Vận động chính sách hỗ trợ đội ngũ cô đỡ thôn bản ở vùng sâu, vùng xa khó khăn

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn phân tích, việc chăm sóc sức khỏe cho đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, vùng sâu, vùng xa gặp rất nhiều khó khăn. Trong hoàn cảnh đó, cô đỡ thôn, bản người dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn là một giải pháp tạm thời nhưng rất hiệu quả trong giai đoạn hiện nay, nhằm giúp gỡ bỏ những rào cản về địa lý, văn hóa và kinh tế khiến cho phụ nữ người dân tộc thiểu số không thể tiếp cận được tới các dịch vụ khám thai, đỡ đẻ an toàn và chăm sóc sau sinh.

Với sự quan tâm, đầu tư của Nhà nước, sự hỗ trợ của các tổ chức trong nước và quốc tế, đến nay toàn quốc đã có 3.077 cô đỡ thôn bản được đào tạo.

Theo báo cáo của các địa phương, tính đến ngày 31/01/2023 đã có 1.528 cô đỡ thôn bản được đào tạo nhưng đã ngừng hoạt động do không có kinh phí. Hiện tại, số cô đỡ thôn bản được hưởng phụ cấp đã giảm xuống chỉ còn 911 người, trong đó có 732 người kiêm nhiệm thêm nhiệm vụ của nhân viên y tế thôn bản.

Trước đó, chính sách cô đỡ thôn bản hoạt động từ 2013-2019, nhưng cô đỡ thôn bản cũng chỉ nhận được phụ cấp 550.000 đồng/tháng từ việc kiêm nhiệm này.

Theo báo cáo của các địa phương, kết quả khảo sát năm 2021 cho thấy, tại 18 tỉnh miền núi khó khăn có tới 4.346 thôn bản cần có cô đỡ, vì cô đỡ thôn bản có sự đáp ứng tại chỗ ngay lập tức, liên tục và miễn phí đối với các bà mẹ và trẻ em ở những vùng khó khăn.

Trong khi đó, hiện cả nước chỉ có 1.549 cô đỡ đang hoạt động, đạt tỉ lệ bao phủ 30,31%. Đặc biệt, tại các tỉnh miền núi khó khăn, như Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Kon Tum, Gia Lai vẫn còn nhiều thôn bản có tỉ lệ tự sinh tại nhà vẫn rất cao (trên 60%).

Ông Đinh Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ-trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, chỉ có cô đỡ thôn bản mới có thể tiếp cận, chăm sóc bà mẹ tại địa phương ngay tại chỗ, vì bà con dân tộc thiểu số quan niệm mọi chăm sóc liên quan đến phụ nữ mang thai, sinh đẻ là chuyện riêng tư, chỉ có chồng, phụ nữ trong nhà, hoặc những người thân thiết mới có thể trao đổi được. Tuy nhiên, đến nay việc thực thi các chính sách cho cô đỡ thôn bản giữa các địa phương có sự khác nhau, khiến việc duy trì hoạt động của đội ngũ này gặp nhiều khó khăn. Nhiều địa phương không bố trí kinh phí hỗ trợ cho cô đỡ thôn bản hoạt động.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, để thu hẹp sự cách biệt lớn về sức khỏe giữa các khu vực địa lý, giữa các nhóm dân tộc, nhất là trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe bà mẹ-trẻ em, vai trò của các cô đỡ thôn bản tại các vùng miền núi khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số là không thể phủ nhận.

"Có thể nói các cô đỡ chính là những “cánh tay nối dài” của ngành y tế, là cầu nối giữa các cơ sở y tế với đồng bào dân tộc thiểu số, đưa các chính sách của Đảng và Nhà nước đến với đồng bào", Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết.

Thời gian vừa qua, hoạt động của các cô đỡ thôn bản có gặp một số khó khăn, chủ yếu do các chính sách về hỗ trợ phụ cấp chưa được thực hiện tốt. Trong thời gian tới, Bộ trưởng đề nghị y tế các cấp phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể, tổ chức liên quan tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các địa phương xây dựng và thực thi đầy đủ các chính sách đãi ngộ đối với cô đỡ thôn, bản, nhằm hỗ trợ, động viên cho đội ngũ này yên tâm công tác, tiếp tục cống hiến sức lực của mình vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.