Họa sĩ Vũ Xuân Hoàn: Vẽ minh họa cho thiếu nhi cần cá tính và phong cách

 

 

 

Một cơ duyên đã đến với chàng sinh viên Mỹ thuật Công nghiệp Vũ Xuân Hoàn khi anh được mời tham dự khóa học dạy vẽ minh họa cho các họa sĩ trẻ của Việt Nam, do Trung tâm Văn hóa Pháp tại Hà Nội và NXB Kim Đồng kết hợp tổ chức năm 2013. Giảng viên của khóa học là các họa sĩ đến từ Trường Angoulême (Pháp) - Trường chuyên đào tạo các họa sĩ truyện tranh. Vũ Xuân Hoàn được làm quen với với việc minh họa cho một tác phẩm văn học, và vẽ truyện tranh. Sau khóa học, anh cộng tác với NXB Kim Đồng bằng việc nhận vẽ minh họa và thiết kế bìa sách. Đến nay, anh đã trở thành một họa sĩ - biên tập viên mỹ thuật có tay nghề cao của NXB Kim Đồng.

 

Họa sĩ Bùi Xuân Phái - một họa sĩ minh họa hàng đầu đã đưa ra một quan điểm về minh họa như sau: “Minh họa phải vẽ sát theo truyện, phải chú ý đến cốt truyện, tới nhân vật của truyện, phải vẽ đúng nhân vật theo tuổi tác, nghề nghiệp, tâm trạng…”. Mỗi họa sĩ đều có một phong cách riêng, nhưng minh họa trên báo, trên sách phải gắn với nội dung các bài báo, truyện ngắn, tản văn…, phải làm sáng rõ ý tưởng của tác phẩm văn học. Nhưng khi đứng độc lập, mỗi bức tranh minh họa vẫn mang đầy đủ giá trị của một tác phẩm hội họa.

 

 

 

 

 

 

Vũ Xuân Hoàn dành nhiều thời gian cho vẽ minh họa, vẽ bìa cho sách thiếu nhi. Sách thiếu nhi là một loại sách có đặc thù riêng, với các chủ đề: đồng thoại, dân gian, cổ tích... Vì vậy, vẽ minh họa sách thiếu nhi tưởng dễ nhưng rất khó. Minh họa cho sách thiếu nhi yêu cầu phải đơn giản, ngộ nghĩnh, sát với nội dung nhưng vẫn rất sáng tạo và gợi mở, gây tò mò cho độc giả nhỏ tuổi. 

 

Đã vẽ nhiều minh họa cho sách, báo dành cho thiếu nhi, nhưng Vũ Xuân Hoàn luôn cảm thấy hứng thú khi minh họa cho các  tác phẩm viết cho thiếu nhi của nhà văn Tô Hoài, như: “Một trăm truyện cổ tích”, “Chuyện loài vật”… Anh cho biết: “Tôi thích chất bình dị, nhẹ nhàng, trong trẻo nhưng trong đó lại ẩn chứa các bài học thú vị về cuộc sống con người trong các câu chuyện của nhà văn Tô Hoài,. Ngoài ra, tôi cũng rất thích minh họa truyện của các nhà văn trẻ có nội dung mới lạ, sáng tạo trong cách kể chuyện”. 

 

Là người có tâm hồn trong trẻo, bình dị, Vũ Xuân Hoàn luôn mong muốn vẽ được những minh họa đẹp, truyền tải được cảm xúc, mang đến hình ảnh đẹp, sự thú vị cho độc giả.

 

Màu nước là một chất liệu của hội họa, nó có những thuộc tính cơ bản là trong suốt và nhẹ nhàng. Khi vẽ màu nước, người họa sĩ phải nắm chắc kỹ thuật và làm chủ được nó. Vũ Xuân Hoàn chọn màu nước làm chất liệu để hành nghề, và chính chất liệu này cũng đã góp phần tạo cho các minh họa của Vũ Xuân Hoàn thêm sự trong trẻo, hồn nhiên. 

