Hào hùng vùng đất Nghi Lộc

                               

 

 

Về Nghi Lộc những ngày này, chúng tôi có niềm vui chung với nhân dân trong huyện tự hào kỷ niệm 550 năm thành lập huyện và 125 năm danh xưng Nghi Lộc. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tiến Dũng - Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc cho biết: Cùng với những thăng trầm lịch sử, địa giới hành chính Nghi Lộc đã nhiều lần điều chỉnh. Năm 1469, khi vua Lê Thánh Tông định bản đồ Hồng Đức, huyện Chân Lộc lúc đó là một vùng đất rộng lớn, bao gồm cả diện tích thị xã Cửa Lò và TP. Vinh ngày nay. Khi đó, huyện có 37 xã, 8 thôn, 1 sở. Đầu thế kỷ XIX thời Gia Long, huyện Chân Lộc có 4 tổng, từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến tháng 5/1946, thực hiện sắc lệnh của Chính phủ , Ủy ban Hành chính huyện đã lãnh đạo, sắp xếp lại tổ chức chính quyền trong huyện; Cấp tổng được xóa bỏ, từ 79 đơn vị hành chính được sáp nhập lại thành 24 đơn vị hành chính cấp xã. Cuối năm 1953 đầu năm 1954, Nghi Lộc chia thành 39 xã. Huyện Nghi Lộc hiện tại có 30 đơn vị hành chính với diện tích 34.450ha , dân số hơn 200 ngàn người. Trải 550 năm hình thành, xây dựng và phát triển, từ các tên gọi: Dương Thành, Dương Toại, Phố Dương, Tân Phúc, Nghi Chân, Chân Phúc, Chân Lộc, đến đời vua Thành Thái (1894) đổi thành Nghi Lộc. Tròn 125 năm qua - tên gọi Nghi Lộc với khát vọng bao đời về cuộc sống phồn vinh, tràn đầy phúc lộc! 

 

Trong chiều dài lịch sử, vùng đất Nghi Lộc trở thành "phên dậu", tuyến phòng thủ, căn cứ địa của nhiều danh tướng các triều đại: Tiền Lê, Lý, Trần, Hậu Lê đến Quang Trung - Nguyễn Huệ và trong phong trào Cần Vương, nhiều nơi trên đất Nghi Lộc là nơi tụ quân của các chí sĩ yêu nước.  

 

Trong phong trào yêu nước chống thực dân Pháp xâm lược cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, nhân dân Nghi Lộc đã anh dũng tham gia và có nhiều đóng góp to lớn. Hưởng ứng lời phong trào Cần Vương, các văn thân, sĩ phu yêu nước đã đồng loạt xếp bút nghiên, treo ấn từ quan ứng nghĩa Cần Vương, nổi bật là những chí sĩ tiêu biểu như: Hoàng Phan Thái, Đinh Văn Chất, Nguyễn Thúc Tự… Chí sĩ Đặng Thái Thân là một trong những nòng cốt của phong trào Đông Du của Phan Bội Châu…

 

Ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, đến tháng 4/1930, huyện ủy Nghi Lộc đã được thành lập, trực tiếp lãnh đạo phong trào đấu tranh cách mạng của quần chúng. Trong các phong trào đấu tranh cho đến cuộc vận động khởi nghĩa giành chính quyền năm1945, cán bộ, đảng viên luôn là ngọn cờ tiên phong sẵn sàng hy sinh cho thắng lợi của Cách mạng. Chỉ riêng tại Nhà lao Vinh đã có gần 400 cán bộ, đảng viên, quần chúng Nghi Lộc bị địch bắt tra tấn, cầm tù, hàng trăm người hi sinh trong nhà tù đế quốc. Trong 9 năm trường kì kháng chiến, Huyện làm tốt nhiệm vụ kháng chiến và thực hiện tốt vai trò của hậu phương lớn, chi viện tích cực cho các chiến trường. 

 

Trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước, cùng với sản xuất, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, nhân dân Nghi Lộc đã sẵn sàng đáp ứng nhu cầu chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến. Hàng vạn thanh niên đã tham gia quân đội, chiến đấu ở các chiến trường, gần 13.000 dân công hỏa tuyến, 1.600 thanh niên xung phong phục vụ trên các mặt trận và đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ Đảng và nhân dân giao phó. Nhân dân Nghi Lộc là địa phương đi đầu trong phong trào “Thóc không thiếu một cân - Quân không thiếu một người”. Có 4.133 liệt sĩ trong Huyện đã hiến dâng tuổi thanh xuân cho độc lập của Tổ quốc.

 

Với những thành tích to lớn trong hai cuộc kháng chiến và xây dựng chủ nghĩa xã hội, Đảng bộ và nhân dân Nghi Lộc được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam phong tặng Danh hiệu “Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân” và nhiều phần thưởng cao quí khác. Toàn Huyện có 26 đơn vị được phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân”, có 9 cá nhân được phong tặng “Anh hùng Lực lượng Vũ trang”, 4 cá nhân là “Anh hùng Lao động ”, có 222 “Mẹ Việt Nam Anh hùng”. 

