - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách - Ủy ban Dân tộc, Giám đốc Ban Quản lý Dự án EMPS cho biết, dự án “Chúng tôi Có thể” đã triển khai nghiên cứu, tìm hiểu về khoảng trống chính sách giáo dục cho trẻ em gái và việc làm cho phụ nữ DTTS cùng một số khuyến nghị chính sách. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cán bộ nghiên cứu cũng như làm công tác quản lý chính sách liên quan đến giáo dục cho trẻ em gái và việc làm cho nữ thanh niên, phụ nữ vùng DTTS.