Trẻ em người Tày, chơi và học điều hay ngày Tết

 

Hàng năm, ngay từ khoảng tháng mười Âm lịch, khi mùa màng đã thu hoạch xong, các gia đình bắt đầu đi lên núi đốn củi mang về để sưởi đông, cũng là chuẩn bị củi để cho dịp Tết Nguyên đán. Khi lên núi, bao giờ các ông bố cũng dành một khoảng thời gian đáng kể để leo lên tận đỉnh các mỏm núi đá để tìm kiếm những cây mạy slích, mạy tâư, mạy diển là những loại gỗ cứng và nặng nhất, đem về đẽo gọt làm con quay cho con chơi. Trẻ con chơi quay từ tháng mười, đến Tết thì sẽ rất thành thục, làm như vậy cũng là chuẩn bị để đến Tết trẻ con sẽ thi đấu đánh quay với nhau. Đối với con trai là như vậy. Còn trẻ em gái thì từ khoảng tháng bảy, khi lượm bông về ép lấy sợi, các bà mẹ đã không quên giữ hạt bông thành từng túi để đến Tết làm thành những quả còn chơi Tết, hoặc là giữ lông cánh gà để làm yến.

 

 

Riêng trò đánh quay thường là bọn con trai độc quyền chơi, bởi vì trò chơi này cần phải dùng nhiều sức mạnh. Trò tung còn và đánh yến, đa phần trẻ em nữ chơi với nhau. Tuy vậy, nhiều lúc chúng vẫn chơi chung Những đồ dùng để trẻ con sử dụng chơi các trò chơi đều do bố mẹ làm cho. Sống ở trên các bản làng, tất cả những đứa trẻ đều mong có những thứ đồ chơi đó thì ngày Tết mới thực sự vui.Sau này lớn hơn, thành niên rồi, nhiều người vẫn thích. Lắm lúc những người thanh niên mới lớn vẫn xin các bạn nhỏ chơi nhờ để nhớ lại tuổi nhỏ của mình.

 

 

Các trò chơi đánh quay, ném còn thường được trẻ chơi vào các buổi trưa hoặc buổi chiều tối, là những lúc rảnh rỗi nhất của mọi người trong bản, các bạn nhỏ ai ai cũng đều có thể tham gia, còn người lớn thì cũng có thì giờ ra xem và cổ vũ rất đông. Những tay chơi có thể chơi theo cặp, theo bè, theo hội… Chơi kiểu nào cũng vui. Sáng mồng một, trẻ nhỏ được rửa mặt mũi chân tay bằng nước thơm xong thì thay quần áo. Từ giày, tất cho đến quần, áo, váy, mũ, khăn… đều là đồ mới tinh. Trẻ con sau khi diện bộ trang phục đẹp nhất rồi thì mang theo những chiếc quay và những quả còn, chiếc yến còn mới tinh ra cái sân rộng ở giữa bản để tìm bạn chơi trò chơi. Nếu ai không thích chơi tung còn, đánh quay thì thi bắn cung, bắn nỏ…

 

Tết là những ngày sung sướng nhất của trẻ con. Nhưng người lớn bao giờ cũng nhắc trẻ là ngày Tết chỉ được chơi vui chứ đừng bao giờ cãi cọ, mắng mỏ nhau. Nếu ai mà hư đốn cãi cọ, mắng mỏ, đấm đá lẫn nhau thì sẽ truyền hết tất cả sức lực cho người bị mắng, và trao hết trí thông minh cho người bị đánh. Trẻ con được người lớn cho chơi và luôn luôn dạy dỗ nên tất cả mọi trẻ đều ngoan và chăm chỉ. Đối với trẻ con, thật không có gì thích thú và sung sướng hơn khi được cha mẹ quan tâm đến những điều đó.