 

Trong bài “Tây Á, Đông Á và các bức tranh” của nhà văn Hồ Anh Thái, có đoạn: “Tôi gặp được những họa sĩ có cá tính. Hợp tác với họ để làm tờ báo của mình. Ban đầu, nhiều người cộng tác, nhưng rồi cuối cùng chỉ đọng lại ba người làm việc ăn ý nhất, từ công việc mà thành gắn bó... Đấy là Đặng Hồng Quân, Kim Duẩn, Vũ Xuân Hoàn. Còn có họa sĩ đàn anh Vũ Huyên và một số người khác, tôi sẽ kể vào một dịp khác. Ba họa sĩ nhận bài, vẽ, vẽ xong thì gửi sang cho tôi. Cuối cùng, tôi hoàn tất các công đoạn bằng việc gửi bài và minh họa về cho tòa soạn ở Hà Nội”.

 

Vũ Xuân Hoàn đã vẽ minh họa cho nhiều truyện, cả những tập dày dặn như “Chuyện loài vật” của Tô Hoài, bộ “Truyện đồng thoại” của Võ Quảng, bộ “Truyện cổ Grim”... Tranh vẽ loài vật của Vũ Xuân Hoàn trong trẻo và rực rỡ, không mô phỏng mà sáng tạo, nhưng vẫn chân thật, giáo khoa. Đàn gà mẹ gà con, thậm chí những con nhện, con cánh cam như lúc nào cũng sẵn sàng nhảy ra từ trang sách. Có lẽ, để được một nhà văn Tô Hoài có tiếng là cẩn thận, kĩ lưỡng yêu quý, tin tưởng như vậy, không phải ai cũng làm được! 

 

Lấy cảm hứng từ tự nhiên, họa sĩ Vũ Xuân Hoàn đã cho ra đời những minh họa màu nước ấn tượng. Vũ Xuân Hoàn coi màu sắc chính là sức mạnh tiềm ẩn trong anh. Việc duy nhất anh làm là sắp xếp và tạo nên những mảng màu đẹp dựa trên cảm xúc của mình. Mọi thứ đều trở nên sống động hơn, và đâu đó còn có sự hóm hỉnh, tinh quái dưới góc nhìn của anh. 

 

Vũ Xuân Hoàn nói: “Với tôi, màu nước dễ kiểm soát và làm chủ trên một diện tích giấy nhỏ. Hiệu quả trong trẻo, thể hiện được đa sắc độ, lớp màu khác nhau, phù hợp với đa số các câu chuyện cho thiếu nhi. Đặc biệt, tôi luôn chú trọng đến ánh sáng trong tranh”.

 

Những cậu con trai của anh nhiều khi là những người thẩm định đầu tiên những bức tranh của bố. Đôi khi, các con còn góp ý cho bố: Thêm cái này vào đây bố, cái kia không đúng đâu bố, vẽ lại đi bố…. Những cái nhìn trong trẻo của con trẻ đôi khi giúp anh có những minh họa thật lạ và thú vị. Đôi mắt Vũ Xuân Hoàn lấp lánh hạnh phúc khi kể về những đứa trẻ: “Chúng thích thú khi tôi vẽ phong cảnh. Khi xem các nhân vật trong tranh thì hay hỏi tôi xấu hay tốt, khỏe hay yếu, có võ không, có khả năng gì đặc biệt không? Kiểu như siêu nhân, phù thủy, hiệp sĩ… Điều này cũng là tính cách đặc trưng, nổi bật của mỗi nhân vật chính trong các câu truyện phiêu lưu, giả tưởng chúng đã đọc. Từ những câu hỏi ấy, tôi nghiệm được ra một điều: Vẽ minh họa cho thiếu nhi cần có cá tính và phong cách rõ rệt…”.