Thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ vào thị trường lao động

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Thị Hà cho biết, xây dựng và hoàn thiện khung luật pháp, chính sách về bình đẳng giới là một trong những trọng tâm mà Đảng và Nhà nước Việt Nam quan tâm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ có cơ hội tiếp cận và tham gia nhiều hơn vào các lĩnh vực của đời sống xã hội. Khoảng cách giới trong cả 08 lĩnh vực của đời sống chính trị - kinh tế - văn hóa - xã hội được quy định tại Luật bình đẳng giới đã được rút ngắn đáng kể. Nhiều chỉ tiêu của Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 – 2020, đặc biệt là chỉ tiêu về kinh tế, lao động và việc làm đã đạt được chỉ tiêu của kế hoạch đề ra. 

Việt Nam cũng có những hành động tích cực trong việc triển khai chính sách, luật pháp về bình đẳng giới, trong đó chú trọng tới xây dựng hệ thống ASXH một cách đa dạng, toàn diện; cùng với sự hỗ trợ và vào cuộc của các tổ chức quốc tế và cộng đồng, Việt Nam tiếp tục duy trì ở nhóm quốc gia có nhiều tiến bộ trong thực hiện bình đẳng giới và hoàn thành sớm Mục tiêu thiên niên kỷ về tăng cường bình đẳng giới và nâng cao vị thế cho phụ nữ. 

Năm 2018, tỷ lệ nữ chủ doanh nghiệp của Việt Nam đạt 31,3% trên tổng số chủ doanh nghiệp và xếp thứ 6/57 quốc gia được xếp hạng. Việt Nam đang là quốc gia duy nhất của Châu Á có mặt trong top 10 nước cao nhất toàn cầu về chỉ số này và tiếp tục duy trì thứ hạng về chỉ số cơ hội và tham gia vào nền kinh tế của phụ nữ. Tỷ lệ phụ nữ tham gia vào Quốc hội nhiệm kỳ 2016 – 2021 là 27,2%, cao hơn mức trung bình của Châu Á là 19% và mức 21% của toàn cầu. Tỷ lệ phụ nữ tham gia lực lượng lao động luôn ở mức cao, khoảng 71,55%, cao hơn đáng kể so với tỷ lệ tương ứng của khu vực Đông Á - Thái Bình Dương là 61,1% và thế giới là 49,6%. Việt Nam cũng là một trong 10 quốc gia thực hiện tốt mục tiêu phát triển bền vững số 5 về thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho tất cả phụ nữ và trẻ em gái. 

 

 

Theo ông Đào Quang Vinh, Viện trưởng Viện KHLĐXH, thời gian qua, công tác giải quyết việc làm cho lao động nữ có nhiều chuyển biến tích cực. Năm 2018, trong số người được tạo việc làm mới thì lao động nữ chiếm 48%. Năm 2017, tỷ lệ thất nghiệp của lao động nữ là 1,85%, thấp hơn so với lao động nam. Hoạt động dự báo và thông tin thị trường lao động trong và ngoài nước phát triển hơn, các hình thức kết nối cung cầu lao động và hệ thống dịch vụ việc làm đáp ứng tốt hơn yêu cầu về kết nối của thị trường lao động. Nhiều mô hình tạo việc làm có hiệu quả, trong việc xây dựng nông thôn mới ở các địa phương đã có việc lồng ghép với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, góp phần tăng cường cơ hội việc làm cho lao động nữ. Do đó thị trường lao động đã có bước phát triển đáng kể, thu hút được nhiều lao động nữ tham gia. 

Tuy nhiên, phụ nữ phụ nữ vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức khi chính sách ASXH và các dịch vụ công chưa phản ánh đúng nhu cầu của họ. Ngoài những rủi ro mà nam giới cũng gặp phải như bệnh tật, thất nghiệp và yếu đuối do tuổi già, phụ nữ còn phải đối mặt với việc sinh nở và công việc chăm sóc không được trả lương, cản trở những nỗ lực của họ khi tham gia thị trường lao động. 

Một nghiên cứu được thực hiện bởi Action Aid Việt Nam với sự tham gia của gần 8.000 người (năm 2015) cho thấy một phụ nữ ở tỉnh Hà Giang có thể tiết kiệm 56 ngày làm việc mỗi năm nếu gia đình họ được cung cấp nước sạch. Tại Hồ Chí Minh, nghiên cứu do UN Women thực hiện năm 2016 cho thấy dịch vụ giao thông công cộng chưa phù hợp với nhu cầu an toàn của phụ nữ và trẻ em gái đã hạn chế khả năng di chuyển trong công việc và từ đó hạn chế sự tham gia các hoạt động kinh tế xã hội khác của họ. 

 

 

Tăng cường đầu tư vào hệ thống ASXH, dịch vụ công cộng

Ông Kamal Malhotra, Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam nhấn mạnh: “Hệ thống ASXH, dịch vụ công cộng và cơ sở hạ tầng bền vững là những lĩnh vực không thể thiếu để thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh và Chương trình Nghị sự 2030 về các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Đầu tư vào lĩnh vực này là thiết yếu để giải phóng thời gian của phụ nữ, hỗ trợ việc di chuyển của họ, tăng cường việc tiếp cận các cơ hội giáo dục, y tế, kinh tế, và tăng khả năng chống chọi với những khó khăn trong cuộc sống.” 

Tại tọa đàm, các đại biểu đã đưa ra nhiều đề xuất và khuyến nghị bao gồm: thúc đẩy sự tham gia và lãnh đạo của phụ nữ vào đối thoại chính sách liên quan đến hệ thống bảo trợ xã hội, dịch vụ công cộng và cơ sở hạ tầng bền vững; đầu tư vào các lĩnh vực này để tăng năng suất và cơ hội của phụ nữ làm việc trong nền kinh tế phi chính thức; chú trọng yếu tố giới trong thu thập dữ liệu để đưa ra các chính sách phù hợp; tạo và tăng cường các cơ chế đảm bảo bình đẳng giới, như kiểm toán giới, khi đánh giá hệ thống ASXH, dịch vụ công cộng và các dự án cơ sở hạ tầng; khuyến khích tham gia của khu vực tư nhân trong các lĩnh vực này. 

Kết quả trao đổi thảo luận của Tọa đàm sẽ là cơ sở cho Bộ LĐTBXH phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất chính sách, hoạt động hợp tác về bình đẳng giới, nâng cao quyền năng của phụ nữ hướng tới việc triển khai thực hiện Kế hoạch hành động của Chính phủ về Chương trình nghị sự phát triển bền vững đến năm 2030 và đóng góp nội dung vào báo cáo của Việt Nam tại Khóa họp lần thứ 63 của Ủy ban địa vị phụ nữ được Liên Hợp Quốc tổ chức vào trung tuần tháng 3 tại New York, Mỹ.