 

Trong dòng chảy lịch sử của dân tộc, huyện Nghi Lộc vinh dự, tự hào là vùng đất có bề dày truyền thống văn hóa, khoa bảng, rất nhiều người đỗ đạt, làm rạng danh cho dòng họ và quê hương. Thời nhà Nguyễn, huyện có gần 100 người đỗ thi hương, chiếm gần 20% số người đỗ đạt toàn tỉnh, trong đó có 15 người đỗ đại khoa. Đến nay, trong thời đại mới, huyện có 40 người có học hàm giáo sư, phó giáo sư, trên 100 người có học vị tiến sĩ, 21 người là nhà giáo, thầy thuốc, nghệ sĩ ưu tú.

 

Trải qua các giai đoạn lịch sử, Nghi Lộc có những nhân vật trí thức tiêu biểu, có tầm ảnh hưởng lớn như: Đông các Đại học Tiến sĩ Phạm Nguyễn Du, Nhà giáo Nguyễn Thức Tự, hai anh em Nhà phê bình văn học Hoài Thanh và Hoài Chân…

 

Trên địa bàn huyện, hiện còn bảo tồn được hệ thống di tích lịch sử văn hóa khá đồ sộ với 240 di tích đã được kiểm kê, trong đó có 12 di tích cấp quốc gia,16 di tích cấp tỉnh.

 

Trong thời đại Hồ Chí Minh, người Nghi Lộc tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống quê hương, không ngừng học tập, rèn luyện để trở thành những người có ích cho xã hội, trong đó xuất hiện nhiều trí thức, nhân tài có nhiều đóng góp xuất sắc trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, như: đồng chí Nguyễn Duy Trinh,  nguyên Ủy viên BCT - Phó Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Vương Đình Huệ - Ủy viên BCT, Phó Thủ tướng Chính phủ… Trong lĩnh vực quân sự, Nghi Lộc xuất hiện nhiều tướng lĩnh kiệt xuất, như: Thượng tướng Trần Văn Quang, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, Thiếu tướng Hoàng Đan, và trong thời kỳ đổi mới có Đại tá - AHLĐ Nguyễn Đăng Giáp Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Tổng Công ty 36 – CTCP… và rất nhiều những tấm gương là niềm tự hào của quê hương và là minh chứng cho khát vọng, nghị lực, trí tuệ và bản lĩnh của người Nghi Lộc.

 

 

 

 

Nghi Lộc giờ đây đã trở thành vùng kinh tế năng động của tỉnh Nghệ An với nhiều khu công nghiệp, dịch vụ, dự án kinh tế lớn, điển hình như: Khu CN Nam Cấm, Cảng biển nước sâu quốc tế Nghi Thiết, Tổng kho xăng dầu DKC, Khu CN Hamơrai - WHA… Trong nhiều năm qua huyện luôn duy trì tốc độ tăng trưởng từ 11 - 12%. Tỷ trọng công nghiệp dịch vụ từ 69,7% năm 2010 lên mức 82%, nông nghiệp từ 30, 3% xuống còn 18% năm 2018. Thu nhập bình quân đầu người đạt 43 triệu đồng/năm. Toàn huyện có 240km/1,270km đường giao thông liên xã đã rải nhựa, hàng ngàn km đường liên thôn được bê tông hóa theo chuẩn Nông thôn mới. Huyện có 100% xã, thị trấn có trụ sở cao tầng; có trường học kiên cố, 80% trường học đạt chuẩn quốc gia. Hiện có 28/30 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, 100% xã có bác sĩ; bệnh viện đa khoa huyện đạt tiêu chí bệnh viện hạng 2 là cơ sở y tế lớn của vùng với khả năng kỹ thuật nghiệp vụ ngày càng cao. Đã có 14/29 xã được công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới, đời sống vật chất và tinh thần người dân không ngừng được được nâng lên.  

 

Kỷ niệm 550 năm thành lập huyện và 125 năm danh xưng Nghi Lộc cũng là dịp để huyện Nghi Lộc nhìn nhận quá khứ, hiện tại, đồng thời xác định hướng phát triển trong thời gian tới: Tiếp tục tập trung thực hiện các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, huy động nguồn lực để đầu tư các công trình, dự án trọng điểm; Tăng cường công tác thu hút các dự án đầu tư, phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP đạt từ 12,5-13,5%; Đẩy mạnh phát triển công nghiệp hiện đại, sử dụng công nghệ cao, nông nghiệp sản xuất hàng hoá sạch, phát triển mạnh du lịch, dịch vụ, phát huy lợi thế huyện tiếp giáp các đô thị để phát triển đồng bộ về kinh tế, văn hóa, xã hội và quốc phòng - an ninh, thực hiện tốt cải cách hành chính gắn với thực hiện dân chủ cơ sở; Tiếp tục tạo môi trường đầu tư thuận lợi thu hút các dự án vào địa bàn, hoàn thành các chỉ tiêu Đại hội Đảng bộ huyện khóa 28 đã đề ra, quyết tâm xây dựng Nghi Lộc thành huyện Nông thôn mới.