Hỗ trợ con ôn thi hiệu quả

Cha mẹ không nên áp đặt, kỳ vọng quá nhiều

Các kỳ thi cuối cấp đang cận kề, nhịp sống, nếp sinh hoạt của các học sinh cũng có nhiều thay đổi: phải học nhiều; không có thời gian vui chơi, giải trí; ăn, ngủ không đúng giờ... Nghĩ đến thi cử, tâm lý chung của học sinh là hồi hộp, lo lắng, một số em còn tự tạo áp lực cho chính mình với tâm trạng lo sợ thi trượt, sợ thua kém bạn bè… dễ dẫn đến rối loạn cảm xúc, ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả học tập. Thời điểm này, không ít em chia sẻ: Càng đến gần ngày thi càng stress, vô cùng căng thẳng, cảm giác như không muốn ăn, cảm thấy chóng mặt, buồn nôn…

Theo PGS.TS Trần Thành Nam - Chủ nhiệm Khoa Các khoa học Giáo dục, ÐH Giáo dục (ÐH Quốc gia Hà Nội), các dấu hiệu của stress bao gồm những bất bình thường về thể chất, thần kinh và quan hệ xã hội. Cụ thể là cảm thấy mất năng lượng và kiệt sức, tự dưng thèm ăn hoặc bỏ ăn, đau đầu, khóc, mất ngủ hoặc là ngủ quên. Stress còn đi kèm với cảm giác bất an, giận dữ, hoặc sợ hãi. Với các thí sinh, PGS Trần Thành Nam cho rằng, các em cần tìm cách thoát khỏi cảm giác khủng hoảng trong những ngày sát kỳ thi, đừng làm cho bản thân mình ở trong cảm giác “ngập đầu ngập cổ” trong bài vở. Hãy nghỉ ngơi, thư giãn; tặng cho bản thân một thời gian để hưởng thụ những thứ yêu thích như nghe nhạc, chơi với thú cưng. Ngủ đủ giờ rất quan trọng vì thiếu ngủ càng khiến các em thêm stress, làm ức chế não bộ, gây ức chế khả năng tái hiện lại kiến thức. Các em hãy thử làm điều gì đó cho người khác, điều này sẽ cho cảm giác dễ chịu và không phải liên tục suy nghĩ về những muộn phiền, lo âu. Hãy hít thở thật sâu, thở ra thật chậm. Những thư giãn như vậy sẽ giúp xoa bớt ưu phiền khỏi tâm trí.

TS.BS Ðỗ Minh Loan, Trưởng Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, trong giai đoạn trẻ học thi, cha mẹ không nên áp đặt cho con việc chỉ có thời gian học và thời gian ngủ, bởi nếu có bắt trẻ ngồi học trong nhiều giờ nhưng kết quả học tập có thể vẫn thấp. Bản thân học sinh ngoài thời gian học tập, ngủ nghỉ vẫn phải đan xen các hoạt động thư giãn. Có học sinh có thể ngồi học được 5 - 6 tiếng liên tục nhưng cũng có em lại không thể ngồi học trong thời gian dài. Sức chịu đựng của mỗi em là khác nhau, vì vậy, cha mẹ cần giúp con lên kế hoạch học tập hợp lý. Thời gian rảnh rỗi, cha mẹ nên sắp xếp tham gia một số hoạt động cùng con như: tập thể dục, mua sắm, ăn uống, đến khu vui chơi giải trí… Sau mỗi hoạt động như vậy, các em lấy lại được năng lượng tích cực, việc học sẽ hiệu quả hơn là chỉ ngồi ở nhà học và học.

Cũng theo TS.BS Ðỗ Minh Loan, cha mẹ không nên kỳ vọng quá nhiều vào con, điều này có thể tạo áp lực cho trẻ, bởi nếu các con không đạt được như sự kỳ vọng đó có thể ảnh hưởng đến tâm lý, thậm chí đã có nhiều trường hợp xảy ra hậu quả đau lòng. Cha mẹ nên biết “con mình ở đâu”, năng lực của con như thế nào để đặt mục tiêu hợp lý với trẻ.

