Tỷ phú Warren Buffett đã dạy con về tài chính như thế nào?

Một nghiên cứu từ Ðại học Cambridge cho thấy, 3 đến 4 tuổi, trẻ em đã có thể nắm bắt các khái niệm cơ bản về tiền bạc. Và đến 7 tuổi, các khái niệm cơ bản liên quan đến các hành vi tài chính trong tương lai thường sẽ phát triển.

“Hầu hết các bậc cha mẹ đều biết tầm quan trọng của việc dạy con cái về tiền bạc và cách quản lý nó đúng cách. Nhưng có một sự khác biệt giữa biết và hành động” - Buffett cho biết.

Năm 2011, Buffett cho ra mắt loạt phim hoạt hình dành cho trẻ em mang tên “ecret Millionaire’s Club (Câu lạc bộ triệu phú bí mật), trong đó ông là người cố vấn cho một nhóm học sinh giải quyết các bài học tài chính.

Chia sẻ với trang CNBC (Consumer News and Business Channel), Buffett cho biết, ông đã dạy cả 3 người con của mình những bài học được dạy trong Câu lạc bộ triệu phú bí mật. Ðó là những bài học đơn giản dành cho kinh doanh và cuộc sống.

Cách trở thành một người suy nghĩ linh hoạt

Mục tiêu của bài học này là khuyến khích con không bỏ cuộc chỉ vì lần đầu tiên không thành công. Khả năng suy nghĩ sáng tạo và vượt trội sẽ có ích khi chúng ta gặp phải những thách thức tài chính trong tương lai.

Ðể dạy trẻ cách suy nghĩ linh hoạt, bạn có thể đưa con đến bảo tàng nghệ thuật và thảo luận về các phong cách khác nhau của mỗi bức tranh. Sau đó, hãy đề nghị con vẽ một bức tranh cho riêng mình. Yêu cầu con sử dụng các công cụ khác nhau - ngoài cọ vẽ - có thể được sử dụng (Ví dụ: bọt biển, tăm bông, hoặc những ngón tay).

Hãy biến những thứ bỏ đi trở nên hữu ích bằng cách thách thức con bạn nghĩ ra cách sử dụng mới cho những đồ cũ xung quanh quanh nhà (Ví dụ: nắp chai có thể gấp đôi thành quân cờ, hộp ngũ cốc rỗng có thể biến thành hộp đựng tạp chí). Ðiều này dạy trẻ biết suy nghĩ chín chắn về tiết kiệm tiền cũng như bảo vệ môi trường.

Làm thế nào để bắt đầu tiết kiệm tiền?

Ben Franklin - một trong những người sáng lập nên nước Mỹ từng nói: “Một xu tiết kiệm được là một xu kiếm được”. Ðể giúp con học cách quản lý tiền bạc, điều quan trọng là chúng phải hiểu được sự khác biệt giữa mong muốn và nhu cầu.

Ðể dạy trẻ điều này, bạn có thể đưa cho trẻ hai hũ tiền: Một để tiết kiệm và một để chi tiêu. Mỗi khi trẻ nhận được tiền (Ví dụ: một món quà, tiền thưởng cho những hành vi tốt), hãy nói chuyện với trẻ về cách con muốn phân chia tiền giữa tiết kiệm và chi tiêu.

Yêu cầu con lập danh sách 5 đến 10 thứ chúng muốn mua. Sau đó, cùng trẻ coi lại từng món đồ và đánh dấu xem đó là món đồ con muốn hay món đồ con cần (Ví dụ, đồ chơi mới là món đồ con muốn, nhưng chiếc ba lô mới là món đồ con cần).

Cách phân biệt giữa giá cả và giá trị

Tất cả chúng ta đều mắc phải sai lầm khi trả nhiều tiền hơn cho một đôi giày hàng hiệu hoặc một thiết bị thú vị trong khi lẽ ra chúng ta có thể mua một món đồ tương tự cũng tốt như vậy với giá thấp hơn.

Ý tưởng đằng sau bài học này là giúp trẻ hiểu các cách khác nhau mà nhà quảng cáo khiến chúng ta mua dịch vụ hoặc sản phẩm của họ, cũng như cách phân biệt cái gì đáng và cái gì không đáng phải trả tiền.

Ðể giúp trẻ ghi nhớ điều này, cha mẹ có thể lập một danh sách các mặt hàng cần mua ở siêu thị, sau đó bạn cùng con kiểm tra tờ rơi, báo và trang web để xem có mặt hàng nào trong danh sách được giảm giá không. So sánh các mức giá đó và xem cửa hàng nào cung cấp ưu đãi tốt nhất.

Bạn cũng có thể cùng con xem một quảng cáo trên tạp chí và hỏi cảm nhận của trẻ về quảng cáo đó. Sản phẩm nào đang được chào bán? Mẩu quảng cáo muốn truyền tải thông điệp gì? Ðiều gì thu hút sự chú ý của trẻ trong quảng cáo này? Doanh nghiệp đang cố gắng thuyết phục người tiêu dùng mua sản phẩm như thế nào?...

