Cán bộ y tế gặp nguy cơ bạo hành gấp bốn lần so với ngành nghề khác

Gần 2000 cán bộ y tế bị ung thư, bệnh hiểm nghèo

TS Phạm Thanh Bình, Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam cho biết, môi trường làm việc của cán bộ y tế ở nước ta cũng thuộc diện áp lực nhất vì quá tải, thiếu thốn về cơ sở vật chất và trang thiết bị… Họ còn đối mặt với nhiều rủi ro của những tác hại lây nhiễm và không lây nhiễm.  Nguy hiểm hơn là những tác hại không lây nhiễm như hóa chất, nóng, tiếng ồn, bức xạ ion hóa, sóng siêu âm, các tác động đến da, căng thẳng về tâm lý stress. Đáng lo ngại là các bức xạ ion hóa gây biến đổi gen, nhiễm sắc thể, can thiệp vào quá trình chuyển hóa, chậm phân chia tế bào, nguyên nhân của các loại ung thư máu, da, xương và tuyến giáp”...

TS Phạm Thanh Bình, Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam chia sẻ tại hội thảo.

Hiện nay, danh mục nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm trong lĩnh vực y tế vẫn chưa được sửa đổi, bổ sung sau 23 năm ban hành, nên nhiều cán bộ y tế chưa được hưởng chế độ bồi dưỡng từ các danh mục này.

Theo PGS, TS Doãn Ngọc Hải, Viện trưởng Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường cho biết, cán bộ y tế đối diện với nhiều yếu tố nguy cơ chứa mầm bệnh, stress nghề nghiệp, làm ca, trực đêm,… Nhóm bệnh nghề nghiệp do yếu tố vi sinh vật dễ mắc bệnh lao nghề nghiệp, viêm gan B, C, nhiễm HIV, bệnh leptospira nghề nghiệp. Nhóm bệnh nghề nghiệp do yếu tố vật lý dễ mắc phóng xạ, điếc do tiếng ồn và đục thủy tinh thể. Nhóm bệnh liên quan do cả yếu tố hóa học, bụi dễ mắc bệnh viêm phế quản mạn tính, hen nghề nghiệp…

Một nghiên cứu được khảo sát trên diện rộng cho thấy, có tới 28,6% nhân viên y tế thuộc hệ điều trị và 25,6% hệ dự phòng mắc bệnh mãn tính; 17,2% thuộc hệ điều trị dự phòng mắc các bệnh lây nhiễm trong thời gian làm việc; 57,3% nhân viên y tế thuộc hệ điều trị và hệ dự phòng bị tổn thương do bệnh xâm nhập khi tiêm và có nhiều bệnh lý nghiêm trọng và các bệnh chuyển hóa khác…

Nạn bạo hành cán bộ ngành y gia tăng

Theo ThS Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), bệnh viện là môi trường có tính đặc thù cao vì quá tải bệnh nhân, cơ sở hạ tầng kém, thiếu nhân lực y tế và dễ xảy ra những sự cố y khoa. Tình trạng trộm cắp, cò mồi, bắt cóc trẻ sơ sinh, người nhà bệnh nhân sử dụng ma túy, say rượu… hành hung y, bác sĩ… đang ngày càng gia tăng. Trong đó, những nhân viên y tế mới, ít kinh nghiệm ứng xử dễ bị gặp bạo hành tại bệnh viện hơn.

Nhiều ý kiến tại hội thảo kiến nghị, đề xuất chính sách đảm bảo có môi trường lao động an toàn hơn cho cán bộ y tế

“Trên thế giới, tỷ lệ nhân viên y tế bị bạo hành gấp bốn lần so với ngành nghề khác. Tại Việt Nam, bạo hành trong ngành y tế có tỷ lệ cao, chiếm 25% tổng số bạo hành tại nơi làm việc. Chỉ từ năm 2010 đến tháng 5-2017, có 26 vụ việc điển hình về mất an ninh, trật tự bệnh viện trong đó năm 2014 có tới bảy vụ điển hình”, ông Khoa nhấn mạnh. Hiện nay, pháp luật Việt Nam cũng chưa mang tính răn đe cao. Nhiều nước chỉ cần có lời nói mang tính gây hấn với nhân viên y tế có thể sẽ bị giam giữ. Trong khi tại Việt Nam pháp luật chưa có những quy định chặt chẽ, chưa có chế tài xử phạt nặng nên tình trạng bạo hành như xúc phạm danh dự, bạo hành tinh thần rất phổ biến trong môi trường bệnh viện. - ThS Nguyễn Trọng Khoa chia sẻ.

