Quyền của trẻ em thời hiện đại

Tiến sĩ giáo dục Nguyễn Thị Bích Thủy (bên phải) chia sẻ về các "quyền" trong bộ sách "Tuyên bố về quyền".

“Tuyên bố về quyền”, sách cho trẻ em, quyền trẻ em

Tại Hà Nội vừa diễn ra buổi trò chuyện “Chuyện gia đình thời hiện đại - Ai cũng có quyền” do Nhà xuất bản Kim Đồng phối hợp với L’Espace - Trung tâm văn hóa Pháp tổ chức, nhân dịp ra mắt bộ sách "Tuyên bố về quyền". Tiến sĩ giáo dục Nguyễn Thị Bích Thủy - Giảng viên Khoa Các khoa học giáo dục Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) nêu thực tế có những quyền mà trong xã hội hiện đại rất đề cao như: quyền tôn trọng đời sống riêng tư hay quyền được học tập, được tự do ngôn luận. Tuy nhiên, những quyền này ở trong gia đình, đặc biệt là với lứa tuổi học sinh tiểu học, nhiều gia đình, nhiều bậc phụ huynh chưa quan tâm đến.

TS. Nguyễn Thị Bích Thủy nêu dẫn chứng: “Ví dụ như con viết nhật ký hay con có những ý kiến, quan điểm riêng thì bố mẹ hay nhìn, hay đánh giá bằng nhận thức và tư duy của người lớn, và cho rằng nhu cầu, quan điểm của con là không phù hợp, không chính xác. Bố mẹ không biết được rằng, chính chúng ta đang vi phạm quyền của con.

Tìm hiểu bộ sách "Tuyên bố về quyền", các em học sinh Trường TH Tràng An rất thích vì đã biết thêm được nhiều điều hữu ích về những quyền đặc biệt dành cho bản thân mình, cho những người thân trong gia đình.

Bình đẳng không có nghĩa là cào bằng

TS. Nguyễn Thị Bích Thủy cho biết, môi trường xã hội chúng ta khác xã hội phương Tây. Phương Tây đề cao quyền cá nhân, còn Việt Nam là xã hội phương Đông nên đề cao tính cộng đồng. Do đó, khi cá nhân trong gia đình chúng ta thực hiện nhu cầu, thực hiện mong muốn thì cần đạt sự tương thích với nhu cầu và quyền của những thành viên khác trong gia đình. Dù là xã hội Việt Nam truyền thống hay xã hội Việt Nam hiện đại thì vẫn phải đảm bảo quyền tương thích với chuẩn mực văn hóa của xã hội. Nhưng xã hội Việt Nam đã có những thay đổi, đã có sự bình đẳng hơn giữa mỗi người. Tuy nhiên, bình đẳng không có nghĩa là cào bằng, bình đẳng là mỗi người biết được vị trí, vai trò của nhau để tôn trọng, để tạo điều kiện cho nhau thực hiện.

Theo TS. Nguyễn Thị Bích Thủy, khi gia đình xây dựng trên nền tảng yêu thương, tôn trọng và chia sẻ, mọi người đều được thực hiện yêu cầu của mình thì gia đình sẽ bền vững, hạnh phúc.

Về bộ sách "Tuyên bố về quyền", TS. Nguyễn Thị Bích Thủy nhận xét đây là bộ sách khá thú vị. Từ trước tới nay, ở nước ta, quyền thường được đề cập đến trong luật và khái niệm mang tính pháp lý. Bởi thế, khi đưa khái niệm này đến với học sinh nhỏ tuổi thì sẽ rất khó để các em cảm thụ. Với bộ sách tranh này, các em sẽ cảm nhận và hiểu về quyền một cách dễ dàng, tự nhiên. Mỗi cuốn sách trong bộ sách này đều đề cập đến 15 quyền của Mẹ, Bố, Con gái, Con trai - như vậy là đã có sự công bằng, bình đẳng giữa các thành viên - nghĩa là các thành viên đều có 15 quyền như thế. Đồng thời, có sự thay đổi vai trò giữa các thành viên.

TS. Nguyễn Thị Bích Thủy nhấn mạnh: Trong các quyền của trẻ em thì Điều 15 (Con gái có quyền yêu ai mà họ thích: con gái, con trai, hoặc cả hai) trong cuốn “Tuyên bố quyền con gái” là rất quan trọng. Điều này như một bước xóa bỏ khoảng cách về giới trong mỗi gia đình…

Hình ảnh minh hoạ sinh động trong sách giúp trẻ dễ hiểu, dễ nhớ.
 

Nâng quyền của trẻ em lên

TS. luật Võ Khánh Linh (Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam) chia sẻ: Tôi khá bất ngờ về cách tiếp cận của bộ sách này, đó là mang tính bình đẳng giữa các thành viên trong gia đình. Bộ sách đã làm được hai vấn đề: Nâng quyền của trẻ em lên, đồng thời mang giá trị nhân văn là giúp thành viên trong gia đình hiểu hơn về nhau, từ đó mang đến sự cảm thông và chia sẻ.

TS. Võ Khánh Linh cho rằng, trẻ em có quyền biết tất cả các quyền của chúng. Giá trị của quyền không dừng lại ở việc luật quy định và ghi nhận trẻ em có quyền, mà còn ở vấn đề được biết về quyền của mình và được bố mẹ tạo điều kiện thực hiện quyền của mình. Nếu không đó chỉ là quyền hình thức và có hay không không quan trọng.

"Tuyên bố về quyền" (tác giả E’lisabeth, Estelle Billon-Spagnol) gồm 4 cuốn: “Tuyên bố quyền của mẹ”, “Tuyên bố quyền của bố”, “Tuyên bố quyền của con trai”, “Tuyên bố quyền của con gái”. Đây là bộ sách của Pháp được dịch giả Hải Ngân dịch đã làm thay đổi suy nghĩ và những định kiến vốn có về quyền của mỗi người trong cuộc sống.

Bố, giống như mẹ, có quyền không hoàn hảo, hay lầm bầm khi con tè dầm, quyền làm “gà trống nuôi con”, quyền hưởng chế độ thai sản (khi vợ sinh con), quyền không thích thể thao, không biết sửa chữa và cũng chẳng cần cơ bắp. Bố có quyền sống hạnh phúc như mong ước…

Mẹ, giống như bố, có quyền không hoàn hảo, quyền biết sửa xe đạp, tỏa sáng trong công việc, được yên tĩnh khi ngồi đọc sách ở bất cứ đâu mẹ muốn, hay quyền sống hạnh phúc như trong câu chuyện tình yêu mà mẹ hằng mong ước…

Con trai, giống như con gái, cũng có quyền khóc nhè, chơi búp bê, mặc quần áo màu hồng, học giỏi môn Tập đọc, có quyền thoát khỏi gánh nặng trở thành siêu anh hùng!

Con gái, giống con trai, có quyền được ăn mặc lôi thôi, để tóc bù xù, được nghịch ngợm, có quyền chọn nghề nghiệp mình yêu thích, tự do thoát khỏi cái mác công chúa!

Bộ sách “Tuyên bố về quyền” giúp các em nhỏ có cái nhìn toàn diện hơn, nhận định rõ hơn về những vấn đề về quyền trẻ em và con người từ trong cuộc sống thường nhật.

Việt Cường/TC GĐ&TE