Tựu trường màu Đại dịch Covid-19

Đà Nẵng khai giảng bằng hình thức trực tuyến. Ảnh KT

Quan trọng nhất là mỗi địa phương phải chủ động, sáng tạo

Việt Nam là đất nước được đánh giá là phòng, chống dịch Covid-19 vào loại hiệu quả nhất. Cho đến thời điểm này (4/9/2020), đất nước gần 100 triệu dân có hơn 1.000 người nhiễm bệnh, gần 40 người tử vong (thế giới gần 26,5 triệu người nhiễm, 872 ngàn người tử vong). Dù đạt được kết quả khả quan như vậy nhưng chúng ta không chủ quan, toàn dân vẫn nêu cao cảnh giác, các cơ quan chức năng vẫn chuẩn bị nhiều phương án chống dịch.

Ngày 5/9/2020 vẫn là ngày khai giảng năm học mới trên khắp cả nước. Tuy nhiên, trong khi dịch Covid-19 vẫn diễn biến khó lường thì việc khai giảng như thế nào, tốt nhất là để các địa phương, thậm chí là các trường tự quyết định. Ở chỗ nào mà dịch chưa thể “đặt chân” tới, nơi đó có thể khai giảng năm học theo cách truyền thống: Toàn thể học sinh, giáo viên tập trung ở sân trường (hội trường) nghe truyền đạt hiệu lệnh, nhận những lời chúc mừng, nêu quyết tâm đạt kết quả cao trong năm học 2020 – 2021. Ở nơi nào dịch đã “viếng thăm”, đã có người nhiễm thì có thể khai giảng trực tuyến – Ban giám hiệu tổ chức các nghi lễ ở hội trường, truyền trực tiếp đến các lớp học, thậm chí là truyền cả cho các vị phụ huynh xem. Nghi lễ, thủ tục cũng tương tự như khai giảng trực tiếp, thậm chí là làm trang trọng hơn.

Khai giảng là lễ nghi cần thiết để bắt đầu năm học mới, đặc biệt là với các em học sinh lớp Một. Ngày đầu tiên đến trường để chính thức bắt đầu cuộc đời đi học phải được đánh dấu bằng những sự kiện đáng nhớ để nó tiếp năng lượng cho hàng chục năm phía trước. Ban giám hiệu, giáo viên và các vị phụ huynh hoàn toàn có thể tổ chức những hoạt động có ý nghĩa để gây ấn tượng với học sinh trong mùa tựu trường đặc biệt này – tựu trường trong mùa đại dịch Covid-19. Những người năm nay trên dưới 70 tuổi chắc vẫn còn nhớ những mùa tựu trường trong chiến tranh phá hoại vào thời kỳ 1964 – 1972? Dưới đạn bom, học trò vẫn cười vui đến lớp.

Cắt bỏ những hình thức rườm rà

Dù khai giảng tập trung hay khai giảng trực tuyến thì các hình thức rườm rà trong lễ khai giảng cũng nên cắt bỏ. Việc cần phải làm trước và trong lễ khai giảng là công bố khung kế hoạch năm học 2020-2021 đã được Bộ GD&ĐT ban hành. Theo đó, thời gian tựu trường sớm nhất vào ngày 1/9/2020 và kết thúc năm học trước ngày 31/5/2021. Cả thầy, cả trò đều nắm vững mốc thời gian này để chủ động ứng phó với tình hình nếu dịch Covid-19 lại diễn biến phức tạp.

Những nội dung cần có trong lễ khai giảng: Giới thiệu thư của Chủ tịch nước nhân ngày khai giảng, thư của lãnh đạo tỉnh, thành phố gửi đến đội ngũ nhà giáo và học sinh; tổng quan về nhà trường, điểm lại thành tích năm học trước; danh sách lớp, số học sinh; hướng dẫn tổ chức hoạt động chuyên môn… Ngoài những phần đó, có thể có lời phát biểu dặn dò của hiệu trưởng, cảm nghĩ của đại diện phụ huynh, học sinh; một số tiết mục văn nghệ đặc sắc do giáo viên và học sinh của trường thể hiện. Sau đó là những màn giao lưu trong nội bộ từng lớp. Điều quan trọng nhất trong hoạt động này là giáo viên làm quen với học sinh, học sinh làm quen với nhau, kể cho nhau nghe những cái mới trong thời gian gần đây nhất.

