Thoát vị bẹn, không thể xem nhẹ

Cần phát hiện sớm

Theo các chuyên gia, thoát vị bẹn thường xuất hiện ở trẻ em dưới 15 tuổi, với tỉ lệ 1-3% và tỉ lệ 3-4,8% ở trẻ sinh non. Thoát vị bẹn ở trẻ em là bệnh lý bẩm sinh, không tự hết. Thoát vị bẹn nghẹt cần phải được chẩn đoán và xử lý nhanh chóng, bởi trong khoảng 6-12 tiếng, các tạng (ruột, mạc nối, buồng trứng, vòi trứng) bị nghẹt sẽ hoại tử gây viêm phúc mạc, tắc ruột, nhiễm trùng nhiễm độc, có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân và nguy cơ phải cắt bỏ phần hoại tử như đoạn ruột, mạc nối, buồng trứng, tử cung... Một số trường hợp có thể tổn thương tinh hoàn do mạch máu nuôi tinh hoàn bị chèn ép.

Thoát vị bẹn biểu hiện bằng một khối phồng vùng bẹn bìu ở bé trai và vùng gần âm môi ở bé gái. Khối phồng này thường to hơn khi bé khóc, hay vận động mạnh như chạy nhảy, thể dục. Khi trẻ nghỉ ngơi hay nằm, khối thoát vị có thể tự chui vào ổ bụng trở lại, lúc đó nhìn bé như bình thường. Đa số các bé nhập viện với tình trạng bứt rứt, quấy khóc kêu đau (trẻ lớn) và bỏ bú, nôn ói (trẻ nhỏ).

Bệnh có thể gây vô sinh ở nam giới trưởng thành

Thoát vị bẹn được y học nhìn nhận là không nguy hiểm, tuy nhiên bệnh có thể dẫn đến những biến chứng đe dọa tính mạng nếu như không được điều trị kịp thời, nhất là với nam giới trưởng thành, căn bệnh khiến đàn ông có thể vô sinh, hoặc mất khả năng quan hệ vợ chồng.

Ở người trưởng thành, trường hợp anh Phạm Nam Hải (trên 30 tuổi, Hà Nội) nhận thấy có các triệu chứng khác lạ ở vùng kín. Ban đầu, chỗ phình vùng bẹn tự xẹp xuống, khi nằm hoặc lấy tay đẩy, cho nên anh không nghĩ đó là bệnh. Anh cũng không thấy đau đớn gì nhiều, vả lại vẫn ăn ngủ bình thường nên chủ quan không đi thăm khám. Thế nhưng sau đó anh thấy tình trạng có nhiều bất thường, như đau tức thường xuyên, bụng chướng to, ăn vào là nôn kèm theo không đại tiện được. Anh lo ngại, đi khám bác sĩ kết luận bị thoát vị bẹn và đã nghẹt cần phải phẫu thuật.

Tương tự, một trường hợp khác là anh Ngô Trung (28 tuổi, ở quận Hoàng Mai, Hà Nội), ngay từ hồi còn học phổ thông cơ sở, qua để ý anh đã nhận thấy phần vùng kín có vẻ như không bình thường, nó quá lớn so với cơ thể. Nhận thấy sự bất cân, song tới tuổi trưởng thành anh thấy bản thân vẫn khỏe mạnh, tăng cân bình thường, nên lại bỏ qua và không đi khám. Khi khối phồng ở bìu xuất hiện to hơn, anh quyết định đi khám và được ê-kíp bác sĩ Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội thông báo bị nghẹt thoát vị bẹn, cần phải mổ gấp.

Thạc sỹ, Bác sĩ Đinh Hữu Việt - Trưởng khoa Nam học, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội - người từng khám và điều trị cho các nam giới gặp những vấn đề trên cho biết, cả nam giới và phụ nữ có thể mắc thoát vị bẹn ở bất kỳ độ tuổi nào. Tuy nhiên, thoát vị bẹn có khả năng phát triển ở nam giới cao gấp 10 lần so với phụ nữ. Theo ông, thời gian phát hiện bệnh có thể là ngay sau sinh nhất là ở trẻ sinh non tháng, hoặc có thể sau sinh vài tháng do sau một đợt trẻ ho nhiều. Thoát vị bẹn không phải là một bệnh cấp cứu, tuy nhiên nếu sau một tuổi không thấy tự khỏi cần cho trẻ đi khám. Một loại nữa là thoát vị bẹn trực tiếp thường chỉ xảy ra ở nam giới trưởng thành vì quá trình lão hóa làm suy yếu các cơ bụng xung quanh ống bẹn. Ở nữ hiếm khi hình thành loại thoát vị bẹn này, vì dây chằng của tử cung có tác dụng như một tấm màng bổ sung phía sau lớp cơ của thành bụng dưới.

Về một số biểu hiện, Ths, Bs Đinh Hữu Việt cho biết, trong thời gian đầu bị thoát vị, người bệnh chỉ cảm giác thấy tưng tức vùng bẹn bìu, một bên bìu to lên có thể không gây đau và tình trạng này thường không diễn ra liên tục. Khi bệnh nhân hạn chế vận động và nằm nghỉ thì khối bìu giảm xuống, tình trạng đau nhức cũng không còn. Điều này khiến nhiều người chủ quan dẫn đến tình trạng bệnh diễn tiến nặng, gây ra nhiều biến chứng về sau này. Thoát vị bẹn có thể chữa khỏi nếu điều trị sớm và chỉ mất khoảng 30-45 phút phẫu thuật đơn giản. Ngày nay, phẫu thuật gia cố vùng bẹn bằng lưới sinh học nội soi khá an toàn và ít đau, bệnh nhân có thể xuất viện sớm sau vài ngày. Tuy nhiên, rất nhiều người bệnh cảm thấy không nguy hiểm, trì hoãn việc điều trị dẫn đến các biến chứng nguy hiểm sau này. “Túi thoát vị bẹn ở người lớn không có khả năng tự lành mà có khuynh hướng ngày càng to ra và dễ dẫn đến biến chứng như kẹt, hoặc nghẹt gây hoại tử ruột, hoại tử các tạng, nguy hiểm tính mạng. Ngoài ra, đây cũng là một trong các yếu tố thuận lợi gây xoắn tinh hoàn, teo tinh hoàn, nghẹt bó mạch thừng tinh gây hoại tử tinh hoàn, nghẹt ống dẫn tinh gây vô sinh ở nam giới trưởng thành”, Ths,Bs Đinh Hữu Việt chia sẻ.

Để nhận biết trẻ bị thoát vị bẹn, bậc cha mẹ cần để ý vùng bẹn của trẻ có một khối phồng căng cứng, sờ đau và có thể bé không cho sờ. Do đó, khi phát hiện có khối phồng bất thường vùng bẹn, bìu, cần đưa ngay trẻ đến bệnh viện khám để được kịp thời điều trị.