Làm thế nào để đưa ra quyết định đúng đắn?

Chìa khóa để đưa ra các quyết định thông minh là suy nghĩ xem các lựa chọn khác nhau có thể tác động như thế nào đến kết quả trong tương lai.

Tình huống Buffett đưa ra là, ví dụ “Chúng ta muốn mua một chiếc tivi mới, nhưng điều hòa đang bị hỏng và chúng ta cần tiết kiệm tiền để sửa nó. Nếu không, trong nhà sẽ quá nóng khi mùa hè đến. Sau khi sửa xong điều hòa, chúng ta có thể nghĩ đến việc mua tivi”.

Cha mẹ hãy rèn cho trẻ thói quen đưa ra các quyết định đúng đắn về cách tiết kiệm tiền. Ví dụ, con muốn mua một đĩa DVD, hãy hỏi con có thực sự cần chiếc DVD đó không hoặc liệu con có thể thuê đĩa từ thư viện hay cửa hàng để tiết kiệm không.

Theo một khảo sát năm 2018 của Quỹ T. Rowe Price, thu thập phản hồi từ 1.014 phụ huynh (có trẻ em từ 8 - 14 tuổi) và hơn 1.000 thanh niên (từ 18 - 24 tuổi), chỉ 4% phụ huynh cho biết họ bắt đầu thảo luận chủ đề tài chính với con cái của họ trước 5 tuổi. 30% cha mẹ bắt đầu giáo dục con cái về tiền bạc từ 15 tuổi trở lên, trong khi 14% nói rằng họ chưa bao giờ làm thế cả.

Con cái là tấm gương phản chiếu của cha mẹ

Trong một lần trả lời phỏng vấn của CNBC vào năm 2013, Warren Buffett chia sẻ: “Cha là nguồn cảm hứng lớn nhất đối với tôi. Cha là anh hùng năm tôi 6 tuổi và giờ vẫn là anh hùng trong lòng tôi. Ông là cảm hứng đối với tôi trong mọi lĩnh vực. Ðiều tôi học được từ cha từ khi còn nhỏ là chúng ta cần sớm có những thói quen đúng đắn”.

Vậy làm thế nào để trở thành “người hùng” trong mắt trẻ? Hãy truyền cảm hứng cho con bằng việc đưa ra những quyết định tài chính thông minh. Bạn không cần trở thành một chuyên gia đầu tư, nhưng ít nhất hãy kiểm soát tốt tài chính của gia đình mình.

Ðầu tiên, hãy trả hết nợ. Nếu đó là các khoản vay có lãi suất (ví dụ: vay ngân hàng) thì bạn nên xem xét vay thêm một khoản khác để trả nợ và gộp tất cả các khoản vay vào làm một với lãi suất thấp hơn. Bạn có thể lên mạng và so sánh lãi suất từ các ngân hàng khác nhau để tìm ra nguồn vay tối ưu nhất.

Không ngừng học tập

Bạn cảm thấy kém cỏi trong một lĩnh vực nào đó? Ðừng lo lắng, người thành công luôn không ngừng học hỏi. Nhân vật của Warren Buffett trong series hoạt hình Câu lạc bộ triệu phú bí mật có lời thoại: “Ðiều quan trọng với mỗi cá nhân là học tập suốt đời”.

Warren Buffett nhắc nhở mọi người: “Ðừng ngần ngại đăng ký các lớp học hoặc đọc thêm về các phát minh và công nghệ mới”.

Ðể khuyến khích tinh thần học tập của con, cha mẹ nên để con được theo đuổi đam mê. Ðam mê học hỏi và ý chí kiên định sẽ giúp ích nhiều cho cuộc sống sau này của trẻ, bao gồm cả vấn đề tài chính.

Truyền cho con cảm hứng kinh doanh

Trước khi trở thành CEO của Berkshire Hathaway, cậu bé Buffett 6 tuổi đã kiếm những đồng tiền đầu tiên nhờ việc bán kẹo cao su. Nhìn thấy cơ hội kiếm tiền tốt hơn, Buffett đã mua các bịch 6 lon Coca giá 25 xu và bán lại 5 xu/lon.

Có thể con của bạn không trở thành CEO của tập đoàn đa quốc gia nhưng sẽ có được những kỹ năng cần thiết trong tương lai nếu được khuyến khích kiếm tiền từ sớm.

Cha mẹ cũng có thể tích lũy tiền vốn đầu tư kinh doanh cho con thông qua các ứng dụng đầu tư tự động. Con có thể tiếp quản tài khoản khi trưởng thành và áp dụng những bài học cha mẹ đã dạy để tiếp tục đầu tư sinh lời. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể cân nhắc mở danh mục đầu tư chung khi con ở độ tuổi vị thành niên.