Nỗi ám ảnh mang tên nhà vệ sinh trường học

Chuyện không tưởng ở nhà vệ sinh trường học

Mới gần 8h sáng, chị Vân Hương vừa ra khỏi nhà để tới cơ quan thì nhận được cuộc gọi của một nhân viên nhà ăn trường cấp 1 nơi bé Minh con chị đang học. Cô nhân viên thông báo, con chị đang nôn và khóc to trong nhà vệ sinh, chị hãy mang một bộ quần áo mới đến ngay khu vệ sinh trường học xem con thế nào. Chị Hương về nhà lấy quần áo rồi tất tả đến trường. Mở cửa nhà vệ sinh, chị suýt ngất vì mùi và vì thấy con gái mồ hôi nhễ nhại, nước mắt giàn giụa. Sau khi dọn dẹp và thay bộ quần áo mới cho con, chị chở con về nhà và nhắn tin xin phép cô giáo chủ nhiệm cho con nghỉ học.

Chuyện là, bé Minh buồn đi vệ sinh nhưng vào nhà vệ sinh mùi khiếp quá, bé bị nôn hết đồ ăn sáng ra quần áo, hoảng sợ con khóc loạn lên. May có cô nhân viên nhà ăn đi ngang qua nghe thấy liền hỏi chuyện, bé bảo gọi cho mẹ.

Sau lần đó, chị Hương luôn chuẩn bị sẵn một lọ xịt khuẩn (vừa để rửa tay khô, vừa để khử mùi nhà vệ sinh) cùng một xấp giấy vệ sinh cho con, vì nhà vệ sinh trường học hầu như không bao giờ có giấy, và tất nhiên không thể thiếu một chiếc khẩu trang vải. Cô bé sợ nhà vệ sinh trường học đến độ không dám ăn bán trú, vì nếu ăn bán trú, con không thể nhịn đi vệ sinh cả ngày được.

Mỗi khi đi học về, bé Minh luôn vội chạy vào nhà vệ sinh, vì khu vệ sinh ở trường lúc nào cũng bốc mùi xú uế. Nhân viên dọn dẹp vệ sinh thì cả trường chỉ có 2 người, và họ chỉ dọn theo ca, thêm vào đó là ý thức giữ gìn vệ sinh chung của một bộ phận học sinh rất kém. Ở nhiều trường học, Ban giám hiệu thường ít để ý đến vấn đề này.

Thông thường, các trường học sẽ có hai khu vệ sinh riêng biệt dành cho học sinh nam và học sinh nữ cùng một khu vệ sinh dành cho giáo viên. Mỗi khu vệ sinh thường có 4-5 phòng vệ sinh riêng biệt và một khu vực vệ sinh chung + rửa tay. So với số lượng học sinh trung bình mỗi cấp học, từ 1.500 – 2.000 em, thì số phòng vệ sinh này là quá ít, không thể đáp ứng được nhu cầu sử dụng hàng ngày của các em.

Giải pháp nào cho vấn đề nhà vệ sinh trong trường học?

Tại Hội nghị tổng kết năm học 2021 - 2022, triển khai nhiệm vụ năm học 2022 - 2023 do Sở GD&ÐT Hà Nội tổ chức ngày 15/8/2022, nhà giáo Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng hệ thống trường Marie Curie (Hà Nội) cho biết: “Tôi xin đưa ra một ví dụ để chúng ta cùng suy ngẫm, cả trường tư và trường công. Nhà vệ sinh ở các trường học là một vấn đề khá bức xúc. Có những lúc lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo thành phố phải vào cuộc chỉ vì nhà vệ sinh ở trường học là “một thảm họa”.

Nhà giáo Nguyễn Xuân Khang nêu quan điểm: “Giải quyết việc này nói khó cũng đúng mà nói dễ cũng không sai. Việc đầu tiên là khi thiết kế xây trường, nhà vệ sinh phải ở vị trí thuận lợi, số lượng đủ nhiều, thiết bị hiện đại và chất lượng. Việc thứ hai là vận hành, nhà vệ sinh thường xuyên phải đảm bảo sáng, sạch, đẹp và thơm. Tổ vệ sinh môi trường của chúng tôi có 20 nhân viên, được tập huấn nghiệp vụ, phân công khu vực rõ ràng, có giám sát hàng ngày, lương tương đối khá. Chỉ vậy thôi, nhà vệ sinh của trường chúng tôi là “điểm đến” thú vị của học sinh.

Tôi được biết, nhiều trường lúng túng ở khâu vận hành: không đủ nhân lực, không đủ tiền thuê nhân viên, nhà vệ sinh không có tiền bảo trì, không có tiền mua giấy vệ sinh… Vì vậy, nên tạo cơ chế để giải quyết vấn đề kinh phí vận hành nhà vệ sinh ở trường học”.

Câu chuyện của thầy giáo Nguyễn Xuân Khang thực sự rất đáng để các trường suy ngẫm và sớm tìm ra các giải pháp thiết thực nhằm cải thiện chất lượng nhà vệ sinh trong trường học.

Cha mẹ nào cũng mong con “mỗi ngày đến trường là một ngày vui” nhưng vui thế nào được khi suốt 8 tiếng ở trường con không dám bước chân vào nhà vệ sinh, hoặc đi vệ sinh nhưng phải mở hé cửa (đóng cửa thì không thể chịu nổi mùi xú uế). Việc phải nhịn hoặc hạn chế đi vệ sinh trong một thời gian dài không chỉ ảnh hưởng đến đường tiết niệu và tiêu hóa của trẻ, mà còn hình thành một thói quen sinh hoạt không lành mạnh và khiến cho trẻ luôn sợ hãi mỗi khi nghĩ đến nhà vệ sinh công cộng.

Hầu hết các bậc phụ huynh đều sẵn sàng đóng góp thêm cùng nhà trường để cải tạo hoặc xây mới các khu vệ sinh cũng như thuê thêm người quét dọn hàng ngày nhằm đảm bảo nhà vệ sinh luôn an toàn và sạch sẽ cho con em mình.

Nhưng một mặt khác, để nhà vệ sinh trong trường học luôn sạch đẹp, các thầy cô giáo cùng các bậc phụ huynh cần giáo dục, hướng dẫn trẻ cách sử dụng nhà vệ sinh đúng và khoa học như: đi vệ sinh đúng chỗ, vứt rác đúng nơi quy định, đi vệ sinh xong phải dội nước, đi vệ sinh xong phải rửa tay với xà phòng, dùng nước xong phải khóa vòi…). Cơ sở vật chất tuy quan trọng nhưng ý thức con người còn quan trọng hơn, ý thức này cần được giáo dục và rèn luyện ngay từ đầu.

Ngày 26/9/20022 vừa qua, Sở GD&ĐT TP.HCM công bố kết quả khảo sát Đề án đo lường chất lượng hoạt động và cung cấp dịch vụ tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn năm 2022. Khảo sát lấy ý kiến phụ huynh, học sinh tại TP.HCM theo hai hình thức: phát phiếu trực tiếp tại lớp học với 1.600 phiếu và khảo sát trực tuyến với 800 phiếu. Kết quả thu về gồm 2.100 phiếu của phụ huynh và 300 phiếu của học sinh, tiêu chí khu vực nhà vệ sinh cho học sinh an toàn, sạch sẽ có thiết bị cơ bản có số điểm thấp nhất trong các tiêu chí được khảo sát (phụ huynh đánh giá 4.28 điểm, học sinh đánh giá 4.09 – thang điểm 5).