Về chăm sóc sức khỏe tâm thần của học sinh, theo TS. BS Ðỗ Minh Loan, bên cạnh việc giảm bớt thời gian học, các em rất cần tham gia hoạt động thể dục thể thao, vì nó sẽ giúp cho trẻ có thể lực tốt hơn. Khi thể lực của các em tốt, sức khỏe tâm thần cũng tốt hơn. Ðặc biệt, khi trẻ tập thể dục, thể thao, cơ thể sẽ tiết ra các loại hoóc môn tạo hưng phấn, làm cho đầu óc tỉnh táo hơn, học tập sẽ hiệu quả hơn. Cha mẹ cũng không nên cho trẻ lạm dụng các chất kích thích để học tập như: uống cà phê, trà để tỉnh táo học bài hay sử dụng các loại thuốc, thực phẩm chức năng kích thích tăng trí nhớ, bổ não trong giai đoạn này.

“Ðể đồng hành cùng con, các bậc cha mẹ cần quan tâm và hiểu những thay đổi, diễn biến tâm lý của các em ở mỗi lứa tuổi; cần nhận diện sớm những bất ổn tâm lý để điều chỉnh kịp thời… Nhất là trẻ ở giai đoạn vị thành niên, đây là giai đoạn khá đặc thù, có nhiều mốc quan trọng, cha mẹ nên dành nhiều thời gian cho con, hiểu những thay đổi của con trong giai đoạn này để có cách chăm sóc, hỗ trợ con phù hợp với lứa tuổi” - TS.BS Ðỗ Minh Loan khuyến cáo.

Cho con có sức khỏe tốt về thể chất và tinh thần

Về chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần của học sinh, theo TS. BS Ðỗ Minh Loan, bên cạnh việc giảm bớt thời gian học, các em rất cần tham gia hoạt động thể dục thể thao, vì nó sẽ giúp cho trẻ có thể lực tốt hơn. Khi thể lực của các em tốt, sức khỏe tâm thần cũng tốt hơn. Ðặc biệt, khi trẻ tập thể dục, thể thao, cơ thể sẽ tiết ra các loại hoóc môn tạo hưng phấn, làm cho đầu óc tỉnh táo hơn, học tập sẽ hiệu quả hơn. Cha mẹ không nên cho trẻ lạm dụng các chất kích thích để học tập như: uống cà phê, trà để tỉnh táo học bài hay sử dụng các loại thuốc, thực phẩm chức năng kích thích tăng trí nhớ, bổ não trong giai đoạn này.

“Ðể đồng hành cùng con, các bậc cha mẹ cần quan tâm và hiểu những thay đổi, diễn biến tâm lý của các em ở mỗi lứa tuổi; cần nhận diện sớm những bất ổn tâm lý để điều chỉnh kịp thời… Nhất là trẻ ở giai đoạn vị thành niên, đây là giai đoạn khá đặc thù, có nhiều mốc quan trọng, cha mẹ nên dành nhiều thời gian cho con, hiểu những thay đổi của con trong giai đoạn này để có cách chăm sóc, hỗ trợ con phù hợp với lứa tuổi” - TS.BS Ðỗ Minh Loan khuyến cáo.

Chia sẻ về kinh nghiệm đồng hành cùng con trong giai đoạn ôn thi, chị Minh Tú (Hà Nội) cho biết, thời điểm đó con gái lúc nào cũng có tâm trạng lo lắng vì áp lực phải thi đạt điểm cao, đủ điểm xét tuyển vào các trường đại học top đầu. Ðể giải tỏa áp lực cho con, mỗi ngày đi làm về là chị luôn bên con để vỗ về, động viên. Ngoài việc động viên con cố gắng học hết khả năng của mình và khẳng định mẹ không trách nếu con không đủ điểm vào đại học hàng đầu, chị Minh Tú còn luôn quan tâm, chăm lo đến giờ giấc ăn, ngủ và giải trí điều độ để con có sức khỏe thể chất và tinh thần thật tốt. Về bổ sung dinh dưỡng cho con, ngoài thịt, cá, chị còn thêm rau xanh, nước cam, chanh giúp… trong khẩu phần ăn của con. Thường xuyên, nhắc nhở con ăn uống, ngủ nghỉ điều độ và siêng tập luyện thể thao.

Nhờ không áp đặt và tạo tâm lý thoải mái nên kết quả thi của con gái chị Tú đạt điểm cao, đỗ vào trường đại học như mong muốn. “Cha mẹ cần đồng cảm với con bằng cách chăm sóc, yêu thương, trò chuyện để trẻ cảm nhận được sự yêu thương thì trở ngại nào các con cũng vượt qua” - chị Minh Tú nhắn nhủ tới các phụ huynh.