Phục hồi chức năng trong phòng ngừa và điều trị cho người bệnh thoái hóa khớp

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 20% dân số Thế giới bị thoái hóa khớp. Tại Mỹ, 80% dân số trên 55 tuổi bị thoái hóa khớp. Tại Việt Nam, tỉ lệ này ở người trên 40 tuổi là khoảng 23,3% và có xu hướng ngày một gia tăng. Tuy nhiên, bệnh thoái hóa khớp hiện nay vẫn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của cộng đồng. Khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD) ghi nhận có hơn 80% trường hợp thoái hóa khớp đến điều trị trong giai đọan muộn vì lí do ngại điều trị, sợ phẫu thuật dẫn đến việc tự ý chữa trị bằng các loại thuốc dân gian không rõ nguồn gốc. Việc làm này sẽ dẫn đến các biến chứng như loãng xương, suy thận, suy tuyến thượng thận, viêm loét dạ dày tá tràng…khiến cho việc điều trị càng thêm khó khăn. Phát huy thế mạnh là một bệnh viện đa chuyên khoa sâu, BV ĐHYD đã không ngừng cải tiến chuyên môn bằng việc phối hợp liên chuyên khoa, điều trị đa mô thức, nhằm mang đến chất lượng điều trị tốt nhất cho người bệnh. Điển hình là sự phối hợp chặt chẽ giữa hai chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình và Phục hồi chức năng trong chẩn đoán, điều trị và theo dõi cho người bệnh thoái hóa khớp.

 

 

 

Theo ThS BS. Lê Thị Thùy Phương – Khoa Phục hồi chức năng BV ĐHYD cho biết: “Ngày nay, bên cạnh phẫu thuật thay khớp, phục hồi chức năng là giải pháp giúp phòng ngừa và điều trị thoái hóa khớp với hiệu quả tương đương thuốc kháng viêm, giảm đau. Phục hồi chức năng đóng vai trò điều trị nền tảng trong tất cả các giai đoạn của quá trình điều trị thoái hóa khớp: Giai đoạn phòng ngừa, giai đoạn thoái hoá khớp nhẹ, giai đoạn thoái hoá khớp vừa – nặng, và giai đoạn phục hồi sau phẫu thuật. 

 

Đối với từng giai đoạn bệnh và từng người bệnh cụ thể, các bác sĩ sẽ đưa ra những liệu trình tập luyện phục hồi chức năng phù hợp nhất. Các mảng lớn trong phục hồi chức năng THK đó là Vật lý trị liệu, Hoạt động trị liệu. Đây là kỹ thuật không dùng thuốc, giúp người bệnh mau chóng hồi phục những chức năng ban đầu của cơ thể. Một số kỹ thuật vật lý trị liệu cơ bản là vận động trị liệu, điện trị liệu, nhiệt trị liệu, thuỷ trị liệu, xoa bóp, laser trị liệu… Các kỹ thuật trong phục hồi chức năng cần được thực hiện bởi kỹ thuật viên được đào tạo theo chương trình chính quy, có tay nghề cao, yêu nghề giúp người bệnh khôi phục tầm vận động đang bị hạn chế, giảm nhanh chóng triệu chứng đau, cải thiện khả năng đi lại và nâng cao chất lượng cuộc sống. Các kỹ thuật này đòi hỏi người kỹ thuật viên cần đánh giá đúng mức độ của từng người bệnh và ghi nhận quá trình tiến triển của việc tập luyện. Ngoài ra, bác sĩ phục hồi chức năng sẽ đánh giá khả năng sinh hoạt hàng ngày, và khi cần thiết, sẽ chọn lựa dụng cụ trợ giúp hay dụng cụ hỗ trợ tập luyện phù hợp cho người bệnh. Phục hồi chức năng là một quá trình điều trị, vì vậy, người bệnh và cả gia đình người bệnh cần có sự cố gắng, động viên, quyết tâm để vượt qua mọi bệnh tật và giúp phục hồi sức khỏe nhanh chóng.

 

 

 

Vừa qua, BV ĐHYD tiếp nhận trường hợp của bà  B.N.N. 60 tuổi, ngụ tại An Giang, bà N nhập viện trong tình trạng sưng nóng, đỏ đau khớp gối phải kèm sốt cao, suy thận. Cô N bị đau khớp gối cách đây 2 năm, bên phải nặng hơn bên trái. Bà đã chữa trị nhiều nơi, sử dụng nhiều phương pháp khác nhau như đắp lá, uống thuốc nam, châm cứu…nhưng tình trạng diễn biến ngày càng nặng hơn. Sau đó, bà được tư vấn đi chích khớp. Sau mũi chích đầu tiên, hiệu quả giảm đau rõ rệt, cô N. quyết định chích tiếp mũi thứ hai. Tuy nhiên, hai ngày sau, khớp gối phải của cô bắt đầu sưng to, nóng đỏ và đau dữ dội. Bà được người nhà đưa đến điều trị tại BV ĐHYD trong tình trạng nhiễm trùng toàn thân, không thể vận động chân và phải nằm liệt giường. Tại đây, bà được chẩn đoán viêm kèm thoái hóa khớp gối, viêm mô tế bào toàn vùng mô mềm quanh gối và được chỉ định phẫu thuật nội soi khớp, cắt lọc mô viêm nhiễm và rửa khớp liên tục 48 giờ. Sau phẫu thuật, bà N. phục hồi tốt, không còn tình trạng nhiễm trùng máu và được xuất viện theo dõi ngoại trú. 6 tháng sau, khi tình trạng nhiễm trùng đã dứt hẳn, người bệnh tiếp tục được phẫu thuật thay khớp gối toàn phần kết hợp điều trị phục hồi chức năng tích cực theo chương trình riêng, được theo dõi và tái khám bởi bác sĩ khoa Chấn thương chỉnh hình và Phục hồi chức năng. Sau ca phẫu thuật thứ hai khoảng 3 tháng, bà đã có thể vận động khớp gối gần như bình thường, đi lại không cần trợ giúp, tình trạng đau nhức cải thiện ngoạn mục, đau giảm 90% so với trước kia.

 

ThS BS. Trần Nguyễn Phương – Khoa Chấn thương chỉnh hình BV ĐHYD khuyến cáo, người bệnh có các dấu hiệu đau về xương khớp hoặc đau sau chấn thương cần đến thăm khám tại các cơ sở khám chữa bệnh chuyên khoa có uy tín. Việc chẩn đoán, xác định nguyên nhân của cơn đau là rất quan trọng. Phục hồi chức năng là một phương pháp hỗ trợ nền cho sự phục hồi và cần có sự giám sát, chỉ định của các chuyên gia. Vì vậy, người bệnh không nên tùy tiện điều trị mà chưa tham khảo qua ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa. Bên cạnh đó, để hạn chế những thương tổn trong sinh hoạt hàng ngày, mỗi người cần tự tạo cho mình thói quen sống lành mạnh, thường xuyên tập luyện đúng cách, bổ sung đầy đủ canxi, các sản phẩm hỗ trợ khớp, giảm thiểu thoái hóa khớp, giúp sụn khớp và xương luôn chắc khỏe, dẻo dai.