Phòng chống dịch Covid-19 bằng y học cổ truyền: Kim Ngân Hoa, thảo dược kỳ diệu?

Ngày 17/3, Bộ Y tế có công văn số1306/BYT-YDCT về việc tăng cường phòng, chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do SARS-Cov-2 bằng thuốc và các phương pháp y học cổ truyền.

Kèm theo công văn này, Bộ Y tế đính kèm hướng dẫn sử dụng thuốc cổ truyền, phương pháp y học cổ truyền trong phòng và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp do SARS-Cov-2.

Theo đó các bài thuốc: Ngân kiều tán (Ôn bệnh điều kiện); Ngân kiều tán gia giảm; Thanh dinh thang đều có sự hiện diện của một loài thảo dược quý ấy là Kim Ngân Hoa…

Nói về tác dụng và dược tính của Kim Ngân Hoa, bác sĩ Vũ Dương - Chuyên khoa Y học cổ truyền tại Trung tâm chăm sóc sức khỏe Á Đông (Ba Đình, Hà Nội) cho biết, Kim Ngân Hoa nói dễ hiểu hơn là hoa của cây kim ngân, trong đông y kim ngân hoa có tác dụng thanh nhiệt, giải độc.

Bác sĩ Vũ Dương - Chuyên khoa Y học cổ truyền tại Trung tâm chăm sóc sức khỏe Á Đông

Theo bác sĩ Dương, Kim Ngân Hoa sử dụng trong bài thuốc ngân kiều tán có tác dụng trong điều trị các bệnh lí đường hô hấp trên như cảm cúm, viêm phế quản cấp, viêm họng, viêm amidan cấp.

Còn Kim Ngân Hoa dùng kết hợp với bài thuốc thanh dinh thang thì lại có tác dụng trong các trường hợp sốt cao mà hao tổn tân dịch.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Kim Ngân Hoa được nghiên cứu và chứng minh bằng thực nghiệm cụ thể, nghiên cứu cho thấy trong nước hoa kim ngân có tác dụng ức chế làm giảm mạnh đối với tụ cầu khuẩn, vi khuẩn thương hàn, trùng ly Shiga. Đặc biệt nước sắc có tác dụng mạnh mẽ hơn các dạng tế bào khác.

Năm 1950, Trung Hoa Tấn y học báo đã nghiên cứu thành công có thể sử dụng nước sắc cô đặc của hoa Kim Ngân để thấy được tác dụng kháng sinh cực mạnh đối với các vi trùng ly, tụ cầu khuẩn, thương hàn, liên cầu khuẩn tiêu máu, tả, phế cầu khuẩn.

Sở nghiên cứu trung y dược tỉnh Giang Tây năm 1960 đã nghiên cứu so sánh công dụng kháng sinh của nước sắc lá và nước sắc hoa Kim Ngân. Kết quả cho thấy nước sắc lá với nống độ 20 – 1,2% có công dụng ức chế vi trùng ly Shiga. Nước sắc lá 20 – 5% có tác dụng giảm sinh sôi đối với vi trùng phó thương hàn A. Tuy nhiên trong nghiên cứu lại thấy nước sắc hoa lại không có kháng sinh, do đó các nhà nghiên cứu cho rằng việc có tác dụng kháng sinh phụ thuộc vào thời kỳ hái hoa sớm hay muộn.

Với các hợp chất trên cây kim ngân có nhiều tác dụng đặc biệt chuyển hóa chất béo, ngăn chặn choáng phản vệ. Kim Ngân còn có tác dụng khung phong, tán nhiệt, kháng viêm giải nhiệt, giảm chất xuất tiết, làm tăng tác dụng thực bào của bạch cầu.

Cây Kim ngân hoa

Tác dụng Kim Ngân rất tốt vì thế nhiều doanh nghiệp đưa dược tính của thảo mộc này sản phẩm này vào các sản phẩm. Theo bác sĩ Dương, một sản phẩm có nguồn gốc từ thực vật muốn thấy được công năng của nó phải xem xét mối quan hệ của nó với các thành phần khác trong sản phẩm. Xem dược tính các sản phẩm đó là  hợp nhau hay khắc nhau.

Ví dụ nếu kết hợp 3 loại thảo mộc kim ngân hoa, cam thảo và hạ khô thảo trong cùng một sản phẩm, thì sản phẩm đó có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hạ sốt. Bởi Cam thảo có tác dụng bổ khí điều vị, hạ khô thảo có tác dụng trong thanh nhiệt tả hỏa.

Chia sẻ với phóng viên, PGS.TS Đoàn Minh Thụy, Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam khẳng định, Kim Ngân Hoa là một trong những vị thuốc quý và hết sức thông dụng trong y dược học cổ truyền.

Theo đó, y học cổ truyền thường dùng hoa của cây kim ngân (kim ngân hoa), lá (kim ngân diệp) và dây (nhẫn đông đằng) trong nhiều bài thuốc. Kim Ngân Hoa vị ngọt, tính lạnh, có công năng thanh nhiệt giải độc, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như ngoại cảm phong nhiệt, ôn bệnh, mụn nhọt, ung thũng, lỵ tật, viêm da, dị ứng...

Về tác dụng kháng khuẩn, kháng virus của kim ngân, PGS.TS Đoàn Minh Thụy cho biết, nước sắc của hoa kim ngân có tác dụng ức chế mạnh đối với tụ cầu khuẩn, trực khuẩn thương hàn, trực khuẩn lỵ shiga. Nước sắc cũng được các nhà khoa học đánh giá có tác dụng mạnh hơn các dạng bào chế khác.

Lương y Nguyễn Minh Phúc, Hội Đông y TP Vũng Tàu, người có nhiều năm nghiên cứu về các thảo dược của Việt Nam cũng khẳng định thành phần của cây kim ngân thực sự là vị thuốc quý giúp kháng khuẩn, kháng viêm hiệu quả, đặc biệt là kháng virus cúm.

Bảo Ngọc / TC Gia đình & Trẻ em