Tọa đàm “Quản trị hệ thống y tế qua 2 năm ứng phó với đại dịch Covid 19”

Mở đầu chương trình, GS. TS. Nguyễn Văn Kính đã chia sẻ về cấu trúc hệ thống y tế tại Việt Nam cũng như những thách thức mà ngành y tế đang phải đối mặt. Theo đó Việt Nam đã xây dựng được tuyến y tế từ cơ sở trực thuộc các xã, phường, huyện, quận; đến tuyến y tế cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương; và cao nhất là tuyến y tế Trung Ương. Hệ thống y tế được quản lý theo 2 trục: trong đó Chính phủ và UBND các cấp quản lý hành chính; Bộ Y tế cùng các cục trực thuộc và sở y tế các tỉnh vừa quản lý hành chính vừa quản lý chuyên môn.

Việt Nam đã trải qua 4 làn sóng Covid. Hệ thống y tế trong nước trong 3 làn sóng đầu tiên, khi virus chưa biến đổi, số ca mắc bệnh còn ít, đã căng mình đáp ứng được khá tốt với việc đối phó với dịch bệnh. Chính sách đối phó với dịch bệnh của Việt Nam lúc này là “Zero Covid” với các biện pháp ngăn chặn, phát hiện sớm ca bệnh, truy vết, cách ly, dập dịch nhằm cắt nguồn lây, tổ chức điều trị có hiệu quả.

Tuy nhiên, khi biến chủng Delta lây lan vào Việt Nam khiến lượng bệnh nhân tăng đột biến, thì hệ thống y tế gặp rất nhiều khó khăn trong việc kiểm soát dịch bệnh, khám chữa bệnh cho người dân. Hơn nữa nằm trong bối cảnh, chính phủ không thể kéo dài việc giãn cách, cách ly vì sẽ gây ra sự kiệt quệ cho nền kinh tế, trong khi nguồn vaccine giúp ngăn chặn đại dịch đã được cung cấp dồi dào hơn; Việt Nam đã quyết định chuyển sang chính sách “sống chung an toàn với dịch bệnh” như nhiều quốc gia trên thế giới.

Đến thời điểm hiện tại, hệ thống y tế vẫn phải đang nỗ lực rất nhiều bởi dịch bệnh vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm, biến thể mới Omicron vừa xuất hiện, các nhà khoa học đến nay vẫn chưa thể đưa ra những kết luận chính xác về biến thể này. Trong khi, việc chuyển sang chính sách chống dịch mới, cho phép nhiều người lao động ở các thành phố lớn, đặc biệt là ở TP HCM trở về quê nhà, khiến dịch bệnh lan rộng ra khắp các tỉnh thành. Số ca mắc bệnh hoặc người mang mầm bệnh tăng cao, hệ thống y tế ở nhiều nơi đối mặt với nguy cơ quá tải.

Thách thức của đại dịch Covid-19 với hệ thống y tế Việt Nam là rất lớn, do tính mới của tác nhân gây bệnh; kịch bản và chiến lược đối phó với dịch luôn phải thay đổi; dịch bệnh cũng gây ra nhiều tác động tiêu cực tới mọi mặt của xã hội (lo sợ, chết chóc, phong tỏa, không phát triển kinh tế, giáo dục…), cuối cùng là sự quá tải của hệ thống y tế (sự kiệt lực về nhân vật lực, trang thiết bị, tinh thần…)

Về phần mình, TS. Nguyễn Huy Quang chia sẻ nguyên nhân Việt Nam chuyển từ “Zero Covid” sang trạng thái “Chung sống an toàn với đại dịch”, cũng như những tồn tại, hạn chế cần được lưu ý, các bài học kinh nghiệm cần được rút ra cho hệ thống.

Trong phần thảo luận và trao đổi, GS.TS. Nguyễn Văn Kính và TS. Nguyễn Huy Quang đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao khả năng ứng phó với dịch bệnh của hệ thống y tế.

Về mặt Nhà nước, các diễn giả cho rằng cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền trong phòng, chống dịch Covid-19; Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống dịch Covid-19 để đáp ứng yêu cầu cấp bách và thực tiễn nảy sinh. Thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo đi đôi với phân cấp, phân quyền, lấy cơ sở, xã, phường, thị trấn làm nền tảng trong phòng, chống dịch; Phát huy tính chủ động, sáng tạo, linh hoạt trong tổ chức thực hiện; kết hợp hài hòa giữa thực hiện “bốn tại chỗ” với huy động lực lượng tăng cường (y tế, quân đội, công an); bám sát thực tiễn, nắm chắc tình hình dịch bệnh, phối hợp chặt chẽ với các nước, các tổ chức quốc tế; chủ động xây dựng các kịch bản phòng, chống dịch theo từng cấp độ dịch từ sớm.

Về mặt chuyên môn cần (1) bảo đảm tiến độ triển khai tiêm vaccine; tạo mọi điều kiện thuận lợi, đẩy nhanh tiến độ sản xuất vaccine trong nước; (2)Thực hiện nâng cao năng lực giám sát dịch tễ; tiếp tục tăng cường xét nghiệm theo địa bàn, nhóm nguy cơ và tại ổ dịch; (3)Tăng cường đầu tư, củng cố hệ thống y tế cơ sở; tăng đầu tư trang thiết bị, cơ sở y tế, điều chỉnh chế độ phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ y tế dự phòng, y tế cơ sở; (4)Tạo mọi điều kiện thúc đẩy nhanh nhất việc sản xuất thuốc điều trị Covid-19 trong nước, bảo đảm sản xuất được ít nhất 01 loại thuốc điều trị đặc hiệu trong năm 2022-2023; chủ động nguồn thuốc điều trị; (5) Nâng cao năng lực cho các lực lượng tham gia phòng, chống dịch, ưu tiên vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Song song với đó cần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh; bảo đảm an sinh xã hội đi đôi với phòng, chống dịch.

Tọa đàm “Quản trị hệ thống y tế qua 2 năm ứng phó với Đại dịch Covid-19” là sự kiện mở đầu cho chuỗi tọa đàm dự kiến sẽ được Viện Lãnh đạo ABG và Thương hiệu Xuất bản Sách và Tri thức Y học MedInsights tổ chức định kỳ trong năm 2022. Chuỗi tọa đàm này là bước chuẩn bị cho Chương trình Lãnh đạo trẻ Y tế ABG sẽ được Viện ABG thực hiện trong năm tới nhằm tạo một không gian trao đổi, kết nối các thế hệ lãnh đạo ngành y tế, giúp nuôi dưỡng và phát triển năng lực lãnh đạo của các cán bộ trẻ tiềm năng. Chương trình khuyến khích sự tham gia của các cán bộ trẻ trong ngành y tế ở khu vực công cũng như tư nhân, những người đang hoặc sẽ tham gia công tác quản lý, lãnh đạo các cơ sở y tế hay các doanh nghiệp trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, những người quan tâm đến quản trị y tế, mong muốn mở rộng tầm nhìn và kết nối lãnh đạo.