TS Phạm Thanh Bình nhận định, tình trạng bạo hành với cán bộ y tế trong khi làm nhiệm vụ đang có xu hướng ngày càng gia tăng và nghiêm trọng về mức độ. Những vụ bạo hành về tinh thần, mà hậu quả để lại tuy vô hình, song lại có tác động không nhỏ, gây tâm lý bất an, thậm chí hoang mang đối với cán bộ, nhân viên y tế.

"Tình trạng làm việc quá tải, tính chuyên nghiệp của cán bộ y tế còn thiếu nên thiếu sự cảm thông, chia sẻ, vi phạm quy tắc ứng xử. Bên cạnh đó, do tính chất đặc thù của bệnh viện dễ gây ra tâm lý căng thẳng, kích động từ phía bác sĩ và người bệnh, người nhà người bệnh. Các phương án bảo vệ đoàn viên của bệnh viện cũng chưa đầy đủ. Người bệnh và gia đình người bệnh cũng thiếu sự kiềm chế, chưa nhận thức được việc vi phạm pháp luật khi có bạo lực tại bệnh viện dẫn tới gia tăng bạo lực trong môi trường này", bà Bình nhận định.

Từ đầu năm 2019 đến nay, có khoảng 20 vụ bạo hành bệnh viện, tập trung chủ yếu tại các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, trong đó có bốn bác sĩ, 15 điều đưỡng và một bảo vệ bị hành hung. Đã có hai trường hợp đoàn viên ngành y tế tử vong do bạo hành của người nhà bệnh nhân là bác sĩ Trần Văn Giàu, Bệnh viện đa khoa Vũ Thư - Thái Bình năm 2012, mới đây nhất là một đoàn viên là nhân viên bảo vệ tại Trung tâm Y tế Quế Sơn - Quảng Nam do ngăn cản vụ cãi nhau giữa người bệnh và người nhà.

Hãy cùng nhau hành động bảo vệ blouse trắng!

Ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát biểu.

Tại Hội thảo, đồng chí Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chia sẻ, Ai sẽ chăm lo, phục vụ nhân viên ngành y tế? Bản thân nhân viên ngành y tế cũng đang làm việc trong môi trường nhiều khó khăn, thậm chí nhiều rủi ro. Ngoài việc bị bạo hành, nhân viên y tế còn đối mặt với rất nhiều mối rủi ro khác. Nếu có máy đo đếm về tâm lý, môi trường của con người thì có lẽ môi trường tâm lý ở bệnh viện là đặc biệt nhất. Tâm trạng, nhịp tim đập mạnh nhất có lẽ ở bệnh viện. Nhiều nhân viên y tế phải làm việc với một điều kiện yêu cầu hết sức căng thẳng, tiến hành mổ hàng chục giờ. Có nhiều nhân viên y tế có những giấc ngủ không ngon. Có nhiều người vui vì nghề, có người rất buồn, thậm chí tủi về nghề. Nhiều anh chị em nhân viên y tế khó khăn, nghèo đói như ở vùng sâu, vùng xa, nhiều y tế cắm bản cả năm không được gặp người thân.

“Xã hội thường đòi hỏi nhân viên y tế nhiều nhưng hiểu công việc của nhân viên y tế ít. Tôi cho rằng cần có sự chung tay hành động bảo vệ Blouse trắng. Sự hi sinh thầm lặng của họ cần được trân trọng, chia sẻ và cần cả xã hội bảo vệ để họ yên tâm làm tốt công việc, bảo vệ sức khỏe của chính chúng ta”. - đồng chí Ngọ Duy Hiểu thiết tha kêu gọi.

Bảo Ngọc / TC Gia đình & Trẻ em