Hoa Lan

 

 

Ngọn gió đầu Hạ có hương hoa lan, khiến bao người nhắc nhớ xốn xang. Cây thân gỗ màu nâu, chắc khỏe, lá nhiều màu xanh non, thay lá đúng mùa Thu. Khi Xuân sang, lá cành đung đưa nuôi lộc biếc, để khi Hạ về, lá xanh ôm lấy những nụ cũng xanh. Để rồi đủ nắng, đủ mưa, đủ tháng ngày đã trải, hoa nở trong nắng mang hương về...

 

Hương hoa lan thơm nồng mà ngọt, không gắt. Hương có mùi nắng, mùi quả chín, lại như mùi của thời gian lắng đọng trong kí ức trở về. Nói thế là bởi, xưa hoa lan chỉ trồng nơi chốn thiêng như chùa hay đền miếu, chứ không được trồng tại tư gia. Qua mùa nồm, những tường vôi tróc, ngói thâm nâu, rêu xanh gốc, mùi khói hương lễ vào Hè tan trong cảnh ấy và hương hoa lan cũng tan cùng khói hương chốn này. Trong cảm nhận về chốn thiêng này, có hương hoa lan.

 

Hoa lan không bẻ cành cắm lọ, mà thường cùng cúc đại đóa, hồng hoa, ngâu, sói hay những hoa trong vườn chùa, đền miếu, ngắt để đĩa cúng Phật, Thánh. Mùi dầu hỏa thắp đèn có nhưng chẳng lấn được hương hoa. Khói hương đem theo đức tin của người làng tấu lên cửa Phật, thưa với đức Thánh. Trong đĩa hoa trên ban thờ, hoa lan thơm hơn cả. Có khi mùa này hoa trong vườn chùa ít, nhà chùa hái mỗi hoa lan, lót đĩa bằng 3 cái lá bánh tẻ bầy lên cúng Phật. Thế mà cả không gian thơm hương hoa, cảm thấy hương hoa còn lưu lại trên những sơn son thếp vàng lấp lánh cùng với khói trầm và đức tin thanh khiết của người thành tâm lễ Phật như hun đúc nên sự linh thiêng cho chốn này.

 

Hoa nở nhiều hơn - đã vào mùa. Bông cao tít, nở lứa đầu đã bung cánh. Những cánh trắng, thon dài cong lên, điệu đà, khác hẳn bông hoa khi mới chỉ he hé. Hoa nở bung vẫn thơm, hoa nở viên mãn để cho hương tỏa. Khó có loại hoa nào đẹp và thơm từ khi hé nở cho đến khi cánh rụng xuống. Những cánh trắng rơi trên sân, trên lá đẹp đến nỗi, khối người đứng dưới gốc, nhặt lên cánh ấy, đặt trên tay, rồi hít thật sâu những cánh trắng mỏng mảnh,, xinh đẹp. Và cả những cánh đã khô nâu bên cạnh cũng được nhặt lên cho vào túi để thấy mùi hương thơm nồng, ngai ngái.

 

Lan vào vụ, hoa nở trắng cây. Cánh thẳng, màu trắng, ai đó bảo màu má con gái tuổi xuân thì, trắng sứ như màu hoa, thật đúng. Hoa thơm ngọt như má con gái, hoa đẹp như con gái 16 tuổi mang áo dài trắng, sợ nắng nép vào hoa. Hoa lan nép vào lá, cứ phải để mắt kiếm tìm, hoa lan thơm lâu, từ khi hé nở đến lúc nở bung, từ khi bông tươi trắng sứ cho đến khi héo khô thành màu nâu nhạt. Hoa lan là loài hoa thanh tân thích mà người cao niên cũng mê. Xưa, người già đến chùa, 2 tay đỡ xin chút lộc nhà chùa là bông hoa nhỏ để cài lên vành khăn vấn. Có người xin rồi gói vào khăn tay lấy hương, người lại xắn vào tay áo. Hoa lan khiến những ngày mùa Hạ dịu mát, thơm nồng.

 

 

Nay, suy nghĩ có khác, người ta trồng hoa lan nơi góc sân hay hiên nhà. Mùa hoa về hoa thơm nồng nhà mình, vài nhà hàng xóm, cơn gió đưa đi những luồng hương xa tít, khiến người gặp phải hít sâu cho đã, rồi có người lại như sực nhớ ra điều gì thuộc về thời gian, để miên man trong hương hoa. Trẻ con chẳng còn tròn mắt thì thầm với nhau rằng: “Cây hoa lan có ma’’. Nhà có cây hoa lan, chúng hái được là đem chia cho các bạn. Hoa lan để nơi bàn học, để góc tủ áo. Bao điều đã khác xưa, mà với hoa lan, với hương thơm này, hình như đám con trẻ vẫn yêu như cha mẹ chúng đã yêu.

 

Xưa, chợ làng mùa này có bà cụ lưng còng, cắp đi một rá hoa lan bán. Bà gói hoa trong chính lá lan, hay trong cái lá dong riềng, buộc bằng sợi rơm nếp. Bà thường gói ít là 5 bông, nhiều là một chục hoa. Người ta đi chợ, mua để thắp hương ngày sóc vọng hoặc thắp hương với quả đầu mùa. Đúng là hoa thơm, thanh thủy, quả tươi dâng các cụ, bằng tấm lòng thành, chẳng cần mâm cao cỗ đầy cũng thấy lòng thanh thản, cảm thấy được sự hài lòng của tiền nhân.

 

Nay, hoa lan còn được trồng nơi khuôn viên các chung cư, các vùng ven đô trồng cũng nhiều, hoa lại sai, nên hoa không mấy hiếm. Đúng khi mùa rộ, người Hà nội buôn về, cắm cành, bán ở bên đường Cổ Ngư. Người qua đó, nhất là nam thanh nữ tú thường mua hoa về. Hoa thơm phố, hoa thơm nhà, hoa thơm trên mái tóc cô gái đang yêu.

 

Có những cành hoa khô, chủ nhân chưa vội vứt. Hoa nhắc nhớ về những ngày đã qua. Bắt đầu từ hương hoa lan, thơm nồng, da diết thế mà không có một cái kết đẹp. Chỉ còn lại đây, cánh hoa trắng chuyển màu theo thời gian, chuyện cũ đôi khi lại trở về theo cơn gió thơm của những mùa sau.

 

Ngọc Lan, Lan Sứ, hay chỉ là hoa Lan, tên gọi thế nào cũng được, hương thơm nồng cả cơn gió khuya, cho đến tận cơn gió sớm mai. Mùi hương không dễ tan loãng trong gió mà như đọng lại trong nắng, để nắng hong cho nồng nàn, cho cả mùa Hạ nồng nàn theo hương hoa, theo loài hoa trắng đặc biệt này.

 

Có người quên hoa trong túi áo, vết ố còn in. Có người gói trong khăn tay cất kĩ, để mỗi mùa hoa lại cất bông khô vào cái hộp cũ xưa, thay vào đó là một bông hoa trắng của mùa mới. Cất đi tháng ngày, cất đi quá khứ, bởi yêu, thế thôi.

 

Tôi cất hương hoa vào kí ức, để mỗi khi nhớ thơm nồng lại gọi về, gọi được cả chính mình tự xa lắc…