Yên Bái thực hiện mô hình Kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS

Ngoại khóa phòng chống HIV tại Trường PTTH huện Lục Yên - Yên Bái.

Lợi ích của việc trẻ được hỗ trợ các dịch vụ của mô hình

Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có gần 2.000 trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, trong đó, có 65 trẻ bị nhiễm HIV. Con số này tập trung tại thị xã Nghĩa Lộ, TP. Yên Bái, huyện Trấn Yên...

Mô hình Kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em (CSTE) bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS nhằm mục tiêu tăng cường khả năng tiếp cận của trẻ em và gia đình có trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS với các dịch vụ về BVCSTE bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, góp phần nâng cao nhận thức của người dân về phòng chống HIV/AIDS cho trẻ em, CSTE bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại cộng đồng; xây dựng mạng lưới kết nối dịch vụ từ cộng đồng đến các tuyến chuyên sâu đáp ứng nhu cầu của trẻ tại nơi triển khai mô hình. Trong những năm qua, mô hình này đã được triển khai tại một số địa phương trong tỉnh Yên Bái, đạt được nhiều kết quả ý nghĩa.

Mô hình Kết nối dịch vụ CSTE bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được Sở LĐTBXH bắt đầu triển khai ở Văn Chấn từ năm 2011 trên địa bàn hai xã Sơn Thịnh và Cát Thịnh. Từ năm 2012, mô hình có sự tài trợ của Tổ chức CRS tại Việt Nam và Cục BVCSTE - Bộ LĐTBXH. Trong những năm qua, ngoài Văn Chấn, Văn Yên, mô hình còn được Sở LĐTBXH triển khai ở thị xã Nghĩa Lộ, huyện Trấn Yên và mới đây nhất là huyện Lục Yên.

Với nhiều hoạt động được tích cực triển khai như: Hội nghị triển khai mô hình, tập huấn cho cán bộ, cộng tác viên về việc triển khai và thực hiện hoạt động mô hình; truyền thông trên loa phát thanh của xã, tổ chức sinh hoạt cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ và sinh hoạt cho trẻ em tại các trường học, cộng đồng. Đồng thời hình thành mạng lưới kết nối dịch vụ cung cấp cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS từ cấp tỉnh, huyện, xã; cung cấp các kỹ năng, kiến thức CSTE bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ, giải đáp các vướng mắc cho gia đình trẻ và xây dựng mối liên hệ chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và chính quyền địa phương về từng hoàn cảnh cụ thể.

Bác sĩ Nguyễn Khắc Quyền - Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe Yên Bái cho biết: Trong quá trình thực hiện mô hình tỷ lệ trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được mô hình hỗ trợ ít nhất một nhu cầu dịch vụ là 90%. Các cộng tác viên cũng như chính quyền xã đã kết nối được các dịch vụ trực tiếp không cần chuyển tuyến như hỗ trợ cho trẻ em đi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế, hỗ trợ pháp lý, tư vấn tâm lý cho trẻ và hỗ trợ chế độ chính sách giáo dục theo đúng đối tượng trẻ tại địa phương.

Quá trình triển khai mô hình, để thực hiện các hoạt động hỗ trợ cung cấp dịch vụ cho trẻ và chuyển tuyến hiệu quả, Sở LĐTBXH đã tổ chức tập huấn hướng dẫn cho cán bộ, cộng tác viên điều tra, rà soát ban đầu về tình trạng trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS trên địa bàn để có cơ sở dữ liệu tốt nhất đối với việc xây dựng kế hoạch, chiến lược can thiệp, trợ giúp trực tiếp cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Sau khi điều tra, tổ chức tổng hợp phiếu điều tra và đánh giá, xác định nhu cầu của trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, tổng hợp từng loại nhu cầu, ưu tiên những nhu cầu cấp bách và mang tính khả thi để có thể hỗ trợ trực tiếp. Đồng thời, xem xét họp bàn những nhu cầu cần sự vào cuộc của các ngành, đoàn thể địa phương để bàn bạc, tìm cách giải quyết, kết nối, chuyển tuyến nhu cầu kịp thời và hiệu quả; xây dựng mạng lưới dịch vụ đồng bộ từ cấp tỉnh, huyện, xã để có thể nhanh chóng hỗ trợ trẻ em khi cần được cung cấp những dịch vụ theo nhu cầu khác nhau...

Tư vấn, chăm sóc sức khỏe cho trẻ vị thành niên nhiễm HIV tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái.

Trợ giúp trẻ em kiến thức hòa nhập cộng đồng

Qua thực tế triển khai thực hiện mô hình đã góp phần làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức và hành động của các cấp, các ngành, gia đình và cộng đồng về tầm quan trọng của việc BVCSTE nói chung cũng như CSTE bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, đặc biệt là tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội, giúp hàng trăm lượt trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tiếp cận được các dịch vụ y tế, giáo dục, dinh dưỡng, tư pháp... góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại cộng đồng. Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (1/6 - 30/6/2019) có chủ đề “Mẹ không có HIV - Con không nhiễm HIV” với mục đích thúc đẩy sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn dân nhằm thực hiện mục tiêu “Giảm tỉ lệ trẻ nhiễm HIV từ mẹ xuống dưới 2% vào năm 2020” đã được đề ra trong Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030.

Qua một thời gian triển khai, đến nay, mô hình đã nhận được sự ủng hộ, sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, đoàn thể trong công tác xã hội hóa về BVCSTE  nói chung, trẻ có nhiễm HIV/AIDS nói riêng. Trẻ em bị nhiễm HIV/AIDS được trợ giúp kiến thức chăm sóc sức khỏe để hòa nhập cộng đồng, các em được học tập, vui chơi và hưởng đầy đủ mọi quyền lợi của trẻ em.

Theo ông Nguyễn Thanh Sơn - Trưởng phòng Trẻ em và Bình đẳng giới (Sở LĐTBXH tỉnh Yên Bái): Với trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, cuộc sống gặp muôn vàn khó khăn. Nhiều em không được gia đình chăm sóc do cha mẹ đã chết, phải sống cùng người bảo trợ hoặc ông, bà, họ hàng, gia cảnh khó khăn. Qua 5 năm triển khai (2011- 2019), mô hình đã kết nối toàn diện, giúp các em có điều kiện thực hiện các quyền cơ bản của trẻ em như: Được vui chơi, đến trường học tập, chăm sóc y tế, phát triển thể chất, tinh thần.

                                                                                                                                                
 Qua thực tế triển khai thực hiện mô hình “Kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS”, Yên Bái đã góp phần làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức và hành động của các cấp, các ngành, gia đình và cộng đồng về tầm quan trọng của việc BVCSTE nói chung cũng như CSTE bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.

Trần Bình - Thành Sơn /TC GĐ&TE