Cuộc thi khoa học và kỹ thuật cấp quốc gia: Nuôi dưỡng, chắp cánh ước mơ khoa học cho học sinh

Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học được Bộ GD&ĐT tổ chức lần đầu vào năm 2013. Từ đó đến nay, Cuộc thi được tổ chức mỗi năm một lần vào học kỳ 2 của năm học. Từ năm 2013 đến năm 2019, Cuộc thi được tổ chức tại hai điểm ở hai miền Bắc, Nam với số lượng tham dự là 4 - 6 dự án/đơn vị dự thi, và được tổ chức lần lượt ở các địa phương khác nhau.

Từ năm 2020, do tình hình có dịch Covid-19, Cuộc thi giảm quy mô về số lượng dự án tham dự. Năm 2022, do điều kiện thực tế, Cuộc thi được tổ chức trực tuyến hoàn toàn. Các dự án tham dự Cuộc thi được tuyển chọn từ các cuộc thi cấp tỉnh, cấp trường.

Theo báo cáo của các đơn vị tham gia cuộc thi, hàng năm có từ 200 - 300 dự án tham gia vòng sơ tuyển để lựa chọn tham gia vòng chung kết cuộc thi cấp tỉnh, trên cơ sở đó lựa chọn từ 2 - 6 dự án tham gia Cuộc thi cấp quốc gia theo quy định từng năm của Bộ GD&ĐT.

Qua báo cáo của các địa phương về số lượng dự án, số lượng học sinh cấp THCS, THPT tham gia ở cuộc thi cấp địa phương tăng dần trong 10 năm qua cho thấy phong trào nghiên cứu khoa học của học sinh trung học ở cấp địa phương ngày càng phát triển từ số dự án đến số học sinh tham gia cuộc thi.

Đáng chú ý, trong 10 năm tổ chức cuộc thi, tất cả các địa phương đều có dự án tham gia dự thi và cũng đều có dự án đoạt giải (số dự án đoạt giải của địa phương có ít nhất là 5, nhiều nhất là 137), nhiều tỉnh, thành đã đạt được những thành tích đáng trân trọng.

Hàng năm, từ kết quả cuộc thi, Bộ GD&ĐT lựa chọn những dự án đoạt giải cao nhất và có đủ điều kiện (theo quy định tại Thông tư số 38) để tham gia Hội thi khoa học kỹ thuật quốc tế dành cho học sinh trung học do Hoa Kỳ tổ chức.

Tại Hội nghị, các ý kiến phát biểu đều thống nhất ý nghĩa, vai trò của Cuộc thi Khoa học kỹ thuật; tạo động lực mạnh mẽ cho các em học sinh học tập, nghiên cứu, nuôi dưỡng và phát triển các ước mơ khoa học tạo sản phẩm thiết thực phục vụ cuộc sống.

Bên cạnh những kết quả, dấu ấn tốt đẹp qua 10 năm tổ chức, Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cũng đứng trước yêu cầu cần thay đổi để phù hợp với đổi mới chung của giáo dục phổ thông. Mới đây, Bộ GD&ĐT đã tiến hành khảo sát ý kiến của các cán bộ quản lý giáo dục cấp Sở, Phòng, nhà trường và các giáo viên trung học về cuộc thi này, để qua đó có phương án thay đổi phù hợp.