Từ vụ gửi con chữa bệnh nhận về hũ tro: Liệu có thể xét nghiệm ADN của tro cốt?

Liên quan đến vụ gửi con chữa bệnh, đau đớn nhận lại hũ tro cốt, cơ quan chức năng đang tiếp tục thực hiện các hoạt động điều tra. Việc lấy mẫu tro cốt cháu bé để xét nghiệm ADN đang được các cơ quan tiến hành.

Liệu có lấy được ADN trong tro cốt là câu hỏi dư luận quan tâm? Theo một chuyên gia đầu ngành về di truyền học cho biết, ở Việt Nam và trên thế giới hiện nay, dù với công nghệ nào thì việc xét nghiệm AND tro cốt là điều gần như không thể. Lý do là với nhiệt độ cao lên tới hàng ngàn độ C trong quá trình thiêu xác chết, những cấu trúc ADN nguyên vẹn cần cho việc xét nghiệm AND đã bị huỷ diệt. Việc giám định ADN chỉ có thể thực hiện được khi cấu trúc xương còn nguyên vẹn, không bị phá hủy bởi nhiệt độ hay môi trường.

Từ trước đến nay, việc phân tích ADN hài cốt ở Việt Nam chủ yếu là hài cốt liệt sỹ trong chiến tranh. Việc tách, phân tích ADN từ các mẫu tro cốt rất hiếm được thực hiện ở Việt Nam.

Có ý kiến cho rằng, với thi thể đã hỏa táng thành tro cốt thì không xét nghiệm ADN được nhưng với trường hợp hỏa táng vẫn giữ lại phần cốt (xương) thì có thể giám định ADN hay ARN với khả năng cao hơn mẫu tro cốt. Các chuyên gia phản bác điều này. Với nhiệt độ của lò hỏa táng cao như vậy thì xương đã cháy đen hết, không nên hy vọng có thể xét nghiệm được, dù là phần trăm rất nhỏ.

Trường hợp không hỏa táng bằng lò mà tự thiêu xác bằng xăng dầu thì khả năng xét nghiệm ADN của tro cốt cao hơn, tuy nhiên xác xuất cũng không nhiều.

Trước đó, ngày 11/9, theo đơn gửi cơ quan công an, gia đình bé N.L.M.Q. (3 tuổi) ở Huế cho biết đầu năm nay họ phát hiện con mình có dấu hiệu bị bệnh chậm phát triển. Qua giới thiệu của người quen, họ liên hệ với ông L.M.Q. (tạm trú TP. Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) để nhờ người này chữa bệnh cho cháu. Ông Q. cho biết để chữa khỏi bệnh phải đưa cháu Q. vào Lâm Đồng, đến cơ sở chữa trị của người này để điều trị nội trú. Ông Q. cũng cho biết chi phí chữa bệnh là 200 triệu đồng/tháng.

Gia đình cháu Q. đã chuyển cho ông Q. số tiền 600 triệu đồng và đưa cháu vào Lâm Đồng giao cho người này. Trước khi cho cháu Q. đi chữa trị, bố mẹ cháu có viết giấy ủy quyền nuôi dưỡng cháu Q. cho ông Q. vào tháng 3/2022.

Khoảng ba tuần sau khi cháu Q. vào Lâm Đồng điều trị thì bố cháu nhận được điện thoại của ông Q., nói rằng xin được gặp mặt trực tiếp ở TP Huế và thông báo cháu đã tử vong vì COVID-19. Ông Q. đã tự động thiêu xác cháu, giao lại tro cốt cho gia đình.

Qua quá trình làm việc với cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng, ông L.M.Q. (sinh năm 1977, trú 11 đường Nguyễn Bính, phường Xuân Phú, TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế, hiện sống tại tỉnh Lâm Đồng) đã trình bày việc thiêu thi thể cháu N.L.M.Q. (SN 2019), con trai anh N.H.N. (SN 1977, trú TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế).

Ông L.M.Q. khai ngày 3/3, sau khi nhận cháu bé từ gia đình anh N.H.N. thì đưa cháu bé về nhà thuê ở địa chỉ 54/39 Phan Chu Trinh (phường Lộc Tiến, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) để chăm sóc, nuôi dưỡng. Tại nhà ông L.M.Q. thuê, còn có bà C.T.T.B. (39 tuổi) là người giúp việc.

Hai ngày sau khi nhận cháu Q., ông L.M.Q. thấy cháu có biểu hiện ho, sốt nên kiểm tra và phát hiện cháu dương tính với Covid-19. Ông L.M.Q. nhờ bà B. đi mua thuốc. Sau khi uống thuốc, cháu Q. đã hết sốt. Đến ngày 8/3, ông L.M.Q. mới thông báo cho gia đình anh N.H.N rằng cháu Q. bị Covid-19 và đã đỡ bệnh.

Ngày 24/3, cháu Q. tiếp tục có biểu hiện ho và sốt, khi ông L.M.Q. tự test Covid-19 cho cháu Q. thì kết quả cháu dương tính. Đến 22h cùng ngày, ông L.M.Q. đi ngủ. Đến khoảng 2h ngày 25/3, ông L.M.Q. kiểm tra thì thấy cháu Q. tử vong.

Khai báo với cơ quan điều tra, ông L.M.Q. cho biết do sợ gia đình cháu Q. bị ảnh hưởng sức khỏe, nên ông đã không thông báo vụ việc với người nhà cháu bé cũng như báo chính quyền địa phương. Ông L.M.Q. đã cho thi thể cháu Q. vào thùng giấy các tông rồi dán băng keo kín lại.

Ông L.M.Q. còn lấy thùng các tông khác bỏ than, xăng, dầu, xô sắt vào và dán kín lại, rồi đưa tất cả lên ôtô của mình. Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các vật dụng, ông L.M.Q. gọi bà B. dậy chở mình đi về hướng huyện Đam Rông (Lâm Đồng) và dừng lại ở con đường đất thuộc huyện này. Ông L.M.Q. nói bà B. ra đường quốc lộ chờ, còn mình ở lại gặp bạn trao đổi công việc, khi nào xong sẽ gọi.

Sau khi bà B. rời khỏi, ông L.M.Q. tự mình đưa 2 thùng các tông từ trên xe xuống rồi thiêu thi thể cháu Q. trong chiếc xô sắt. Sau khoảng 4-5 tiếng, ông L.M.Q. đã thiêu xong thi thể cháu Q., rồi làm nguội xô sắt và bỏ lại vào chiếc thùng các tông, dọn dẹp hiện trường.

Tiếp đó, ông L.M.Q. gọi bà B. rồi cả hai cùng đi về tỉnh Khánh Hòa. Sáng hôm sau (ngày 26/3), 2 người tiếp tục đi về TP Huế. Lúc này, ông L.M.Q. mới thông báo cho bà B. là cháu Q. đã tử vong vì COVID-19 và ông tự thiêu thi thể cháu bé.