“Tro tàn của Angela” – bài học về sự trưởng thành từ trong gian khó và xây dựng đức tin

Câu chuyện kể về thời thơ ấu của tác giả ở Brooklyn, New York, Hoa Kỳ nhưng chủ yếu tập trung vào những năm tháng gia đình ông chuyển về quê mẹ sống ở khu ổ chuột Limerick, Ireland. Tuổi thơ của McCourt là những ngày dài sống trong cảnh nghèo túng, bệnh tật, rác rưởi và thiếu thốn. Sự nghèo đói đeo đuổi lại thêm một người cha nghiện rượu khiến cho gia đình họ phải đi ăn xin từng bữa, nhặt nhạnh mọi thứ.

Cuốn tiểu thuyết là sự trưởng thành của những đứa trẻ với sự hi sinh của người mẹ Angela, và những câu chuyện huyền diệu từ người cha, dù chính ông ấy không hoàn toàn là một người đàn ông tốt. Với tất cả tình yêu thương, câu chuyện được viết theo lối kể hóm hỉnh, nhẹ nhàng và tràn ngập hi vọng bên cạnh những nỗi đau cuộc sống. McCourt không phán xét số phận mà đón nhận tất cả với lòng bao dung và thi vị, làm bật lên ý nghĩa cuộc sống từ những điều đơn giản nhất.

“Tro tàn của Angela” không chỉ là cuộc đấu tranh sinh tồn của một gia đình nhập cư trên đất Mỹ rồi trở về tha hương ngay trên chính quê hương mình, đó còn là bài học giáo dục của mỗi thế hệ: trưởng thành từ trong gian khó và trong việc xây dựng đức tin. “Tro tàn của Angela” cũng là câu chuyện của một người trẻ, lớn lên và sống sót giữa “văn hóa đói nghèo”.

Francis McCourt (1930 - 2009) là giáo viên và nhà văn người Mỹ gốc Ireland. Năm 1951, ông bị bắt tham gia Chiến tranh Triều Tiên rồi được gửi đến Bavaria và huấn luyện chó trong 2 năm đầu, sau đó làm nhân viên bán hàng. Sau khi giải ngũ, ông quay trở lại Thành phố New York, làm các công việc trên bến tàu, nhà kho và ngân hàng.

Dịch giả Nguyễn Bích Lan chia sẻ, trên thế giới có vô vàn câu chuyện về đói nghèo nhưng chỉ tài năng văn chương cỡ như Frank McCourt cùng chất Ireland trong con người ông mới có thể kể về tuổi thơ đói nghèo của chính mình bằng giọng văn độc đáo, hòa quyện bi và hài khiến độc giả toàn thế giới bị cuốn hút như thế.

Dù cậu bé McCourt luôn đói ăn, người đọc dễ dàng nhận thấy cậu không đói văn hóa: cậu luôn kiếm được sách để ngồi đọc dưới chân cột đèn, ngồi ngoài cửa sổ phòng của người hàng xóm nghe kịch trên đài BBC, mê các tác phẩm của văn hào Shakespeare. Bởi vậy sau khi sang Mỹ lao động để kiếm sống và gửi tiền về cho gia đình, McCourt đã được nhận vào Đại học New York vì "đọc nhiều hiểu rộng" và rồi trở thành thầy giáo, nhà văn nổi tiếng thế giới với cuốn tự truyện Tro Tàn Của Angela.

Cuốn hồi ký “Tro tàn của Angela” (tựa gốc: Angela's Ashes) được xuất bản lần đầu vào năm 1996, nhanh chóng lọt vào top sách bán chạy của năm, The New York Times Bestseller. Tác phẩm đoạt giải thưởng của Hội Phê bình sách quốc gia 1996 (The National Book Circle Critics Circle Award). Năm 1997, cuốn sách giành được giải Pulitzer. “Tro tàn của Angela” cũng đã được chuyển thể thành phim điện ảnh cùng tên, phát hành năm 1999, do Alan Parker đồng biên kịch và đạo diễn. Vở nhạc kịch được chuyển thể bởi Adam Howell từ tiểu thuyết cùng tên và ra mắt vào năm 2017.