“Chiếc xe tri thức” khơi dậy tiềm năng sáng tạo khoa học ở trẻ em Bình Định

Sân chơi ngoại khóa lành mạnh, bổ ích và đầy lý thú

Ngày 13/12/2021, tại Trường Tiểu học Cát Hải và Trường Trung học cơ sở Cát Hải, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn, Hội đồng Đội tỉnh Bình Định phối hợp với Trung tâm Khám phá khoa học tổ chức Chương trình “Chiếc xe tri thức - The knowledge bus” năm 2021. Tham gia chương trình, các em thiếu nhi được tiếp cận thêm nhiều kiến thức mới, rèn luyện và phát triển khả năng tư duy sáng tạo, các kỹ năng xã hội cần thiết cho bản thân thông qua việc thực hành các thí nghiệm khoa học như: Bộ Tangram (07 miếng); ghép hình các kim tự tháp (03 loại mô hình); ô vuông ma thuật; chong chóng nhiệt; tháp Hà Nội; tay máy thủy lực; lang thang trên Sao Hỏa…

Hành trình “Chiếc xe tri thức" đã đến với các em học sinh như vậy trong suốt 5 năm qua, nhờ có sự phối hợp với Tỉnh đoàn Hội đồng Đội tỉnh Bình Định. Đây cũng là một trong những hình thức để Trung tâm Khám phá khoa học có thể phổ biến khoa học thông qua các mô hình trò chơi, show khoa học đến học sinh. Chương trình đã phủ sóng hơn 15 trường học các cấp trên địa bàn tỉnh Bình Định, thu hút rất nhiều các em học sinh đến vui chơi, trải nghiệm và khám phá khoa học. Trung tâm đã biểu diễn các show khoa học với những lĩnh vực khác nhau như: Điện và tĩnh điện, Tên lửa đạp, “Dựng tóc” bằng máy Wimshurst; Thổi bóng bằng giấm và Baking soda… Hơn 30 mô hình, trò chơi tiêu biểu phù hợp với học sinh cấp tiểu học và THCS như Ô vuông ma thuật, Xác định chỉ số cơ thể, Chứng minh định lý Py-ta-go, Camera nhiệt, Trò chơi phối màu, Kính thiên văn phản xạ, Xây cầu Da Vinci, Làm kem không cần tủ lạnh, Nhóm các trò chơi toán học… Những hoạt động thiết thực này nhằm đưa tri thức, khoa học đến gần hơn với thiếu niên, nhi đồng Bình Định, đặc biệt các em thiếu nhi ở những nơi có điều kiện khó khăn, vùng sâu vùng xa chưa được tiếp cận với loại hình khám phá khoa học di động như thế này.

Các em tự tìm hiểu và tạo ra những sản phẩm cho riêng mình

Từ việc chế tạo và phát triển các mô hình khoa học trong các phòng trưng bày, Trung tâm đã hình thành và lựa chọn chuỗi các hoạt động tiêu biểu để xây dựng khung chương trình trải nghiệm khoa học dành cho học sinh các cấp. Tính đến nay, Trung tâm đã tổ chức thử nghiệm thành công 111 tour trải nghiệm khoa học. Các trò chơi, show khoa học được xây dựng phù hợp với từng độ tuổi của các nhóm tham gia, dựa trên cơ sở các nguyên lý cơ bản trong vật lý, hóa học, toán học… của chương trình giáo dục phổ thông.

Bên cạnh đó, Trung tâm mở rộng phát triển các hoạt động STEAM (là loại hình giáo dục tích hợp 5 yếu tố Science-Khoa học, Technology-Công nghệ, Engineering-Kỹ thuật, Art-Nghệ thuật, Mathematics-Toán học) để các em tự tìm hiểu và tạo ra những sản phẩm cho riêng mình. Đây cũng là một trong những hoạt động trọng tâm trong năm 2021 mà Trung tâm hướng đến nhằm giảng dạy, rèn luyện kiến thức, kỹ năng cho học sinh thông qua các bài học theo chủ đề gắn liền với thực tế cuộc sống.

Đến với Trung tâm Khám phá, các em trải nghiệm các chủ đề như: Khám phá, tìm hiểu về vũ trụ, hệ mặt trời, trái đất và tài nguyên thiên nhiên, các quy luật của tự nhiên… với 94 mô hình khoa học. Các em học sinh được tham quan các phòng trưng bày, thoả sức với đam mê sáng tạo và tham gia trải nghiệm các thí nghiệm. Bên cạnh đó, các em còn được các chuyên gia hướng dẫn, gợi mở kiến thức liên quan các môn khoa học nói chung và vật lý nói riêng. Đây là hoạt động vô cùng bổ ích và thú vị dành cho thanh thiếu nhi trong tỉnh Bình Định, mô hình được triển khai nhân rộng và tổ chức định kỳ hàng tháng cho các em học sinh tại các trường trên toàn tỉnh.

Một trải nghiệm nữa rất lôi cuốn các em là hoạt động quan sát thiên văn ngoài trời. Các hoạt động dài ngày kết hợp yếu tố trí óc, vận động giúp học sinh có thêm vốn hiểu biết và phát triển kỹ năng toàn diện. Chương trình kéo dài hai giờ đồng hồ với các hoạt động như STEAM chủ đề Hệ Mặt Trời; vẽ tranh về thiên văn; chế tạo tên lửa đạp, bắn tên lửa nước; tìm hiểu về kính thiên văn, nói chuyện thiên văn và quan sát bầu trời đêm. Đây cũng là hoạt động tạo bước đệm cho việc thành lập câu lạc bộ Thiên văn tại Bình Định trong thời gian sắp tới.

Những năm tiếp theo, chương trình "Chiếc xe tri thức" sẽ tiếp tục mang nhiều màu sắc mới lạ đến các trường học, khơi dậy niềm đam mê, khích lệ tinh thần cho các em phát huy những ý tưởng sáng tạo trong khoa học, là những hạt giống ươm mầm cho nền khoa học tương lai.