Xe máy

Lý do nào khiến giới trẻ sử dụng chất gây nghiện?

11/10/2023 | 13:59

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thanh thiếu niên hiện nay sử dụng rượu, ma túy và chất gây nghiện. Là cha mẹ, bạn cần hiểu rõ những lý do này để chủ động ngăn chặn, kịp thời trao đổi với con về sự nguy hiểm của việc sử dụng ma túy, tránh hậu quả khôn lường về sau.

Áp lực từ học tập

Trong nhiều năm vừa qua, những áp lực học tập, thi cử ngay từ cấp tiểu học kéo dài cho đến thi vào THPT rồi thi đại học đang là gánh nặng của tất cả học sinh. Không ít học sinh bị áp lực vì những lý do như: “Học sợ không giỏi, thi sợ không đỗ”, cùng những lo âu, căng thẳng kéo dài, tích tụ dễ dẫn đến stress và các em đã tìm đến chất kích thích như một cách để giải tỏa áp lực.

Bị lôi kéo, ép sử dụng

Vũ trường, quán bar, karaoke, địa điểm tổ chức sinh nhật là những những nơi giới trẻ thường sử dụng rượu, cần sa, bóng cười, ma túy để trải nghiệm cũng như muốn thể hiện mình đã trưởng thành. Bên cạnh đó, có rất nhiều nguy cơ mà các em có thể gặp như ăn đồ ăn, thức uống có pha trộn hoặc cho ma túy; bị ép sử dụng đồ có chứa ma túy.

Thiếu kiến thức

Không ít bạn trẻ có quan niệm khi trở thành một người trưởng thành thì có thể uống rượu, hút thuốc lá hoặc sử dụng các chất kích thích mà không gặp sự ngăn cản. Cùng với đó, rất nhiều bạn trẻ khác còn thiếu kiến thức thông tin về ma túy. Thậm chí, trên một số diễn đàn của giới trẻ, nhiều bạn còn cho rằng, ma túy tổng hợp giúp giảm cân, tỉnh táo, giảm mệt mỏi, nhất là khi ôn thi căng thẳng mà không lên cơn nghiện, không vật vã như thuốc phiện, heroin... Rất nhiều thanh thiếu niên trở thành người nghiện bắt đầu từ những lần đầu tiên sử dụng ma túy này.

Cần xây dựng kế hoạch tuyên truyền, giáo dục pháp luật về nồng độ cồn cho học sinh, sinh viên. Ảnh minh hoạ.

Lạm dụng các chất kích thích

Các nghiên cứu cho thấy, một thiếu niên khi tức giận có xu hướng sử dụng rượu vì nó có thể khiến người sử dụng mạnh mẽ và tạo sự gắn kết với những thành viên khác. Một số khác khi buồn chán, thất vọng về bản thân, không tập trung... thường tìm đến các chất ma tuý nhằm mang lại những cảm giác được giải thoát. Bên cạnh đó, nhiều thanh thiếu niên nhút nhát, thiếu tự tin cho biết, nếu có các chất kích thích, họ sẽ làm được những việc mà bình thường không thể làm. Điều này cũng hấp dẫn ngay cả đối với những thanh thiếu niên tự tin hơn, bởi các chất kích thích có xu hướng làm giảm bớt sự ức chế và lo lắng.

Cũng bởi vì rượu, ma tuý và các chất kích thích có tác dụng nhanh chóng trong việc mang lại cảm giác “bình an giả tạo” nên nhiều thanh thiếu niên có xu hướng sử dụng lâu dài và coi đó là con đường tắt để giải tỏa những cảm xúc tiêu cực dẫn đến lệ thuộc và nghiện.

Cải thiện hiệu suất cơ thể

Với những áp lực liên quan đến học tập và các hoạt động ngoại khóa, thanh thiếu niên có thể bắt đầu sử dụng các loại thuốc hoặc chất kích thích nhằm nâng cao thành tích học tập để đáp ứng kỳ vọng của cha mẹ, giáo viên hoặc huấn luyện viên. Bên cạnh các chất ma túy, nhiều bạn trẻ còn tìm cách sử dụng các loại thuốc bất hợp pháp trong các lĩnh vực thể thao để kích thích năng lượng cơ thể, mang đến cảm giác hưng phấn.

Ảnh hưởng từ lối sống

Trên thực tế, nhiều thanh thiếu niên bị ảnh hưởng một cách thụ động về hành vi của cha mẹ và người khác khi họ uống rượu, hút thuốc hoặc đôi khi thử các chất cấm. Ngoài ra, lối sống của thanh thiếu niên hiện nay cũng có nhiều góc khuất liên quan đến việc uống rượu và sử dụng ma túy. Những tác động này sẽ khiến các em cảm thấy bắt đầu thử sử dụng một chất gây nghiện là một phần trải nghiệm bình thường của tuổi thiếu niên.

Để qua mặt các cơ quan chức năng, tội phạm ma túy đã không từ bất cứ thủ đoạn nào khi cho ma túy vào trà sữa, nước xoài cùng các loại bùa lưỡi, tem giấy, nước vui với hình thức bắt mắt, hấp dẫn và được rao bán công khai trên mạng xã hội. Ngoài ra, các loại bóng cười, tinh dầu thuốc lá điện tử có chứa chất ma túy cũng có thể dễ dàng đặt mua và được chuyển đến tận nơi cũng khiến giới trẻ tò mò thử nghiệm.

Phòng ngừa sử dụng ma tuý ở thanh thiếu niên

Thực tế cho thấy, không có cách nào đảm bảo 100% con bạn sẽ không bao giờ dùng ma túy. Tuy nhiên, có nhiều cách để cha mẹ có thể giảm thiểu khả năng con trẻ tiếp cận ma túy như chủ động làm gương cho con với lối sống lành mạnh, không hút thuốc, say xỉn, sử dụng ma túy.

Luôn cập nhật những kiến thức, kỹ năng để nhận biết các loại ma túy, đặc biệt là các loại ma túy trá hình/ẩn danh, núp bóng những chiêu trò, thủ đoạn của tội phạm ma túy thường sử dụng để dụ dỗ, lôi kéo trẻ em.

Với những cha mẹ có con ở độ tuổi mới lớn, tâm sinh lý của con có nhiều thay đổi nên cần đặc biệt quan tâm. Khi nhận thấy con có biểu hiện khác lạ, cha mẹ cần bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân, kiên trì quan sát và lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng của con; định hướng cho con lối sống, quan hệ bạn bè phù hợp với hoàn cảnh và xu hướng hiện tại của xã hội.

Hãy thẳng thắn trò chuyện với con về những vấn đề liên quan đến ma túy và các chất gây nghiện, phân tích hậu quả và tác hại lâu dài của việc sử dụng chúng. Và một điều rất quan trọng đó là, cho dù có bất cứ chuyện gì xảy ra, cha mẹ hãy luôn là chỗ dựa vững chắc của con.

Kết quả cuộc khảo sát của Viện Nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma túy (PSD) với hơn 5.000 cha mẹ học sinh cho thấy, không ít các bậc cha mẹ chưa nhận thức đúng và đầy đủ về ma túy cũng như các kỹ năng để phát hiện và ngăn ngừa con em mình sử dụng/nghiện ma túy. Trong đó, có rất nhiều cha mẹ không biết đến các loại ma túy trá hình nguy hiểm trong các thực phẩm đồ ăn, nước uống đã và đang xâm nhập, tấn công vào học sinh, sinh viên.

Xuân Quang