Tiếp tục xây dựng các mô hình thí điểm và dự phòng nghiện ma túy

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Xuân Lập, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội cho biết: Tình hình người nghiện ma túy diễn biến phức tạp, gia tăng về số lượng, tính chất, mức độ; đặc biệt có sự thay đổi về loại ma túy sử dụng, người nghiện sử dụng đồng thời nhiều loại ma túy ngày càng phổ biến, gây khó khăn trong công tác tổ chức cai nghiện. 

Đặc biệt 70-75% số người nghiện sử dụng ma túy tổng hợp. Việc sử dụng ma túy tổng hợp và các chất hướng thần gây nên biểu hiện rối loạn tâm thần, mất kiểm soát, gây ra các vụ án giết người vô cớ gây bức xúc, lo lắng trong nhân dân. 

Trong khi đó, một số quy định của Luật phòng, chống ma túy chưa thích ứng với Luật xử lý vi phạm hành chính. Công tác cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng gặp nhiều khó khăn, số người được cai nghiện giảm dần; một số cơ sở cai nghiện ở các tỉnh, thành phố phía Tây Nam bộ có nguy cơ quá tải. Bên cạnh đó, một số địa phương chưa quan tâm bố trí kinh phí và cơ sở vật chất cho cai nghiện tại cộng đồng để tổ chức các điểm tư vấ, điều trị cắt cơn, nâng cấp cơ sở cai nghiện bắt buộc… Ngoài ra, các địa phương cũng chưa thực sự thống nhất về quan điểm đối với người nghiện ma túy. Bản thân người nghiện và gia đình người nghiện chưa tự nguyện khai báo và đăng kí cai tự nguyện. Một số người nghiện điều trị thay thế bằng Methadone vẫn sử dụng heroin và ma túy khác hoặc bỏ liều. 

Trước tình hình đó, Cục PCTNXH đã chủ động tham mưu xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách, chiến lược, kế hoạch, chương trình, dự án về: các quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; quy định về điều kiện, thủ tục cấp phép và quản lý hoạt động cơ sở cai nghiện ma túy tổng hợp; Xây dựng chính sách sửa đổi Luật phòng, chống ma túy, chính sách tín dụng đối với người nhiễm HIV/AIDS, người sau cai nghiện ma túy, người điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, người bán dâm hoàn lương… cơ chế quản lý học viên tại cơ sở cai nghiện có chức năng cai nghiện ma túy bắt buộc…  Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường hợp tác quốc tế về phòng chống ma túy, kiểm tra, giám sát về công tác phòng chống TNXH tại một số địa phương. 

Tập trung nhiều giải pháp nhằm thực hiện tốt công tác cai nghiện ma túy

Thông tin tại Hội thảo cho hay, hiện cả nước có 105 cơ sở cai nghiện công lập, công suất theo thiết kế cho hơn 54 ngàn người cai nghiện. Tính đến tháng 4/2019, các cơ sở đang điều trị, cai nghiện cho 38.441 người nghiện. Trong đó có 26.494 học viên cai nghiện bắt buộc theo quyết định của Tòa án, 3923 học viên cai nghiện tự nguyện tại các cơ sở công lập, 4.563 người nghiện tại cơ sở xã hội và 3.461 người cai nghiện tự nguyện tại cơ sở cai nghiện ngoài công lập. 

Ngành LĐTBXH đang điều trị Methandone cho 4200 người. Tuy nhiên, việc điều trị thay thế bằng methadone gắp với trạm y tế cấp xã như là điểm cấp phát thuốc chưa được thực hiện rộng rãi tại các địa phương. Việc kiểm tra đánh giá về tuân thủ điều trị, sử dụng kép với ma túy khác, tình trạng bỏ liều diễn ra phổ biến, công tác hỗ trợ xã hội cần được tăng cường. 

Hiện có 28 tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch cai nghiện tại gia đình, cộng đồng; có 6 tỉnh, thành phố tổ chức cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng cho 4.320 người nghiện, quản lý sau cai nghiện tại nơi cư trú cho 23.600 người sau cai. 

Theo Cục trưởng Nguyễn Xuân Lập, trong thời gian tới, Cục PCTNXH sẽ tiếp tục nghiên cứu, xây dựng và triển khai thí điểm các mô hình cai nghiện ma túy tại địa phương như: thí điểm điều trị, cai nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc đông y do Việt Nam sản xuất như Cedemex, Bông Sen, Heantos… Nghiên cứu thí điểm tòa ma túy; thực hiện mô hình hỗ trợ tư vấn pháp lí và xã hội, chuyển gửi đối với người tham gia cai nghiện ma túy; Mô hình điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện ma túy tại cộng đồng; mô hình dự phòng nghiện ma túy cho nhóm nguy cơ cao. 

Đối với công tác cai nghiện, phục hồi, Cục sẽ chỉ đạo các địa phương tổ chức thực hiện đạt 90% số người nghiện ma túy được thi hành kịp thời biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc khi có quyết định của Tòa án; 40% số người nghiện ma túy tham gia các chương trình cai nghiện ma túy được tư vấn và dạy nghề. 

Để đạt được những mục tiêu đó, bên cạnh việc nghiên cứu các chính sách về dự phòng nghiện ma túy theo chuẩn quốc tế về dự phòng nghiện, Cục sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường hợp tác quốc tế, tranh thủ các nguồn lực để thực hiện tốt công tác cai nghiện ma túy. Đồng thời tiếp tục chỉ đạo các địa phương ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, triển khai cập cập dữ liệu về phòng chống tệ nạn xã hội vào phần mềm và bàn giao lại cho địa phương để cập nhật…