Nguy cơ trẻ em ngộ độc khi ăn quả hồng châu

Nhiều trẻ em ngộ độc khi ăn quả hồng châu

Mới đây nhất, đầu tháng 10/2121, sau khi ăn quả hồng châu, 17 học sinh (gồm 7 em cấp THCS, 8 em tiểu học và 2 em mầm non) xã Chiềng Ken, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai phải nhập viện cấp cứu, trong đó một em tử vong do gia đình đưa tới bệnh viện muộn. Theo đó, trưa 2/10, trên đường đi học về, nhóm học sinh THCS thấy bên đường (cách lề đường khoảng 30m) có 2-3 cây hồng châu, trong đó một cây có quả chín màu tím bắt mắt. Do nhầm lẫn với một loại hồng ăn được (loại quả khi chín sẽ có màu vàng, cũng mọc trong rừng), nhóm học sinh đã hái quả ăn và đem về cho các em ở nhà, đang học cấp Tiểu học, Mầm non. Sau khi ăn, các em sinh hoạt, ăn cơm trưa bình thường. Tuy nhiên, tới chiều một số em biểu hiện đau bụng không rõ nguyên nhân. Gia đình hỏi kỹ và biết con ăn loại quả trên đường đi học về nên đã ra kiểm tra. Khi phát hiện đây là quả không ăn được, các bố mẹ đã đưa trẻ tới Bệnh viện Đa khoa huyện Văn Bàn cấp cứu vào tối cùng ngày.

Trong tổng số 17 em đã ăn quả hồng châu, có một trẻ tiểu học tử vong do gia đình đưa tới bệnh viện quá muộn. 8 em diễn tiến nặng được chuyển tới Bệnh viện Nhi Trung ương điều trị, hiện sức khỏe đã ổn định. 8 em còn lại hiện được điều trị tại Bệnh viện đa khoa huyện Văn Bàn.

Trước đó, tại Hà Giang cũng xảy ra vụ ngộ độc khi trẻ ăn qủa hồng châu mọc trong rừng. Khoảng 15 giờ ngày 6/8/2021, cháu Hầu Mí Sình (11 tuổi) và Hầu Mí Đình (9 tuổi) ở thôn Lù Cao Ván, xã Sủng Cháng, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang đi rừng lấy củi cách nhà khoảng 100 mét và tự hái quả ở trong rừng ăn, Đến khoảng 17 giờ cùng ngày, cháu Hầu Mí Sình về đến nhà báo cho gia đình biết là đã hái quả rừng ăn và thấy khó chịu; cháu Hầu Mí Đình không tự về nhà được mà gia đình phải vào rừng đón về. Đến tối, cả 2 cháu đều có các triệu chứng đau đầu, hoa mắt, đau bụng đi ngoài, nôn. 22 giờ 32 phút gia đình hai cháu đưa các cháu đến Bệnh viện Đa khoa Khu vực Yên Minh khám và điều trị trong tình trạng ly bì, mệt mỏi, nôn nhiều, đau đầu, chóng mặt...

Sáng 7/8, cháu Hầu Mí Đình đã tử vong. Cháu Hầu Mí Sình được Bệnh viện Đa khoa Khu vực Yên Minh chuyển lên tuyến trên là Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Giang điều trị tích cực, nhưng đến tối cùng ngày cũng đã tử vong.

Được biết, trước vụ ngộ độc trên vài ngày, cũng tại tỉnh Hà Giang đã xảy ra vụ ngộ độc quả hồng châu. Đó là trường hợp 2 trẻ em 11 tuổi và 6 tuổi tại thôn Khúa Lủng, xã Tả Phìn, huyện Đồng Văn bị ngộ độc do ăn quả hồng châu và cháu bé 6 tuổi tử vong.

Cách phòng tránh và xử trí khi ngộ độc qủa hồng châu

Cây hồng châu thường mọc ở khu vực núi đá, thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng, lá cây to gần bằng 2 ngón tay người lớn, dài từ khoảng 11-12cm, màu của lá xanh đậm. Quả hồng châu tròn to gần bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt. Quả hồng châu non vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bên trong có lớp vỏ mầu hồng. Mỗi quả có từ 4-6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước và mềm bao bọc, bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô có màu tím và hơi dẹt. Quả hồng châu chín vào tháng 6, 7, 8 hằng năm. Đây cũng là các tháng trong năm thường ghi nhận các vụ ngộ độc do ăn phải quả hồng châu và chủ yếu là trẻ em, tập trung ở độ tuổi từ 6 - 12 tuổi.

Độc tố của quả hồng châu là alcaloid, chứa chính trong nhân hạt (chưa thấy trong cùi) của quả. Độc tính của chúng tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp. Hiện chưa có thuốc điều trị ngộ độc đặc hiệu với độc tố nói trên, do đó điều trị triệu chứng là chủ yếu. 

Những vụ ngộ độc quả hồng châu kể trên là hồi chuông cảnh tỉnh các gia đình, trường học, chính quyền địa phương về nâng cao kiến thức an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm. Để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, đặc biệt nhất là trẻ em, các cấp ủy, chính quyền và các nhà trường cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân nhận thức rõ về mức độ nguy hiểm của loại thực vật này. Cần khuyến cáo bà con các dân tộc thiểu số, đặc biệt là trẻ em, học sinh tuyệt đối không ăn quả hồng châu và các loài quả dại khác, kể cả chỉ ăn thử một lần, để phòng ngừa ngộ độc, tránh xảy ra những hậu quả đáng tiếc.

 Khi phát hiện người bị ngộ độc quả hồng châu, người dân cần nhanh chóng xử trí như sau:

- Gây nôn ngay lập tức.

- Uống than hoạt: liều 1gam/kg cân nặng người bệnh.

- Cho người bệnh uống đủ nước, tốt nhất là dùng oresol.

- Nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.

 - Nếu người bệnh hôn mê, co giật: cho người bệnh nằm nghiêng.

 - Nếu người bệnh thở yếu, ngừng thở: hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu có tại chỗ.

Lưu ý, khi bệnh nhân có biểu hiện ngộ độc, cần đưa đến bệnh viện bằng xe cơ giới, tuyệt đối không để bệnh nhân đi bộ.