Mục tiêu cần đạt được sau lễ khai giảng là giáo viên và học sinh có tâm lý thoải mái để bước vào việc dạy và học cụ thể. Ở đây cần nhấn mạnh là thầy và trò linh hoạt trong việc tổ chức dạy và học, thậm chí sẵn sàng chuyển từ học tập trung sang học trực tuyến. Vấn đề chính là nội dung chương trình phải được giảng dạy hết trong khung thời gian quy định.'

Tựu trường trong mùa dịch Covid-19. Ảnh KT

Tập trung cho hoạt động chính: Dạy và học

Dù tình hình dịch Covid-19 diễn biến thế nào đi chăng nữa vì việc dạy và học của nhà trường vẫn diễn ra. Nếu dịch được khống chế, nhà trường hoạt động bình thường, nghĩa là việc học tập trung diễn ra đều đặn, học sinh đến trường hàng ngày. Đây là điều tất cả chúng ta đều mong muốn.

Tuy nhiên, việc chuẩn bị các phương án để đối phó với diễn biến khó lường của dịch Covid-19 cũng cần được chuẩn bị chu đáo. Việc dạy và học trực tuyến phải tính đến và phải có các biện pháp để bảo đảm chất lượng.

Trong học kỳ 2 năm học 2019 - 2020 đã có một số trường thực hiện việc dạy và học trực tuyến. Có thể rút ra một số bài học cho hoạt động này. Thứ nhất, cần phải điều chỉnh giáo án cho phù hợp. Muốn đạt được kết quả, không thể bê nguyên giáo án dạy tập trung để dạy trực tuyến. Thứ hai, khi học trực tuyến, học sinh phải nêu cao tinh thần tự giác lớn hơn, vì học trực tuyến dựa rất nhiều vào việc tự học. Nếu học sinh không tự giác, lười suy nghĩ thì việc học trực tuyến sẽ không đạt hiệu quả như mong muốn.

Như vậy, khi học trực tuyến, vai trò của phụ huynh cũng trở nên quan trọng hơn; phụ huynh phải giám sát, kiểm tra, động viên con em mình tập trung học tập.

Và một việc vô cùng quan trọng không thể không nói đến là dạy và học trực tuyến thì tính học phí thế nào? Đây là vấn đề hệ trọng có thể dẫn tới những mâu thuẫn lớn giữa nhà trường và cha mẹ học sinh. Năm học cũ đã từng xảy ra mâu thuẫn, cãi vã khá căng thẳng rồi.

Việc đầu tiên phải khẳng định là: Học trực tuyến không thể thu học phí 100% như dạy học tập trung. Đây là vấn đề nguyên tắc. Còn mức thu cụ thể là bao nhiêu phần trăm thì nhà trường và phụ huynh cần thỏa thuận. Điều này phải xuất phát từ nhận thức là chúng ta sống và hoạt động trong điều kiện “bình thường mới”, nghĩa là nhiều thứ không thể diễn ra như trước khi có dịch Covid-19 được. Phải nhận thức được như vậy mới mong cuộc sống diễn ra suôn sẻ.

Khai giảng năm học mới là một sự kiện quan trọng nhưng dù sao nó cũng chỉ là một sự kiện có tính nghi lễ mà thôi. Họat động chính của nhà trường là dạy và học. Hãy tập trung cho việc chính đó bắt đầu sau ngày 5/9/2020, dù hai chữ “tựu trường” vẫn có vẻ lãng mạn và có sức lay động riêng của nó.

Hồ Bất Khuất/TC GĐ&TE