Từng giọt bình yên

 

Đó là một buổi trưa của thênh thang phố cổ.

 

Những trưa như thế này làm tôi nhớ mẹ với căn nhà ngói ba gian cũ kỹ vùng đồng chiêm. Những trưa xa vắng, quạnh hiu, chỉ có tiếng gà quang quác nhảy ổ hoặc tiếng chim câu gù gù. "Mẹ ghét tiếng gà trưa lắm" - mẹ hay nói vậy, lắc đầu và cười. Chậm rãi, mẹ sắp xếp lại vài món đồ trong chiếc giỏ may và cắm cúi đơm lại khuy cho những chiếc áo của mấy đứa con nghịch như "tướng cướp". Những ngày cuối năm cứ xao xác một vẻ gì đấy rất riêng. Giá như ngày nào trời cũng đổ xuống thứ nắng vàng ròng, tươi tắn trên sân thì lòng cơ hồ còn vui lại; nhưng không, có rất nhiều ngày, từ sáng đến chiều chỉ là một cái màu đất, màu trời xam xám ấy. Gió từ đồng thổi vào, không có mùi gì vì đang mùa đất nghỉ ngơi, chỉ thuần mang theo cái lạnh. Những ngày chớm tuổi già, mẹ tôi hay nhìn ra cánh cổng, nghe gió đập vào từng liếp lá mía và kêu: "Gió đông thế này lạnh chết mất thôi. Lại còn sương muối nữa chứ". Thế là mẹ sẽ lại quấn túm với đàn gà con mẹ vừa cho ra ổ, với giàn dưa chuột vừa lủng lẳng vài quả nhỏ trước cửa. Mẹ chăng thêm vài ngọn đèn vàng cho ấm chuồng gà và nhắc bố bắc lại giàn dưa. Mẹ mua được ở đâu rất nhiều len đẹp và ra trước cửa ngồi đan len - rất đúng kiểu một bà mẹ truyền thống.

 

Tất cả những mùa đông của mẹ đều thế, luôn luôn thế.

 

 

Tôi hay tự hỏi sao mẹ có thể đi qua những mùa đông phẳng lặng đến vậy? Khi tôi lắc lư cùng lũ bạn trong một cái Bar nhỏ, dành riêng cho dân văn phòng, chút gin pha cùng tonic còn hăng hắc nơi cổ họng làm tôi bồi hồi nhớ vị rượu nồng cay bố vẫn gạ tôi nhấp thử hồi tôi còn học ở nhà đã khiến tôi nhớ, giờ này hẳn bố mẹ đã ngủ. Khi trong những buổi tối cuối năm, lúc lẳng lặng rời khỏi bữa tiệc ồn ào với chênh vênh đôi giày cao gót; tôi đã nghĩ về mâm cơm tối nay chỉ có hai người già ngồi ăn cùng nhau. Nhà tôi thường ngồi xoay tròn xung quanh một chiếc mâm đồng và tôi thầm thắc mắc, khi chỉ có hai người thì sẽ ngồi kiểu gì cho mâm không bị lệch. Hoặc có cả đôi khi, tôi khoe với mẹ trong điện thoại: "Con đặt mua cho mẹ chiếc khăn dạ cashmere đẹp và ấm lắm", mẹ sẽ làm bộ gạt đi: "Mua làm gì con, chỉ tổ tốn tiền". Những điều nhỏ bé, tôi tưởng chừng mình quên bỗng chốc sống dậy trong thành phố mùa đông. Tôi nhận ra mẹ và mình dường như đã sống trong hai thế giới, cùng nhìn thấy nhau mà chạm vào nhau khó đến chừng nào. Cuộc sống bận rộn, vội vã đến quay cuồng hóa ra có sức đẩy lớn thật.

 

Nhưng may quá, còn có mùa đông, còn có những ngày được gọi là cuối năm. Những ngày hơi chống chếnh, bâng khuâng, chập chờn giữa năm cũ và năm mới ấy, tôi hay ngồi uống nước vối nóng ở gốc cây sấu cổ thụ dưới phố, nghe một bài hát quen. Tiếng hát trầm, buồn, day dứt: "Mùa đông trong thung lũng xa như một tiếng kinh cầu/ Làm sao để ta quên đi một cơn bão lớn". Không, không có thung lũng nào xa xôi cả, nhưng nếu cứ chôn chân mãi trong cái thành phố đã trở nên thân thuộc như nhà này thì có chắc rằng lòng ta không có cơn bão nào nổi lên?

 

Một ngày cuối năm, tôi lên văn phòng, xin sếp cho nghỉ sớm vài hôm dịp cận Tết. Ông sếp ngoại quốc, gật đầu, ra chiều thấu hiểu nhân viên và còn cẩn thận gửi lời chúc đón Tết vui vẻ. Đồ đạc, quà bánh, lịch Tết…, tất cả đã sẵn sàng để khởi hành một chuyến đi về lại quê nhà. Ngỡ như mình có thể quên đi thương nhớ mà không phải vậy. Đâu phải đợi đến khi thành hẳn những người lớn khô khan, chán ngắt, ta mới có thể nhận ra thế giới ngoài kia mênh mông lắm song chẳng thể nào sánh nổi bằng nhà. Về với mẹ thôi, để có cơ hội đón những ngày cuối đông, được cùng mẹ duỗi chân sưởi lửa trong căn bếp thơm nồng mùi rơm, được bắc bếp luộc nồi bánh chưng và nghe những giọt mưa đầu mùa xuân rơi xuống, khẽ như một lời thầm thì. Tôi sẽ chờ đợi, đêm cuối cùng trong năm, khi mở cánh cửa nhà ra và hương thơm bay vào nao nức. Tôi cất tiếng hỏi: "Mùi gì thế mẹ?". Mẹ đưa tay lên "Suỵt" nhẹ như sợ tôi làm tan mất khoảnh khắc này: "Ngũ vị hương đấy". Bàn tay mẹ vẩy những giọt nước chất đầy hương thơm ấy lên những góc sân, góc vườn. Mùi quế, mùi hồi, mùi rượu... quyện vào nhau, nóng ấm, cay nồng. Lặng lẽ nhìn từng giọt ngũ vị hương rớt xuống, tôi nhận ra, bình yên này mới thật là bình yên.