Bỏng - Hiểm họa khôn lường với trẻ em

Những tai nạn thương tâm

Tai nạn bỏng thường xảy ra khắp nơi và rất bất ngờ và bỏng lửa và bỏng nước sôi chiếm đa số. Cháu Trần Thành C ở Hà Nội, trong khi đang ngồi xem mẹ nướng mực, thì bị lửa bắt vào người gây bỏng tới 60% diện tích cơ thể ở mức độ 2-3. Cháu Thanh U (3 tuổi) ở Phú Thọ bị bỏng nước sôi, khi va vào người lớn đang bê nồi nước từ bếp lên. Cháu Nguyễn Ngọc L ở Hà Nội, chạy xuống bếp chơi và bị nồi canh xương đang ninh trên bếp lật vào người, làm tuột da từ mông xuống chân.

Trẻ bị bỏng do nghịch lửa cũng là một nguyên nhân. Tháng 11/2020, Khoa Ngoại - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang đã tiếp nhận đều trị cho cháu Lương Gia H, bị bỏng độ 2 vùng mặt do nghịch bật lửa gas tại nhà, vào viện khi sốt, sưng nề vùng mặt và có thể bị nhiễm trùng.

Ngoài bỏng lửa và nước sôi, trẻ còn bị bỏng do điện. Cháu Nguyễn Văn Q (15 tuổi) ở Thái Nguyên, thả diều bị mắc trên đường điện cao thế. Cháu trèo lên gỡ đã bị bỏng rất sâu ở đầu, gáy và hai chân, có nguy cơ tổn thương đốt sống cổ. Cũng do gỡ dây diều, cháu Vũ T (15 tuổi) ở Sơn La đã bị bỏng đến 1/4 diện tích cơ thể, trong đó nhiều chỗ bỏng rất sâu.

Cũng có nhiều gia đình bất cẩn củi lửa, hoặc thắp nến khi mất điện đã dẫn tới bị cháy nhà, khi ngọn lửa lan rộng đã có những cháu cháu bé bị bỏng nặng và có em bị tử vong khi không được cấp cứu kịp thời.

Bỏng là một trong những tai nạn rất nguy hiểm với trẻ em, bởi sức đề kháng của trẻ còn kém dễ bị bội nhiễm, gây đau đớn và việc chữa chạy phức tạp lâu dài tốn kém , còn để lại hậu quả nặng nề cho trẻ về thẩm mỹ và tâm sinh lý. Có trẻ do bỏng đã bị tàn phế, gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt ảnh hưởng tới cuộc sống tương lai.

Nguyên nhân và loại hình gây bỏng ở trẻ em

Trẻ em dễ bị bỏng, vì bản tính các em hiếu động tò mò hay nghịch dại, mà thiếu sự giám sát của người lớn. Nhiều trường hợp trẻ em bị bỏng, là do sự bất cẩn và vô ý của người lớn, khi đun nấu, sử dụng điện, hoặc các chất gây cháy. Tuy nhiên, ở một số gia đình cha mẹ mải lo kinh tế, hoặc sơ ý, tác trách ít có thời gian quan tâm đến trẻ thì nguy cơ xảy ra tai nạn bỏng sẽ cao hơn. Trẻ có thể bị bỏng trong các loại hình như:

- Bỏng do nhiệt ướt: Do ngã vào nước sôi, nồi canh hoặc nồi cám lợn sôi…đây là nguyên nhân chủ yếu. Tai nạn thường xảy ra khi phích nước sôi, đồ ăn nóng để ở trong tầm với hoặc lối đi của trẻ. Bỏng còn xảy ra khi trẻ nấu ăn giúp bố mẹ. Trẻ bị bỏng thực quản và miệng do đồ ăn, uống nóng

- Bỏng do hoá chất: Do vôi cũng là một tai nạn trẻ em nông thôn hay bị do các cháu chơ đùa cạnh hố vôi mới tôi, bị vôi bắn vào mắt hay ngã xuống hố vôi. Bỏng do trẻ sử dụng nhầm a xít và các loại bỏng này cũng để lại cho nạn nhân những di chứng nặng nề như bị mù loà, bị huỷ hoại phải cắt cụt chi, hay nhiễm trùng máu dẫn tới tử vong.

- Bỏng do nhiệt khô: Bàn là, ống bô xe máy, lửa, hơi nóng của lò nung… Thường do người lớn không chú ý, hoặc trẻ nướng mực, nghịch ngợm đốt lửa sưởi, đốt rơm rạ, đánh đổ dầu, xăng gây bắt lửa… dẫn tới bỏng.

- Bỏng do sét đánh, điện giật: Do trẻ nghịch điện, hoặc do bị sét đánh khi trú mưa. Trẻ thường bị bỏng rất nặng gây chết người hoặc ngừng thở, ngừng tim.

Phòng tránh bỏng ở trẻ em và cách xử trí khi trẻ bị bỏng

Để phòng tránh bỏng, các bậc cha mẹ và người lớn cũng cần hết sức thận trọng với các tác nhân có thể gây bỏng cho trẻ, đặc biệt là trong mùa hè. Người lớn phải lưu ý dặn con cái thật kĩ về những nguy cơ, những việc không được làm như: Không được đùa nghịch ở nơi đang nấu ăn, hoặc các nơi gần nguồn điện, dây dẫn điện, ổ cắm điện, đường điện cao thế hay lại gần phích nước sôi, nghịch bếp điện, bếp ga, bật lửa…

Người lớn cần để xa những đồ ăn nóng, nước nóng, bàn là, xe máy vừa đi về, đồ điện gia dụng, phích nước sôi, hóa chất… trong tầm với của trẻ và chỗ trẻ nô đùa. Cha mẹ cần luôn để mắt đến con trong bất kì hoàn cảnh nào, nhằm hạn chế thấp nhất tai nạn bỏng cho trẻ.

Khi trẻ bị bỏng, các bậc phụ huynh cần bình tĩnh và nhanh chóng cách ly trẻ khỏi nguồn gây bỏng. Việc sơ cứu bỏng ban đầu ở nhà, là một trong những yếu tố quan trọng để trẻ không bị bỏng sâu và tránh bội nhiễm, cần làm ngay các thao tác sau:

- Đầu tiên, làm mát vết thương bằng cách dội nước lạnh lên chỗ bị bỏng, hay ngâm chỗ bị bỏng vào chậu nước lanh, sau đó che phủ vết bỏng bằng vải sạch và đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất.

- Có thể dùng thuốc dạng kem chữa bỏng hoặc thuốc xịt vết bỏng có tác dụng làm lạnh, giảm đau cho trẻ rồi đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được băng bó, chăm sóc vết thương đúng cách. Không nên để trẻ ở nhà và xịt nhiều lần vì có thể tạo thành lớp màng che vết bỏng và gây nhiễm trùng.

- Không được dùng nước mắm, kem đánh răng, lá đắp... bôi lên vết bỏng (nhất là vết bỏng đã bị vỡ), vì gây thêm đau đớn hoặc bị nhiễm trùng vết bỏng.

- Nếu trẻ bỏng nặng, cần được theo dõi, chữa trị ở cơ sở y tế, không đưa trẻ về nhà tự chữa, dễ nguy hiểm tới tính mạng của trẻ.

Muốn giảm thiểu tai nạn bỏng, cần nâng cao ý thức của người dân và cộng đồng về phòng tránh tai nạn bỏng cho trẻ. Đồng thời, phải thường xuyên tập huấn và nâng cao kĩ năng sơ cứu và điều trị bỏng (nhất là với trẻ em) cho cán bộ y tế cơ sở.